انتظار، حرکت به سوی تمدن مهدوی است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، محمود مطهری‌نیا، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی تهران در تبیین ارتباط میان آموزه های مهدوی و تمدن نوین اسلامی، اظهار کرد: اگر یک نگاه دقیق و درست به موضوع مهدویت داشته باشیم و بتوانیم تعریف خوبی از آن استخراج کنیم، تمدن نوین اسلامی که هیچ، بلکه جهت گیری ها از ابتدای حیات بشر در واقع به نحوی با مهدویت نسبت پیدا می کند و اساسا تمام حرکت ها را باید در نسبت با این موضوع دید و تجدیدنظری در این رابطه داشت.
وی افزود: به همین دلیل است که از حضرت آدم علیه السلام تا دوره های بعد، همواره همه انبیاء و اولیاء مقیّد بوده اند که اشاره ای به موضوع مهدویت و ظهور منجی آخرالزمان(عج) داشته باشند. وقتی این گونه به موضوع نگاه کنیم و اهمیت آن برای ما مشخص شود یکی از مقوله هایی که می تواند بررسی شود موضوع «تمدن نوین اسلامی» است که باید برنامه ها را بر اساس آن دنبال کرد.
الگوگیری اشتباه از جامعه مهدوی
این دکترای مباحث مهدویت و آخرالزمان در رابطه با این سوال که آیا جامعه موعود می تواند به عنوان یک الگو و چشم انداز برای ساخت تمدن نوین اسلامی مدنظر قرار گیرد یا خیر؟، گفت: معمولا اشتباهی که میان افراد غیرمتخصص در حوزه مهدویت دیده می شود این است که تصور می کنند الگو قرار دادن جامعه عصر ظهور، یعنی این که می توان مواردی را که در عصر ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اتفاق می افتد، عینا در دوره پیش از ظهور نیز محقق کرد، در حالی که این یک اشتباه بسیار مهم و استراتژیک است.
مولف مهدوی ادامه داد: دوره ظهور ویژگی های خاصی دارد که این ویژگی ها را در هیچ دوره دیگری حتی دوره انبیاء و ائمه(ع) - چه در زمان حضور آنها در جامعه و چه دوره غیبت- نمی توان دید. شاخصه هایی مانند حضور بهترین افراد بشر، کامل ترین برنامه ها، یارانی از جنس متنوع و متفاوت که قبلا بوده اند - چون حضور جدی ملائکه، انسان های صالح و جنیان در این دوره است- از جمله ویژگی های خاص عصر ظهور است و مجموعه اینهاست که تمدن مهدوی را رقم می زند. بنابراین، ما نمی توانیم آن دوره را به عنوان الگو، محقق کنیم اما می توان به عنوان یک مقصد به آن توجه داشت.
وی تاکید کرد: بهترین یاران و همراهان در دوره ظهور در کنار امام زمان علیه السلام حضور دارند و تمدن مهدوی به مفهوم عام آن با وجود شاخصه های مختلف رقم می خورد و چون این شاخصه ها (همه با هم) وجود ندارند هیچ یک از انبیاء و اولیا بیش از این نتوانسته اند آن اتفاق بزرگی را که حضرت حجت علیه السلام رقم می زند، انجام دهند. امام خمینی (ره) نیز در نیمه شعبان سال 58 در این باره سخنانی دارند که ماجرای آن در کتاب «مصلح جهانی» (تالیف آقای خسروشاهی) ذکر شده است.
تمدن مهدوی کاملا منحصر به فرد و خاص ِامام زمان(عج) است
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: این یک واقعیت است که تمدن مهدوی کاملا منحصر به فرد و خاص ِامام زمان(عج) است و هیچ کس غیر از ایشان نمی تواند آن را محقق کند، ولی حرکت در این مسیر چیزی است که از ما خواسته شده است.
وی در توضیح این مطلب گفت: کسی که در حال حاضر در تهران یا ایران حضور دارد و می خواهد به سمت قبله نماز بخواند طبیعتا اگر از امکانات مادی مانند هواپیما یا غیرمادی مثل طی الارض استفاده نکند نمی تواند هر وعده نماز را در مکه و مسجدالحرام به جا آورد. چیزی هم که از ما خواسته شده این است که «رو به سمت کعبه و مکه نماز بخوانیم» نه حتما داخل مسجدالحرام و داخل مکه؛ به عبارت دیگر از ما خواسته شده که در مرحله اول رو به کعبه، در مرحله دوم رو به مسجدالحرام و برای کسی که این امکان را ندارد، رو به شهر مکه نماز بخوانیم.
محقق و پژوهشگر مهدوی ابراز کرد: طبیعتا کسی که فاصله او با شهر مکه و کعبه زیاد باشد، نمی تواند نمازهای خود را در مسجدالحرام بخواند. اما در هر جای دنیا که باشد حتی خارج از کره زمین، چیزی به نام «قبله» موضوعیت دارد و باید به سمت قبله نماز خواند. موضوع مهدویت نیز در جهت گیری ها و حرکت کلی ما چنین جایگاهی دارد. یعنی می تواند جهت گیری های ما را در زندگی پیش از دوران ظهور مشخص کند.
«تمدن منتظران» با «تمدن منتظرانه» متفاوت است
مطهری نیا تصریح کرد: ما نمی توانیم آن تمدن را ایجاد کنیم ولی جهت گیری ما باید رو به تمدن مهدوی باشد. که از این جهت گیری تحت عنوان «انتظار» تعبیر می شود. یعنی این «رو به قبله مهدوی زندگی کردن» و «تمدن ها و زندگی ها را در این مسیر جهت دهی کردن» یک تعبیرعامی دارد که از آن با عنوان «انتظار» یاد می کنیم. تمدن ِ مهدوی ِ پیش از ظهور، «تمدن ِ منتظران» است که شاخص های آن در عرصه های مختلف قابل مطالعه است. اما «تمدن منتظران» با «تمدن منتظرانه» تفاوت دارد.
این مولف مهدوی گفت: این که می گوییم ما نمی توانیم آن تمدن مهدوی را رقم بزنیم نمونه بارز آن، این است که (به عنوان مثال در عرصه انسانی) ما نمی توانیم در کل جهان عدالت را پیاده کنیم و شاید بتوان گفت در کشور خودمان نیز که درمقایسه با دنیا بسیار کوچک است ما نتوانسته ایم عدالت را به معنای تام و کامل آن پیاده کنیم و غیرممکن است که بتوانیم یک عدالت مطلق فراگیر در کشور داشته باشیم.
وی ادامه داد: دلیل آن نیز سه پدیده است: دوستان نادان، یاران ناتوان و دشمنان زیرک و توانمند. به تعبیر دیگر ما تعدادی افراد منافق در جامعه داریم که دوست نما هستند؛ازطرفی برخی دوستان، ناتوان و نادان اند و بعضی دشمنان ما، توانمند و زیرک هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان این بخش از سخنان خود خاطرنشان کرد: موضوع مهدویت در جهت گیری ها و حرکت کلی ما چنین جایگاهی دارد. در رابطه با این جهت گیری در حوزه تمدنی (به معنای تکنولوژیک آن) می توان به صورت محکم و قاطع گفت که این موضوع حتی جای فکر کردن نیز ندارد. یعنی این که ما بخواهیم تلاش کنیم تا در عرصه تکنولوژیک به وضعیت دوره ظهور برسیم. چرا که شرایط و وضعیت تکنولوژیکی ای که برای ایام ظهور گفته شده، کاملا خاص ِآن دوره است. به عبارت دیگر، درعرصه سخت افزاری نمی توان به شرایط دوره ظهور رسید ولی در عرصه نرم افزاری، آن جامعه ی الگو، جهت گیری ِ ما را مشخص می کند. پس رونق تکنولوژیک، ابزاری و چیزهایی که درعرصه تمدنی ِ دوره ظهور امام مهدی(عج) مطرح می شود، قبل از ظهور مطلقا قابل اجرا نیست./1325//102/خ