معنای روزه عوام، خواص و خواص الخواص/تواضع شرط موفقیت روحانیان در تبلیغ

حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر قائمی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به ضرورت شناخت و معرفت اهمیت و جایگاه ماه رمضان اظهار داشت: انسان وقتی با معرفت عملی را انجام بدهد مسلما می تواند بهره برداری بیشتری از آن عمل داشته باشد، بنابراین در مرحله نخست باید بدانیم ماه رمضان و شب و روزهای آن با دیگر ایام سال متفاوت است و در روایات نیز نفس کشیدن و خواب در این ماه را نیز عبادت خدا برشمرده است.

پژوهشگر اخلاق و تربیت اسلامی با تأکید بر اینکه روزه داری در ماه رمضان یکی از بزرگترین عبادت ها به شمار می رود، خاطرنشان کرد: مرحوم میرزا جوادآقا ملکی تبریزی تعبیر جالبی در مورد روزه دارند و آن را به سه قسم روزه عوام، روزه خواص و روزه خواص الخواص تقسیم بندی کرده اند و تأکید می کنند انسان باید سعی کند به مراحل بالای روزه داری برسد.

وی عنوان داشت: روزه داری عوام به همین امساک از مفطرات و مسائلی است که روزه را باطل می کنند، این که انسان نخورد، نیاشامد و دودی به حلق نرساند روزه گرفته ولی روزه او عوامانه است اما روزه خواص یک قدم بالاتر است یعنی علاوه بر اینکه انسان از مفطرات خود داری می کند گوش و زبان و چشم خود را نیز روزه دار می کند.

حجت الاسلام والمسلمین قائمی با بیان اینکه کنترل چشم و زبان و گوش در همه ایام سال واجب و ضروری است، تأکید کرد: این مسأله در ماه مبارک رمضان اهمیت دو چندانی پیدا می کند، چراکه اگر انسان می خواهد به حقیقت اصلی روزه داری و صیام برسد باید روزه داری را در کل اعضا و جوارح خود مشاهده کند، بنابراین انسان در ماه مبارک رمضان باید به طور ویژه مراقب باشد صدای حرام نشنود، حرف نادرستی به زبان نیاورد و چشم را هم از حرام ببندد تا درهای معرفت و بندگی به سوی او گشوده شود.

وی ادامه داد: مرحله سوم روزه داری روزه خواص الخواص است یعنی انسان افزون بر دو مرحله قبل دل و جان خود را نیز روزه دار کند به این معنا که سرتاپای وجود انسان در ماه رمضان متوجه خدا باشد و از هرآنچه غیر خدا است فکر و دل خود را خالی کند که روزه داری حقیقی همین مورد است و کمتر کسی به آن دست پیدا می کند؛ همچنانکه فؤاد کرمانی در شعری زیبا این گونه بیان می کند: «در خانه دل ما را جز یار نمی گنجد؛ چون خلوت یار اینجاست اغیار نمی گنجد».

استاد درس اخلاق حوزه با اشاره به ضرورت بهره برداری از فرصت های ناب در ماه مبارک رمضان یادآور شد: مؤمنان در این ماه حتما به مفاتیح رجوع داشته باشند و از اعمال و عبادات در این ماه هرچه قدر می توانند انجام دهند بویژه از دعاها و مناجات سحرگاهانه غافل نباشند، تا در پایان این ماه احساس کند که روح و جسم او تغییر پیدا کرده است نه اینکه صرفا 30 روز گرسنگی و تشنگی را تحمل کرده باشد.

حجت الاسلام والمسلمین قائمی در پایان خاطرنشان کرد: یک مسأله دیگر که ذکر آن لازم به نظر می رسد این است که مبلغانی که برای ارشاد و هدایت مردم راهی شهرها و روستاها می شوند ابتدا با عمل خود هادی آنها باشند و دل ها را تسخیر کنند تا بتوانند در ادامه عقول آنها را به دست آورده و در مسیر الله جهت دهی کنند که یکی از راهکارهای این مسأله تواضع و سلام کردن به کوچک و بزرگ و دوری از تکبر و خودخواهی است./1330/ت۳۰۲/ی