بررسی مشروعیت و مقبولیت در حکومت مولای متقیان

به گزارش خبرگزاری رسا از تبریز، حجت الاسلام والمسلمین هاشم هاشم‌زاده هریسی، نماینده مردم آذربایجان‌شرقی در مجلس خبرگان رهبری امروز در جمع خبرنگاران اظهار داشت: رای مردم در مشروعیت ولایت و امامت شرط نیست اما برای تحقق حکومت نیاز به مقبولیت اجتماعی داریم.

وی با بیان این‌که نظر همه فقهای دین و دیدگاه اسلام نیز بر همین مبنا استوار است، خاطرنشان کرد: امام علی(ع) نیز در نهج البلاغه بر این تصریح کرده است، فلسفه حکومت علوی، اجرای عدالت است و تا مردم، حکومت را نخواهند، اجرای عدالت ممکن نیست. در زور همیشه ظلم و افراط و تفریط وجود دارد و با زور نمی توان عدالت را اجرا کرد.

نماینده خبرگان رهبری ادامه داد: شرط اصلی به اجرا درآوردن ولایت و امامت، رضایت و مقبولیت عامه است که در آرای اکثریت امت و ملت متبلور می شود و آن را در صدر اسلام بیعت می نامیدند. حکومت امام علی بر همین اساس تشکیل شده است؛ چنانکه بعد از رحلت رسول خدا چنین بیعت و اقبال عمومی به هر دلیلی تحقق نیافت و امام نیز بر حقانیت او تاکید و در اثبات حق خود با گفتمان و استدلال از هر فرصتی استفاده می‌کرد و اتمام حجت می‌کرد.

وی تصریح کرد: امام علی با آن قدرت و شجاعتی که داشت و طرفداران فداکار و جان بر کفی هم داشت، اگر می‌خواست با شمشیر حقش را بگیرد و حکومت کند؛ می‌توانست، اما این کار را نکرد زیرا در نظر علی(ع) حکومتی که مقبولیت نداشته باشد، نمی تواند مشروعیت داشته باشد، برای این‌که نمی‌تواند عدالت را اجرا کند. 

هریسی افزود: آن حضرت می فرماید آگاه باشید و بدانید سوگند به پروردگاری که دانه را شکافت و نفوس را آفرید اگر انبوه جمعیت و نفوس امت در صحنه بیعت حاضر نمی شدند و حجت برای من تمام نمی شد، افسار حکومت را در گردنش می‌انداختم و رهایش می‌ساختم و زیر بار آن نمی رفتم و از این سخن چنین استفاده می‌شود که مساله حکومت از مساله امامت و ولایت جداست. 

وی افزود: امامت یک امر ثابت و الهی است ولی حکومت یک امر مردمی است. بیعت با علی و آرای امت به قدری وسیع و فراگیر بود که در تاریخ اسلام اتفاق نیفتاده است، علی(ع) حکومت اسلامی را بر اساس آرای مردم بنیان نهاد. بر آرا و حاکمیت مردم صراحتا تاکید فراوانی کرد و فتوای صریح مبنی بر شرطیت آراء مردم در مشروعیت حکومت را صادر فرمود.

نماینده خبرگان رهبری با بیان این‌که توجه به آزادی و دموکراسی از خصوصیت های حکومت حضرت علی(ع)  بود، گفت: شهید مطهری در این رابطه سخنان زیبایی دارد و مطالعه در سیره سیاسی علی(ع) را نشان دهنده برخورد اعجاب انگیز و افتخار آمیز آن بزرگوار با مخالفانش می داند و تاکید می کند حکومت علی شاهکار تاریخ حکومت های بشری است. 

وی ادامه داد: وقتی کسی سیره و روش آن امام بزرگوار را مطالعه می کند و با وضعیت کنونی مقایسه می نماید، غرق عرق شرم می شود و اشک از چشمانش سرازیر می شود، چنانکه شهید مطهری گفته است؛ آزادی و دموکراسی که در حکومت علی وجود داشت، شاید در دنیا بی سابقه باشد که حکومتی با مخالفین خود تا این درجه با دموکراسی رفتار کرده باشد.

حجت الاسلام والمسلمین هریسی تصریح کرد: به گفته شهید مطهری؛ حکومت علی(ع)، دموکراتیک ترین حکومت روی زمین بود، والله این دموکراسی ها که در کشورهای غربی مطرح است و عمل می‌شود در برابر دموکراسی حکومت علی(ع) ناچیز است و قابل مقایسه نیست.

وی حفظ مقبولیت حکومت در میان مردم را از دیگر شاخصه های حکومت امیرالمومنین(ع) دانست و گفت: علی(ع) امام بود و از سوی خدا به صراحت به حکومت نصب شده بود و رسول خدا(ص)، بارها بر این امامت تصریح کرده بودند. با وجود این تاکیدات و مشروعیت قطعی حکومت علی(ع) از جانب خدای متعال، امیرالمومنین مادامی که مردم با خواست خود نیامدند و با او بیعت نکردند، حکومت ظاهری را نپذیرفت./935/۱۰۲/ب۱