توصیه به جنبه علمی و فقهی طلاب و توجه به اخلاق صنفی روحانیت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، بعد از حکم مقام معظم رهبری مبنی بر تعیین اعضای شورای عالی حوزه علمیه خراسان و آغاز بکار سریع و بدون تشریفات این شورا که از بزرگان و علمای شاخص خراسان هستند می توان به وضوح تحول و حرکت به سمت کارایی و موفقیت حوزه را مشاهده کرد.
با بررسی دقیق برنامه های مختلف و اخیر حوزه علمیه خراسان از زمان حکم مقام معظم رهبری، به نظم و مدیریت برنامه ریزی و نیز تفکر و تعقل جمعی در رشد و کارایی حوزه می رسیم که حاصل هدایت و همفکری بزرگان شورای عالی حوزه علمیه خراسان است.
شورای عالی حوزه علمیه خراسان از ابتدای کار به رصد داشته ها و ظرفیت حوزه پرداخت و پس از آن به تعیین هدف برای تحقق مطالبات رهبری اقدام کرد بنابراین با تشکیل کمسیون های مختلف از نیروهای دلسوز، با تجربه و قویی که در متن حوزه مشغول به تدریس و تحقیق و پژوهش هستند و ارتباط پی در پی آنها با طلاب، سبب اشراف آن ها به مشکلات و راه حل های مدیریتی شده و بر این اساس می توانند در برنامه ریزی ها و هدف گذاری بسیار موثر و موفق عمل کنند چنان که تا به حال نشان داده اند.
شاید از ابتدای کار تصمیم شورای محترم، فعالیت خاموش و غیر رسانه ای بوده تا پس از رسیدن به موفقیت های ابتدایی، اطلاع رسانی صورت گیرد اما اکنون زمان آن رسیده که زحمات و فعالیت های همه دست اندرکاران از دبیر و اعضای محترم شورا، اعضای محترم کمسیون هاو دبیرخانه این شورا به سمع و نظر عموم مردم به ویژه طلاب و فضلای حوزه علمیه خراسان برسد که قطعا اولین ثمره آن ایجاد انگیزه برای آنها در رشد علمی و بالندگی در حوزه می شود.
اهمیت اطلاع رسانی فعالیت های شورای عالی زمانی بیشتر مشخص می شود که مراجع، علما و بزرگان حوزه در قم و مشهد پس از شنیدن آنچه صورت گرفته و نتیجه داده، خواستار انتشار اخبار آن می شوند. در دیدار اعضای محترم کمسیون اخلاق و فرهنگ شورای عالی حوزه علمیه خراسان با حضرت آیت الله نوری همدانی از مراجع تقلید در محل اقامت وی در مشهد، وی پس از شنیدن گزارشی از اقدامات صورت گرفته، موکد اعلام کرد که این ها فعالیت ها تنظیم و منتشر شود تا همگان بدانند.
گزارش کامل این دیدار با تشریح فعالیت ها از سوی حجج اسلام فتح اللهی و نوایی و در ادامه بیانات ارزشمند حضرت آیت الله نوری همدانی تقدیم می شود.
تشکیل شش کمیسیون در ذیل فعالیت های شورای عالی حوزه علمیه خراسان
حجت الاسلام فتح اللهی به نمایندگی جمع ضمن عرض ادب و احترام محضر حضرت آیت الله نوری همدانی و تقدیر و تشکر از برگزاری این دیدار به صورت مختصر سرفصل هایی از اقدامات صورت گرفته را چنین بیان کرد: بعد از حکم مام معظم در اسفند 1394 جلسات شورای عالی حوزه علمیه خراسان به طور معمول هر هفته برگزار می شود و تا به امروز حدود 127 جلسه برگزار شده که به حمدالله محورهای اساسی جلسات شورای عالی مربوط به مسائل آموزش، مسائل خود شورای عالی، خدمات و معیشت طلاب، سیاستهای کلان حوزه، امور کمسیونهای شورای عالی و مباحث پژوهش، اخلاق و فرهنگ، سیاسی و اجتماعی و تبلیغ بوده است.
در یک جلسه مشترکی که در سال قبل با اعضای محترم شورای عالی حوزه های علیمه قم بودیم مصوب شد که جلسات مشترکی هم به صورت سالانه دو جلسه بین شورای عالی حوزه های علمیه قم و مشهد برگزار شود. در این جلسات مسائل راهبردی و اجرایی طرح شد و در دو شورا به تصویب رسید.
از کارهای اساسی که در اساسنامه شورای عالی حوزه های علمیه خراسان مورد توجه بوده و بزرگواران به آن عنایت داشتند بحث مشارکت نخبگان حوزه، علما و اساتید و فرهیختگان در تصمیم سازی امورات حوزه های علمیه خراسان بود و الحمدلله با برنامه ریزی که انجام شده شش کمسیون مسائل اساسی حوزه را مورد تصویب قرار دادند و حدود 40 نفر از اساتید نخبگان و علما در این کمسیونها در تصمیم گیری های شورای عالی نقش ایفا می کنند.
این کمسیونها عبارت است از کمسیون آموزش، کمسیون پژوهش، کمسیون تبلیغ، کمسیون خدمات و معیشت، کمسیون اخلاق و فرهنگ، کمسیون اجتماعی سیاسی و یک کارگروه هم پیش بینی شده به نام کارگروه آمار که در ذیل شورای عالی فعالیت می کند.
تا کنون بیش از 106 جلسه کمسیونها در طول یک سال و 4 ماه داشته اند و الحمدلله خروجی هم داشته و یکی از خروجی ها هم تدوین برنامه آموزش حوزه علمیه خراسان بوده که در بخش مقطع عمومی مورد تصویب شورای عالی هم قرار گرفت.
مسائل مهم در بخش تدوین نظام جامع پژوهش و اخلاق و منشورات اخلاق و خدمات و معیشت و تبلیغ در دستور کار است و برخی آماده و برخی در دستور کار شورای عالی قرار گرفته و برخی هم در کمسیونها مطرح شده است.
معرفی اعضای کمیسیون اخلاق و فرهنگ حاضر در جلسه
جمع حاضری که محضر حضرت عالی شرف یاب شده را معرفی کنم حجت الاسلام والمسلمین نوایی معاونت فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه خراسان و دبیر کمسیون اخلاق، آیه الله محمد مروارید از اساتید خارج فقه و اصول و از اعضای کمسیون اخلاق، حجه الاسلام والمسلمین حق پناه عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و از اساتید خارج فقه و اصول و رییس کمسیون اخلاق. حجت الاسلام والمسلمین وفایی مدیر حوزه علمیه سلیمانیه از اساتید حوزه و مسئول امور مساجد خراسان رضوی و حجه الاسلام والمسلمین مرویان حسینی از اعضای محترم هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و عضو محترم کمسیون اخلاق و در کنار ایشان دوستان دیگر از نیروهای دبیرخانه شورای عالی هستند.
گزارشی از معاونت ها و مدارس تخصصی حوزه علمیه خراسان
پس از گزارش حجت الاسلام والمسلمین فتح اللهی، نوبت به حجت الاسلام والمسلمین نوایی معاون فرهنگی حوزه علمیه خراسان رسید که کلام خود را این گونه آغاز کرد: این جلسه برای ما فضیلت بزرگی است و سرمایه ای خواهد شد. مقام معظم رهبری در سال 94 شورای عالی را منصوب فرمودند آیات مرتضوی شاهرودی، رضازاده، مروارید، علم الهدی، و حجج اسلام والمسلمین رییسی، فرزانه که دبیر محترم شورای عالی هستند و مصباح عاملی که مدیریت حوزه را بر عهده دارند، ترکیب شورا را تشکیل می دهند.
5 معاونت داریم معاونت آموزش، معاونت فرهنگی اجتماعی، معاونت پژوهش، معاونت تبلیغ و معاونت پشتیبانی. در این معاونتها به فضل الهی کارهای خوبی اتفاق افتاده معاونت آموزش توانسته برنامه جامع حوزه را تنظیم کند و چند مدرسه به صورت تخصصی تاسیس شده مانند مدرسه فقاهت، مدرسه حکمت و علوم عقلی و سلسله مدارس دیگر.
معاونت فرهنگی و اجتماعی 9 عرصه کاری دارد: اول اخلاق و تهذیب، دوم سیاست و حکومت، سوم نظام اجتماعی، چهارم فرهنگ و تمدن اسلامی، پنجم قرآن و عترت، ششم مرکز آموزش مهارتها، هفتم مرکز آموزشی برای سبک زندگی، هشتم امور ایثارگران و نهم امور تربیت بدنی است.
تکمیل نظام واره اخلاق و تهذیب حوزه و سه منشور اخلاقی
در کمیسیون اخلاق و تهذیب اتفاقات مبارکی افتاده از آن جمله نظام واره اخلاق و تهذیب حوزه است که تمام شده و سه منشور تنظیم کردیم منشور اخلاقی طلاب، منشور اخلاقی مدیران و منشور اخلاقی اساتید و منشور دیگری هم خواهیم داشت برای کسانی که در حوزه کار می کنند در حوزه ها و مرکز مدیریت و مراکز در سه استان خراسانهای شمالی رضوی و جنوبی مشغول به فعالیت هستند.
در مباحث اخلاق سه عرصه در کمسیون مد نظر قرار گرفته عرصه طلاب، مدیران و اساتید که در همه 155 مدرسه ای که در سه استان است کلاسهای اخلاقی در مدارس گذاشته می شود و پنج شنبه ها کلاس اخلاقی با حضور گسترده طلاب تشکیل می شود که از مراجع و علمای بزرگ کشور کسب فیض می کنیم.
در زمینه قرآن مدرسه ای را تاسیس کردیم به نام مدرسه قرآن و عترت که در دو رشته تخصصی فعالیت می کند و هفته گذشته آزمون آن برگزار شد. کانون مطالعات تفسیری راه انداختم، در حوزه تبلیغ کارهای ارزنده ای اتفاق افتاده نظام واره تبلیغ در حال تاسیس است نظام واره آموزش تصویب و تایید شده است و بالاخره عرصه های کاری ارزنده ای در کمسیونها دارد شکل می گیرد.
مقام معظم رهبری فرمودند ظرفیتی که در مشهد است باید بیش از این پیش روی کند. ما هم دنبال این هستیم که انشاالله مشهد بتواند حرفی برای گفتن در سراسر حوزه های علمیه و شرایط فعلی داشته باشد.
بیانات حضرت آیت الله نوری همدانی/ توصیه به چاپ و انتشار فعالیت های شورای عالی حوزه
پس از توضیحات حجت الاسلام والمسلمین نوایی حضرت آیه الله نوری همدانی با قرائت حدیث «الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَن نَصَبَ نَفسَهُ للنّاسِ إماما فليَبدأ بتَعليمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعليمِ غَيرِهِ ، و ليَكُن تأديبُهُ بسِيرَتِهِ قَبلَ تأديبِهِ بلِسانِهِ ، و مُعَلِّمُ نَفسِهِ و مُؤدِّبُها أحَقُّ بالإجلالِ من مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤدِّبِهِم» کلام خود را آغاز کرد و گفت: توفیق و سعادتی است در جمع علما حضور داشته باشم. اول اینکه زحمت کشیدید و مطالبی که فرمودید و مطرح شد چاپ و منتشر شود و مورد استفاده قرار گیرد چون این روزها روزی است که باید همه برنامه ها را به اجتماع بیاوریم. قرنها گفتند و نوشتند در صفحات کتب و در مجامع و درسینه ها ماند امروز غیر از آن روزها است باید امروز هر چه ما قدرت داریم قدرت علمی، فرهنگی، سیاسی، جهادی همه را به عرصه اجتماع بیاوریم این است که نوشته ها، مطالب و گفته های شما بسیار آموزنده و یک کاری هم است که باید تمام حوزه ها بدانند در حوزه علمیه خراسان و قم این دو مرکز بسیار مهم چه چیزی نوشته و بیان می شود باید منتشر شود و دیگران مطالعه کنند.
معارف اسلامی و تقسیم به اعتقاد، اخلاق و عمل
مطلب دوم آنکه علم اخلاق بسیار بسیار مهم است بعضی از علما هم در جامعه خیلی تاثیرگذارند علوم و معارف اسلامی به اعتباراتی تقسیمات متعددی دارد یکی از آنها این تقسیم است اعتقاد، اخلاق، عمل
قسمتی از معارف اسلام مربوط به مسائل اعتقادی است که معارف کلام از این قسم معارف است این علم بسیار شریفی است اگر اشراف علم را به شرافت آن بدانیم علم شریفی است علوم اعتقادات کلام است که از خدا و نبوت و معاد صحبت می کند.
دوم علم اخلاق که علم اخلاق مربوط به روحیات انسان است. ملائک، فضائل و رذائل اخلاقی در روح انسان است و روح انسان بسیار شریف است این است که دومین علم اخلاق مهمترین علم است. در این باره کتبی است یکی از آن کتابها «المحجه البیضا فی تهذیب الاحیا» از ملا محسن فیض کاشانی در 8 جلد و دیگری کتاب غزالی به نام «احیای علوم» است که بسیار در سطح پایین و همه علوم اسلام را ننوشته و کمی هم جنبه صوفیانی دارد که از یزید بسطامی و معروف کرخی و بلخی و جنید بغدادی نقل کرده است. کتاب معراج السعاده از ملا مهدی نراقی که جامع السعادات هم از پدر ایشان است کتابهای مهمی است که توجه به آنها لازم است.
سومین مورد عمل است. اعتقاد، اخلاق و عمل. آنچه مربوط به عمل است در فقه آمده است.
لزوم موضع گیری حوزه در قبال اتفاقات داخلی و خارجی
مطلب دیگر اینکه مطالبی که فرمودید بسیار لازم است اتاق فکر و اجتماعات و مشاوره و مباحثات و مناظرات همه لازم است. اما یک قسم که مهم مساله جهاد است. «و ما اخذ اللَّه علی العلماء ان لایقارّوا علی کظّة ظالم و لا سغب مظلوم»
این خیلی مهم است دنیای امروز دنیایی است که امریکا و انگلستان و فرانسه و صهیونیستها برای کوبیدن اسلام کار می کنند ببینید در یمن و بحرین و سوریه و عراق چه خبر است و در برابر اینها نباید علما ساکت باشند ما انتظار داریم شما مطالب خود را در رسانه ها منتشر کنید هم در برابر اموری که در داخل کشور انجام می گیرد در زمینه امر به معروف و نهی از منکر هم از جهتی که در کل دنیا برای کوبیدن اسلام صورت می گیرد اعلام موضع کنید. شک نداریم انقلابی که صورت گرفت تقابلی در کل دنیا اجرا کرد بیدارگری و توجه به اسلام به وجود آورد که دشمن می خواهد این را بکوبد و نابود کند ما وظیفه داریم این انقلاب و این بیدارگری را حفظ کنیم از این جهت شما که با ما طلبه های قم لطف فرمودید هماهنگ و وحدت و انسجام دارید همانطور که در قم در این موضوعات مطالبی نوشته می شود برای حوزه خراسان همه باید متحد باشیم و کار کنیم.
در دنیای امروز وهابیت و صهیونیست و امریکا و انگلستان همه اینها با خرج پول نفت و دلار متحد شدند و قصدشان کوبیدن اسلام است بنابراین ما وظیفه داریم در مقابل اینها انقلاب را نگه داریم حوزه ها باید در اولین کار انقلاب را حفظ کنند و انقلابی باشند خیلی خیلی مهم است یکی از کارهای مهم شما این است که یک اتاق فکر هم به این موضوع با وحدت برگزار کنید ما می توانیم تاثیرگزار باشیم.
اخلاق عمومی و اخلاق صنفی
دو نوع اخلاق داریم یک اخلاق عمومی داریم که اخلاق تواضع و تفکر است و یک اخلاق صنفی داریم هر صنفی یک نوع اخلاقی باید داشته باشد تا موفق شود مثلا تاجر، اخلاق تاجر غیر از اخلاق ما است او باید در معامله و اجناس و امور آن مهارت داشته باشد. مهارت اخلاقی خاص خود یک کشاورز هم همین طور است اما نقش و تاثیر و کاربرد ما طلبه ها در جامعه خیلی بالاتر است کار ما دنباله کار انبیاء عظام و ائمه(ع) است و از این جهت خیلی هم تاثیر گذار است و ما هم باید اخلاق صنفی را مورد توجه قرار دهیم.
در حوزه ها همیشه از سابق درس اخلاق بوده ولی می دانید اخلاق غیر از علمهای دیگر است اصول و فقه استاد بیان می کند ولی اخلاق باید کسی بیاید که خود متخلق به آن اخلاق باشد این غیر از رسائل و مکاسب و کفایه است کسی بایستی درس اخلاق بگوید و متاثر در صورتی است که خود شخص از لحاظ اخلاق و روش و منش و فکر و سوابق دارای تخلق اخلاقی باشد و این خیلی مهم است از این جهت در حوزه ها کسانی این امر را به عهده می گرفتند که خود متخلق به آن بودند.
دو استاد اخلاق مشهدی در بیان مقام معظم رهبری
رهبر معظم انقلاب آیه الله خامنه ای در مشهد دو نفر را به عنوان استاد اخلاق نام بردند یکی حاج شیخ مجتبی قزوینی و یکی میرزا جوادآقای تهرانی که من میرزا جواد آقا را دیدم اما حاج شیخ مجتبی را ندیدم این ها خود متخلق بودند در حد بالا، از این جهت خیلی موثر بودند. مثل آن زمان در نجف اشرف حاج شیخ انصاری و امثال ایشان بودند و شیخ غلامحسین شوندی همدانی، آقای قاضی طباطبایی در حوزه نجف و کربلا بودند و در حوزه قم آیه الله طباطبایی صاحب تفسیر المیزان که بنده 5 سال به درس اسفار و تفسیر ایشان می رفتم خیلی در اخلاق موثر بودند.
بنده موقعی که به حوزه قم آمدم سال 22 شمسی بود امام رضوان الله تعالی علیه درس اخلاق و فلسفه و فقه و اصول می گفتند هفته ای یک مرتبه در مدرسه فیضیه در زیر کتابخانه آنجا درس اخلاق می گفتند و من هم شرکت می کردم. حضرت امام رضوان الله تعالی علیه یک فقیهی بود در سطح بالا، یک عارف و مجاهدی بود در سطح بسیار بالایی که توانست یک کار مهم انجام دهد و در کل دنیا یک تحولی از جهت فرهنگی سیاسی ایجاد کرد بنابراین ما باید کلمات ایشان را در نظر داشته باشیم.
سه کتاب را بخوانید
سه کتاب را همیشه توصیه می کنیم که دوستان مطالعه کنند یکی کتاب صحیفه نور 22 جلد و تمام کلمات امام را دارد. امروز با فرهنگ امام و روش برداشت امام از مبانی اسلام خیلی محتاجیم بنابراین عزیزانی که در خدمتتون هستیم توجه کنید که این سه کتاب را در دسترس همه طلاب و علما باید قرار داد و خود ما هم باید چند دوره مطالعه کنیم. کتاب دوم دفتر تبیان که 50 جلد است کلمات امام در آن دسته بندی شده است یک جلد حوزه علمیه و امام و انقلاب و دیگر ولایت فقیه، انقلاب و پاسداران انقلاب و شیطان جوانان و کلا 50 جلد است و دسته بندی شده است. سومین کتاب وصیت نامه امام است که امام در وصیت نامه اش امر شخصی ندارد حاصل تجارب خود را آورده که کارهای بسیار بسیار بزرگی است. 8 سال در آن جنگ تحمیلی که 35 دولت به کشور عراق کمک می کردند بلکه این چراغ را خاموش کنند این پرچم را سرنگون کنند کسی مثل امام توانست در مقابل آنها، این بحران را پشت سر بگذارد توانست استبداد را از ایران قلع و قم کند توانست استکبار و چهره منفور استکبار را نشان بدهد و آن اسلام حقیقی را اسلام ناب را به عرصه بیاورد و آنها را به حاشیه ببرد. امام یک چنین فقیهی بود.
درس اخلاق اولی که من محضر امام رفتم این روایت را فرمودند « قالَ : إنّ أولياءَ اللّه ِ سَكَتوا فَكانَ سُكوتُهُم ذِكرا ، و نَظَروا فَكانَ نَظَرُهُم عِبرَةً، و نَطَقوا فَكانَ نُطقُهُم حِكمَةً ، وَ مَشَوا فَكانَ مَشيُهُم بَينَ النّاسِ بَرَكَةً ، لَولا الآجالُ الّتي قَد كُتِبَت علَيهِم لَم تَقَرَّ أرواحُهُم في أجسادِهِم خَوفا مِن العَذابِ و شَوقا إلَى الثَّوابِ»
این را بیان می فرمودند که در نهج البلاغه هم هست « إنّ أولياءَ اللّه ِ هُمُ الذينَ نَظَروا إلى باطِنِ الدُّنيا إذا نَظَرَ النّاسُ إلى ظاهِرِها ، و اشتَغَلوا بآجِلِها إذا اشتَغَلَ النّاسُ بعاجِلِها ، فأماتُوا مِنها ما خَشَوا أن يُميتَهُم ، و تَرَكوا مِنها ما عَلِموا أنّهُ سَيَترُكُهُم ، وَ رأوا استِكثارَ غَيرِهِم مِنها استِقلالاً ، وَ دَركَهُم لَها فَوتا ، أعداءُ ما سالَمَ النّاسُ ، و سِلمُ ما عادَى النّاسُ ! بِهِم عُلِمَ الكِتابُ و بِهِ عَلِموا ، و بِهِم قامَ الكِتابُ و بهِ قاموا ، لا يَرَونَ مَرجُوّا فَوقَ ما يَرجُونَ ، و لا مَخُوفا فَوقَ ما يَخافونَ»
تشبیه لغزش عالم به سوراخ کشتی در کلام امام علی(ع)
بحث اخلاق صنفی است در اخلاق صنفی آنچه به علما مربوط است خیلی مهم است چون ما تاثیر گذار هستیم شاید خود ما ندانیم که چقدر تاثیرگذار هستیم این عمامه و لباس خیلی تاثیرگذار است چون در فطرت مردم در حافظه تاریخی مردم پیامبر و ائمه را با همین لباس دیدند این است که انتظار است این لباس از لحاظ اخلاق صنفی حفظ کنیم.
حدیث از امام علی(ع) است « زله العالم کانکسار السفینه تغرق و یغرق معها غیرها» لغزش عالم مثل این است که کشتی سوراخ شود هم کشتی و هم سرنشینان کشتی غرق می شوند در اخلاق صنفی خیلی مسئولیت ما بزرگ است.
تنه به تنه ما می زنید
حضرت آیت الله نوری همدانی پس از بیان حدیث اخلاق صنفی در ادامه بیان داشت: شنیدم حوزه مشهد بیست هزار طلبه و عالم و استاد دارد، در این بین حجت الاسلام والمسلمین نوایی گفت: الان با پذیرشهای جدید 39000 طلبه داریم در پاسخ به این بیان، آیت الله نوری همدانی با لبخندی مزاح کرد و گفت: تنه به تنه ما می زنید!
این مرجع تقلید در ادامه نیز به حدیث دیگر از حضرت علی(ع) اشاره کرد و گفت: «الإمامُ عليٌّ عليه السلام مَن نَصَبَ نَفسَهُ للنّاسِ إماما فليَبدأ بتَعليمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعليمِ غَيرِهِ ، و ليَكُن تأديبُهُ بسِيرَتِهِ قَبلَ تأديبِهِ بلِسانِهِ ، و مُعَلِّمُ نَفسِهِ و مُؤدِّبُها أحَقُّ بالإجلالِ من مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤدِّبِهِم»
علم و ادب سرمایه حوزه است/ فاجعه خالی شدن شهرها از علما و عدم جایگزینی
دو چیز را نگه دارید اول علم و بعد تادیب را، معلم و بعد مودب. این دو چیز سرمایه و رکن ما است اول علم ما باید اول خیلی با سواد و محقق باشیم ما بایستی یک فاجعه ای که در حوزه ها به وجود آمده را جبران کنیم این که سابقا در حوزه ها و در شهرها علما و فقهایی وجود داشته و این فقها که از دنیا رفتند جایگزین ندارند تهران حدود 10، 15 میلیون جمعیت دارد سابقا در تهران آیه الله خوانساری، آیه الله محمد تقی آملی و الان یک فقیه دارد. این بلایا و فاجعه در شهرهای دیگر هم وجود دارد حتی در حوزه ها هم آن رجالی که سابقا وجود داشتند وجود ندارند. چرا؟
خوب باید اول توجه حوزه ها به ترتبیت طلاب از لحاظ فقاهت الان افرادی مثل آقای مجتهدی و حق شناس را هم جایگزین نداریم مشهد آقای خراسانی و علمای بزرگ بودند همین طور آقای میلانی و باید سعی کرد در حوزه ها اول آن جنبه علمی و فقهی را ثابت کرد شخصی واجد این مزایا باید باشد تا بشود فقیه. قبلا مشهد می آمدم ابوی آقای مروارید می آمدند و با هم ارتباط داشتیم آقای میلانی بود، آیه الله دامغانی و سبزواری بودند اینها رفتند و جایگزین چه اندازه دارند؟
«الإمامُ عليٌّ عليه السلام: مَن نَصَبَ نَفسَهُ للنّاسِ إماما فليَبدأ بتَعليمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعليمِ غَيرِهِ ، و ليَكُن تأديبُهُ بسِيرَتِهِ قَبلَ تأديبِهِ بلِسانِهِ ، و مُعَلِّمُ نَفسِهِ و مُؤدِّبُها أحَقُّ بالإجلالِ من مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤدِّبِهِم»
به ما با این دید نگاه می کنند ما چه بخواهیم و چه نخواهیم خصوصا با این تلبس مردم به عنوان یک پیشوا و معلم نگاه می کنند و زیر نظر هستیم باید هر کدام سعی کنیم در فقه یک فقیه باشیم آنچه در جامعه مهم است این است که فقیه باشیم « فليَبدأ بتَعليمِ نَفسِهِ »امام یک فقیه بود و سیاستمدار، یک فقیه و عارف و یک فقیه بود و مجاهد و یک فقیه بود فریادگر که توانست این کار را بکند.
تفاوت آیت الله کاشانی با امام و انقلاب ایشان از زبان خود امام
بنده در خدمت امام در نوفل لوشاتو بودم که دکتر حسنین هیکل آمد و گفت در سال 32 آیه الله کاشانی (ره) شاه را از ایران بیرون کرد ولی دوباره امریکا آن را برگرداند آیا شما فکر نمی کنید شاه از ایران رفته دوباره او را برگردانند؟ به امام گفت چه فکری برای این موضع دارید چون این قدرت را دارند که برگردانند.
امام از آیه کاشانی خیلی تجلیل کردند و ایشان را یک مجاهد، فقیه و شجاع معرفی کردند بعد از تعریف و تمجید از ایشان فرمودند: آیه الله کاشانی مبارزه نکرد او صنعت نفت را مطرح کرده بود که مستعمره بود ولی ما کل اسلام را در کل دنیا مطرح کردیم این است که در کل دنیا کسانی که علاقمند به اسلام و آزادی و استقلال می باشند و مستضعفین کل جهان، با ما هستند بنابراین قیام ما و فکر ما با قیام و فکر او یک فرق دارد.
و فرق دیگر اینکه آیه الله کاشانی به عنوان یک مرجع معرفی نشده بودند ولی ما به عنوان یک مرجع معرفی شدیم و مردم از حلقوم مرجع صدایی که در بدر و حنین شنیدند، همان که در جنگ مارقین و قاسطین و ناکثین شنیدند را از حلقوم مراجع می شنوند.
در ادبیات مشهد از قم قوی تر است
بنابراین باید در حوزه سعی کنیم اول افراد را تربیت کنیم که فقیه و باسواد و محقق باشند دارای ادبیات قوی باشند و الحمدلله در ادبیات مشهد از قم قویتر است ادبیات قوی و قلم و بیان و فرهنگ و فقاهت باید به آنها پرداخت « فليَبدأ بتَعليمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعليمِ غَيرِهِ ، و ليَكُن تأديبُهُ بسِيرَتِهِ قَبلَ تأديبِهِ بلِسانِهِ ، و مُعَلِّمُ نَفسِهِ و مُؤدِّبُها أحَقُّ بالإجلالِ من مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤدِّبِهِم»
وظیفه ما بسیار بسیار سنگین است در اخلاق خیلی مساله است اولین بحث اخلاق این است که دنیا گرایی نداشته باشیم امام فرمودند روزی که دیدید علما به دبدبه و دنیاگرایی روی آوردند آن روز انقلاب را در خطر بدانید. روایت نبوی در اصول کافی است که « رسول اکرم ـصلیاللهعلیهوآله: من ازاد فی العلم رشداً فلم یزدد فی الدنیا زهداً لم یزدد من الله الّا بعداً»
خاطره ای از بیان اخلاقی آیت الله مدنی در حضور امام و علما
وقتی انقلاب پیروز شد علمای بزرگ آمدند در قم و امام هم آمدند و همه به ملاقات امام رفتند عصر آمدند مدرسه فیضیه و بنده خدمتشان بودند گفتند یکی از علمای بزرگی که اینجا هستند برای ما صحبت کنند همه آنها که آنجا بودند گفتند آیه الله مدنی صحبت کنند آیه الله مدنی در صحبت این کلمات را گفتند« وَ لا تَجْعَلْ مُصِيبَتَنَا فِي دِينِنَا وَ لا تَجْعَلِ الدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا» همیشه دعا می کردیم که با قدرت بتوانیم دینمان را معرفی کنیم و امر به معروف و نهی از منکر کنیم که مستجاب شد اما « وَ لا تَجْعَلِ الدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا » من از این دنیا می ترسم برای اینکه دنیاگرایی ما طلبه ها را از انجام وظیفه باز می دارد.
خالی بودن شهر و روستاها از روحانیت
ما جمع شدیم در قم و مشهد و خیلی از شهرها و روستاها خالی است برای اینکه آمدیم این خانه و ماشین و تشکیلات درست کردیم و سابقا که می آمدیم درس بخوانیم مجردها در حجره و متاهل ها یک اتاق در بیرون اجاره می کردند و به سر می بردند اما الان خانه و ماشین و تشکیلات سبب شده که اینجا پایبند شوند خیلی از شهر ها خالی است خیلی از روستاها خالی است در همدان 2000 طلبه دارد ولی روستاها در دو فرسخ یک آخوند نیست. از همان روستا یک آخوندی در قم است اما سال به سال حاضر نیست آنجا برود به امور مردم رسیدگی کند.
امام صادق می فرمایند « الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : لا يَستَغْني أهلُ كلِّ بلدٍ عن ثلاثةٍ يُفزَعُ إليهِم في أمرِ دُنياهُم و آخِرَتِهِم ، فإن عَدِموا ذلكَ كانوا هَمَجا : فَقيهٌ عالِمٌ وَرِعٌ ، و أميرٌ خَيّرٌ مُطاعٌ ، و طبيبٌ بَصيرٌ ثِقةٌ »
سه چیز است که اگر نباشد مردم فلج می شوند و اختلاف پیدا می شود اول فقیه و عالم اینکه برویم چند روز تبلیغ کنیم و برگردیم کافی نیست اینکه برود در بین مردم باشد و مشی و معاشرت کند با مردم درست است. همیشه مردم به این، از نان شب بیشتر محتاج هستند.
امروز جامعه به دست شما سپرده شده و در هر زمانی به علمای آن زمان سپرده شده است این است که الان مسئولیت بسیار بسیار سخت است امیدوارم در این وحدت و اتحاد و انسجام که فرمودید ان شاءالله همه با هم سعی کنیم بتوانیم وظیفه خود را انجام دهیم بحث اخلاق بسیار مبسوط است. وحدت و اتحاد خیلی لازم است و اتحاد حوزه ها خیلی لازم است و در مملکت خودمان نباید ساکت بود یک نظام اسلامی است و دولت و حکومت با نظام مختلف که مسائلی مثل حجاب و دیگر مسائل که زیاد شده مثل دیر کرد که ربا است اما در بانکها دیر کرد می گیرند.
ما وظیفه داریم در برابر منکرات امربه معروف و نهی ازمنکر کنیم وظیفه داریم متحد باشیم و بر اساس اسلام اداره کنیم امام این انقلاب را زمینه ساز ظهور امام عصر(عج) می داند و انتظار ظهور قلمداد می کردند و ما هم با این دید می نگریم./933/ز502/ب1