معرفی کتاب های ابوریحان بیرونی + دانلود

به گزارش خبرنگارخبرگزاری رسا، امروز روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی است و یادکرد از بزرگان این مرز و بوم عامل مهمی در زنده نگه داشتن یاد این بزرگان و همچنین آشنایی بیشتر نسل امروز با این مفاخر فرهنگی ایران اسلاامی است که باعث حفظ میراث های ایشان و اعتماد به نفس هرچه بیشتر فرزندان کنونی ما نیز خواهد شد؛ مسئله ای که امروزه متأسفانه از آن غفلت شده است و برخی فرزندان ایران زمین با آثار ارزشمند و یاد بزرگ مردان این مرز پرگهر کمتر آشنا هستند. به همین دلیل در این نوشته به معرفی آثار دانشمند بزرگ ایرانی، ابوریحان بیرونی پرداخته ایم.

دانشمندی که علم و تخصص گسترده او نه تنها درجهان اسلام، بلکه در سراسر گیتی کم نظیر است. پرفسور ادوارد زاخائو (Eduard Sachau) دانشمند نامور آلمانی، در وصف این دانشمند بزرگ می گوید: "ابوریحان بیرونی بزرگترین خردمند متفکری است که تاریخ او را می شناسد."

ابوریحان بیرونی در سوم ذیحجه سال 362 هجری قمری پا به عرصه حیات گذاشت. او مانند همه دانشمندان بزرگ جهان اسلام، تحصیلات خود را از یادگیری قرآن شروع کرد. اصولا همه دانش پژوهان کشورهای اسلامی تحصیلات اولیه خود را با یادگیری قرآن و خط شروع می کردند و به دنبال آن، مقدمات ادبیات و علوم را فرا می گرفتند. پس از یادگیری مقدمات، تحصیلات دقیق و عمیق خود را در رشته مورد علاقه خود آغاز می کردند که سالیان درازی به طول می انجامید.

ابوریحان در ریاضیات و نجوم و هیئت، پیشوای زمانه خود است. در تاریخ و جغرافیا هم پایه محققان طراز اول این رشته هاست و در پزشکی و علوم طبیعی و سنگ شناسی سرآمد دانشمندان دوران خویش است. همچنین در ادبیات و فلسفه نیز از جمله صاحب نظران بوده است. اما آنچه او را دانشمندی منحصر به فرد می‌کند، اهمیت قابل توجه او در روش علمی، تحقیقی و تجربی دقیقی است که به کار می گرفته است. او بدون وسایل کارآمد امروزی به نتایجی دست یافته که امروز نیز جز بهترین نتایح حاصله از تحقیقات دانشمندان دنیای قدیم به شمار می آید.

آثار

ابوریحان بیرونی در رساله ای با عنوان «فهرست»، که در سال 427 هجری نوشت، از 113 کتاب و رساله تألیفی خود نام می برد. یکی از آثار بی نظیر او کتاب "آثار الباقیه عن القرون الخالیه" است. موضوع اصلی کتاب، گاه شماری و گاه شناسی ملت های باستانی است. اما در ضمن آن، به نکات و مطالب ارزشمندی درباره مسائل نجومی، جشن ها و اعیاد اقوام گوناگون، مراسم فرقه های مذهبی، گزارشی راجع به مدعیان نبوت و مطالبی بدیع در تاریخ ایران و بابل و روم و آثار مقدس دین یهود، زردشتی، مانوی، صائبی، مزدک و ... پرداخته شده است. همچنین در تمام مباحث این کتاب ارزشمند، بحث های ریاضی، محاسبات و اَشکال و جدول ها وارد شده است. "آثار الباقیه" در سال ۳۹۰ تا ۳۹۱ هجری به پایان رسید و جزء نخستین آثار بیرونی است که تقریباً در بیست سالگی او توسط دربار "قابوس بن وشمگیر" پادشاه گرگان گردآوری شد.

ماللهند؛ نخستین اثر تطبیقی در حوزه مردم شناسی

کتاب ماللهند علاوه بر توضیحات دقیقی که درباره جغرافیای طبیعی و انسانی هند دارد، مسایل فلسفی، قوانین دینی و اجتماعی اهل هند را نیز در برمی گیرد. به عقیده بسیاری از خاورشناسان نامدار، تحقیق ماللهند ابوریحان، نخستین اثر درباره هندشناسی، مردم شناسی و دین شناسی تطبیقی است که همواره به عنوان یکی از مهم ترین مآخذ تاریخ فرهنگ و تمدن هند بهره برداری شده است.

کتاب «قانون مسعودی» یکی دیگر از آثار ابوریحان بیرونی است. این کتاب نیز از بهترین کتاب های تمدن اسلامی به شمار می آید. بسیاری از اندیشمندان این کتاب را گوهر تابانی بر تارک آثار بیرونی خوانده‌اند. این کتاب نیز به منزله دایره المعارفیِ بزرگ از علوم ریاضی و هئیت و نجوم است، و بیرونی در آن کوشیده است تا جنبش پیچیده‌ی سیاره‌ها را بررسی کند. قانون مسعودی، ساده‌ترین و روانترین اثر علمی ابوریحان بیرونی است.

التفهیم؛ تنها اثر فارسی بیرونی

«التفهیم»، تنها کتاب فارسی موجود از ابوریحان بیرونی است. بنا به نقل تاریخی، بیرونی این کتاب را به سال 420 هجری در غزنین به درخواست "ریحانه" دختر حسین خوارزمی، به زبان فارسی تألیف کرد. او در این کتاب تلاش کرده مقدمات علوم ریاضی و نجوم را به زبان ساده‌ای (ساده، نسبت به آثار دیگرش)، بیان کند. مخاطبین او نیز نوجوانانی هستند که با این علوم آشنایی چندانی ندارند. کتاب التفهیم از ۵۳۰ پرسش و پاسخ تشکیل شده و شامل چهار بخش ،هندسه، حساب، نجوم (صورت عالم)، و احکام آن است. ابوریحان یک سال بعد،خود این کتاب را به زبان عربی با نام"التفهیم لاوایل صناعه التنجیم" ترجمه کرد. نسخه عربی این کتاب را رمزی رایت (R. Ramsay Wright) در سال 1934 به زبان انگلیسی ترجمه کرده و به چاپ رسانید. این کتاب در فهرست میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شده است.

در اکثر آثار ابوریحان بیرونی اعتقادش به اسلام و پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت گرامی او کاملا آشکار است. در بعضی از تالیفاتش مانند "آثار الباقیه" تمایل وی به تشیع و حقانیت آل رسول به عنوان "پیشوایان هدایت و حق" (ائمه الهدی و الحق) کاملا روشن است.

علاقه مندان می توانند متن معرفی و مردم شناسی در آثار ابوریحان بیرونی را از فایل ضمیمه دریافت کنند./۹۲۵/ ت ۳۰۲/ش

منبع: http://parstoday.com(نقل مطالب با تصرف)