ضرورت توجه ویژه حوزه علمیه به تربیت مفسر قرآن کریم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله فاضل لنکرانی در آیین افتتاحیه برگزاری نهمین دوره دروس تفسیر مجمع عالی تفسیر که شب یک شنبه در سالن اجتماعات مجمع برگزار شد با بیان این که برخی موارد در تفسیر قرآن کریم آن گونه که باید منقح نشده اند، اظهار کرد: برخی روایات بیان می کنند علم تفسیر و برخی بیان می کنند علم تأویل در اختیار ائمه معصوم(ع) است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: سؤالی که مطرح می شود این است آیا مراد ازعنوان های تفسیر و تأویل یک چیز است یا متفاوت؟ آنچه که به نظر می رسد مراد از تفسیر و تأویل یک چیز است یعنی هنگام استفاده از عنوان تفسیر، تأویل نیز استفاده می شود و برعکس.

وی خاطر نشان کرد: این که تفسیر و تأویل قرآن در اختیار ائمه معصوم(ع) است، یک اصل مسلم است به گونه ای که بدون ارتباط با آنها موردی به عنوان تفسیر وجود نخواهد داشت بنابراین آیا تقسیم تفسیر به روایی و عقلی یا تعابیر دیگر صحیح است یا خیر؟ در آیاتی که از ائمه معصوم(ع) در مورد آنها مطلبی نداریم چه باید کرد؟.

مدیر مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) اضافه کرد: علامه طباطبایی(ره) خبر واحد در غیر احکام را حجت نمی داند و به همین دلیل است در تفسیر المیزان پس از بیان تفسیر آیات، روایات تفسیری را بیان می کند؛ در مقابل بسیاری از اصولیون خبر واحد در غیر احکام را حجت می دانند بنابراین فضلا و محققان باید مبانی این مسأله را پیدا کنند زیرا اگر بگوییم خبر واحد در تفسیر حجیت ندارد همین مقدار روایتی که در اختیار داریم را نیز از دست خواهیم داد.

وی با تصریح بر این که هر روایتی که در ذیل آیه ای بیان شده است را نمی توان روایت تفسیری دانست، ابراز کرد: هر روایتی که در ذیل آیه ای آمده است روایت تفسیری نیست زیرا برخی روایات برای توجه یا مستفاد از ظواهر آیات بیان شده اند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با طرح سؤالی مبنی بر این که آیا در آیاتی که از ائمه معصوم(ع) در زمینه آن روایتی وجود ندارد می توان تعمق داشت یا خیر، اظهار کرد: بشر بر اساس آیات قرآن کریم مأمور به تدبر در قرآن کریم است و مراد از تدبر، تدبر در ظواهر نیست.

وی افزود: بنابر امر به تدبر در قرآن کریم تمام مواردی که از غیر ائمه معصوم(ع) در زمینه آیات قرآن کریم آورده شده است تحت عنوان تدبر قرار می گیرد در نتیجه نام بسیاری از کتاب های تفسیری باید تدبر در قرآن باشند نه تفسیر زیرا تفسیر به ائمه معصوم(ع) اختصاص دارد.

آیت الله فاضل لنکرانی عنوان کرد: خدا را شاکر هستیم که در حوزه علمیه قم حرکت مناسبی در جهت تفسیر آغاز شده است به گونه ای که امروزه شاهد اساتید مفسر پویایی در حوزه علمیه هستیم و مجمع عالی تفسیر باید روند اصلی تفسیر را پایه گذاری و به صورت هدفمند کار کند.

وی آموختن دانش اصول را برای دانش پژوهان تفسیر ضروری دانست و گفت: آموختن دانش اصول برای مفسران بسیار مهم است و اگر فردی مبنای اصولی نداشته باشد نمی تواند در قرآن تدبر کند؛ به عنوان مثال مطرح می شود که آیه ای از قرآن کریم قضیه حقیقیه است یا خارجی که اگر طلبه ای آن را نداد به گمراهی کشانده می شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در زمینه احکام هرچه که وجود دارد قضیه حقیقیه است و قابل تغییر نیست و نتیجه دور بودن جامعه و مسؤولان از قرآن کریم این است که مطرح می کنند آیا می توان احکام را تغییر داد یا خیر؟.

وی با تأکید بر این که در حوزه علمیه باید اساتید و مفسرانی تربیت شوند که از قرآن کریم در جمیع جهاتش دفاع کنند، تصریح کرد: مفسران حوزوی باید از تفسیر به رأی قرآن کریم و استفاده های ذوقی از آیات جلوگیری کنند چنانچه در شبکه های صدا و سیما مشاهده می شود برخی افراد آیات را به صورت ذوقی تفسیر می کنند زیرا حوزه علمیه مفسران مسلطی را تربیت نکرده است.

مدیر مرکز فقهی ائمه اطهار اضافه کرد: در حوزه علمیه طلبه ای که با تفسیر ارتباط ندارد نباید وجود داشته باشد بلکه طلبه ای که سطح را تمام می کند باید یک دور تفسیر را مطالعه کرده باشد./1324/پ۲۰۲/ی