نگاهی به زمینه‌های "حضور قلب در نماز" در یک اثر
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، انتشارات بوستان کتاب، کتاب «حدیث دلدادگی؛ زمینه‌ها و اسباب حضور قلب در نماز» را به قلم دکتر علی‌اکبر کلانتری منتشر کرد.
در معرفی پشت جلد این کتاب می‌خوانیم:
فقدان حضور قلب و نماز و محرومیت از خضوع و خشوع در عبادت، دغدغه و نگرانی همه با بسیاری از نمازگزاران است. اینکه چرا از نماز خود آن گونه که باید لذت نمی‌بریم و آن را تجلی‌گاه راز و نیاز عارفانه با محبوب و صحنه نجوای عاشقانه معبود نمی‌یابیم و چرا از آثار پرشمار آن در زندگی، بی‌بهره یا کم بهره‌ایم و چرا...؟ پرسش‌های مهمی است که گاه ذهن ما را به خود مشغول می‌دارد و به پیدا کردن راه علاج بر آن می‌انگیزاند.
این کتاب می‌کوشد با تبیین زمینه‌های پیدایش حضور قلب در نماز و نیز معرفی اسباب آن و هم چنین ارائه راه‌های جبران عدم حضور در قلب، کمک‌کار کسانی باشد که می‌خواهند از نماز خود لذت برده شاهد آثار میمون آن در زندگی باشند.
مؤلف این کتاب را در پنج فصل با عنوان‌های: جایگاه نماز در اسلام و اهمیت حضور قلب در آن، مفهوم، مراتب و آثار حضور قلب در نماز، زمینه‌های پیدایش حضور قلب در نماز، اسباب حضور قلب در نماز و راه‌های جبران عدم حضور قلب در نماز تنظیم کرده است.
بی‌تردید، چگونگی حضور قلب در عبادت و شدت و ضعف آن؛ ریشه در میزان آگاهی و معرفت عبد درباره معبود دارد و از ضعف و قدرت ایمان او سرچشمه می‌گیرد؛ بنابراین، ضروری است بیش از هر چیز، موضع فکری و اعتقادی خود را در این باره بیان کنیم؛ از این رو نگارنده درباره چگونگی تحصیل حضور قلب در نماز چنین آورده است:
برای دست یافتن به حضور قلب در نماز، بر نمازگزار لازم است، پس از تثبیت وضعیت فکری و معرفتی درباره مقام معبود و تقویت ایمان به او و نیز پس از فراهم آوردن زمینه‌ها و مقدمات لازم، با ذهنی متمرکز و بدنی آرام در پیشگاه محبوب حضور یابد. بدیهی است در این مرحله، توجه نمازگزار به وضعیت جسمانی خود، حائز اهمیت است.
بدیهی است تحصیل خضوع جسمانی و حضور قلب به این صورت، امری است تدریجی و باید از کم شروع کرد؛ برای مثال، خود را ملزم می‌دانیم برای مدتی، دست کم در رکوع یا سجود یا قرائت خود، حضور قلب داشته باشیم، سپس اندک اندک آن را توسعه دهیم تا آنجا که همه نماز را فرا گیرد.
برخی عارفان سفارش کردند که برای دستیابی بیشتر و بهتر به حضور قلب، از راه «تلقین» و تفهیم به ذکر قلب وارد شویم.
گاهی با عواملی مواجهیم که میزان دستیابی به خضوع و خشوع و حضور قلب در نماز را می‌کاهد، از این رو مؤلف در فصل پنجم به بررسی راه‌های جبران عدم حضور قلب در نماز پرداخته و در این باره چنین نوشته است:
به گونه ای که این عمل عبادی، آن طور که مطلوب خدای متعال است و تحقق نمی‌یابد و روح و قلب نماز از نماز خود، احساس رضایت نمی‌کند.
خوشبختانه در شریعت و فرهنگ اسلامی برای جبران این کاستی نیز و راه‌ها و شیوه‌های ارائه شده است مهم‌ترین آنها: حضور در نماز جماعت، حضور در مسجد، انجام نمازهای نافله، خواندن تعقیبات و سجده شکر است.
انتشارات بوستان کتاب، کتاب حدیث دلدادگی؛ زمینه‌ها و اسباب حضور قلب در نماز را با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه در ۱۸۴ صفحه به قیمت ۱۳۰۰۰ تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۲/ش