مهم‌ترین مؤلفه‌های حوزه انقلابی و وظیفه امروز حوزه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش علمی «حوزه انقلابی مسؤولیت های ملی و فراملی» با حضور اساتید برجسته حوزوی پیش از ظهر امروز در سالن همایش های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آغاز و هم اکنون در حال برگزاری است.

حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در این همایش با بیان این که حوزه انقلابی ابعاد گوناگونی دارد که این همایش عهده دار ترسیم این مسأله است، اظهار داشت: مسأله مهم مؤلفه های ثابت و متغیر حوزه انقلابی است، چراکه حوزه انقلابی یک واژه نوپدید است که در نسبت به با انقلاب اسلامی پدید آمد.

وی افزود: در گذشته وقتی سخن از حوزه مطلوب و حوزه ایده آل به میان می آمد، کسی بحث انقلابی بودن را به عنوان یکی از وجوه ذکر نمی کرد، بنابراین واژه حوزه انقلابی یک ترکیب جدید است و دو مقطع مهم را دنبال کرده است؛ یکی حوزه انقلابی قبل از انقلاب و حوزه انقلابی بعد از انقلاب.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی عنوان کرد: واقعیت این است که انقلابی بودن در این دو مقطع وجوه افتراق و وجوه اشتراکی دارند؛ وقتی از مؤلفه های ثابت و مشترک انقلابی بودن بحث می کنیم می توانیم آن ها را به دو سطح بینشی و عملکردی تقسیم کنیم.

وی واجد بودن مؤلفه های بینشی و عملکردی را نشانه انقلابی بودن دانست و ابراز کرد: یکی از این مؤلفه ها باور به پیوند ذاتی اسلام و سیاست است یعنی اسلام مشتمل بر بعد سیاسی بوده و دارای تأکیدات و آموزه های معطوف به حوزه اجتماع و سیاست است، در مقابل بینش سکولاریستی که اسلام را منهای بعد سیاسی تفسیر می کند و یا افرادی که پیوند بین اسلام و سیاست را تاریخی می دانند.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یادآور شد: برخی بر این عقیده اند که تاریخ این اتفاق افتاد که در زمان پیامبر گرامی اسلام(ص) پیوندی بین دین و سیاست ایجاد شود، بنابرین پیوند ذاتی نیست، حال حوزوی انقلابی کسی است که سیاست را برآمده از محتوای درون اسلامی می داند.

وی تصریح کرد: مؤلفه دوم عقیده به مقوله ولایت فقیه است یعنی فقیه عادل جامع الشرایط را صاحب ولایت بداند یعنی در این قلمرو فراتر از امور حسبیه، به ولایت عامه فقیه معتقد باشد و سوم اعتقاد به لزوم تلاش در جهت پیاده کردن احکام و ارزش های اسلامی است به این اعتقاد که بایستی وظیفه حوزه و روحانیت که تلاش کند جامعه وفق آموزه ها و ارزش های اسلامی سامان پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی با اشاره به این که خروجی این سه مؤلفه دفاع اعتقادی از تأسیس انقلاب اسلامی است، گفت: دفاع از یک نظام گاهی می تواند اعتقادی باشد و گاهی نیز می تواند به دلایل عمل گرایانه باشد که غیراعتقادی است، نظیر رویکردی که در فضای لیبرالیستی وجود دارد که به دلایل سیاسی از لیبرالیسم دفاع می شود.

وی بیان داشت: دفاع اعتقادی و پشتیبانی اعتقادی از جمهوری اسلامی و نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی ارزش حقیقی دارد و حوزه انقلابی نمی تواند دفاع عمل گرایانه از انقلاب داشته باشد؛ عنصر بینشی چهارم نیز که از مؤلفه های ثابت حوزه انقلابی است، اعتقاد به ظلم ستیزی و مسؤولیت حوزه و روحانیت در مقابله با سلطه استکبار و طواغیت است.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: عنصر پنجم زمان شناس بودن و آگاهی به جغرافیای سیاسی و فرهنگی زمانه بودن است و این بینش اجتماعی و سیاسی را باید داشته باشد ولی بخش دوم مؤلفه های عمل کردی است که از جمله آنها مجاهده و فداکاری و آماده بودن برای هزینه کردن در مسیر خدا است.

وی افزود: حوزه انقلابی قبل از انقلاب به معنای زندان و شکنجه و دردسر و هزینه بود و بعد از انقلاب هم جنس هزینه ها فرق کرد و به آبرو و مجاهدت و هزینه های انقلابی بودن تغییر کرد؛ حق مداری، پناه و یاور مظلومان بودن، رصد وقایع جامعه و امت اسلامی و حساسیت نسبت به وضعیت جوامع اسلامی از دیگر مؤلفه های عملکردی است.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی عنوان کرد: عدم انزوا طلبی و عدم اکتفا به فعالیت های سنتی و مناسکی نیز از اهمیت خاصی برخورد است، یعنی قبل و بعد از انقلاب روحانیتی داشتیم که رسالت حوزه را در تصدی امور مناسکی می دانستند و می دانند و شعاع فعالیت را برای یک حوزوی در تصدی گری امور مذهبی می داند و به رسالت های اجتماعی سیاسی روحانیت توجهی ندارد.

وی با اشاره به این که مؤلفه های حوزه انقلابی امروز با قبل از انقلاب تغییراتی پیدا کرده است، خاطرنشان ساخت: در حوزه انقلابی قبل از انقلاب روحانیت و حوزه مطالبه گر بودند، پرخاشگر و معترض نسبت به وضع موجود بود و می خواست یک نظم مستقر و موجود را از بین ببرد ولی حوزه انقلابی بعد از انقلاب بار مسؤولیتی ایجاد نظم جدید برعهده دارد.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یادآور شد: حوزه امروز پاسخگو و مشارکت کننده در نظم جدید است، حوزه دیروز آرمان گرا و شعار دهنده بود و انقلابی گری در آن فضا ممیزاتی داشت ولی فضای بعد از انقلاب فضای تحقق آن آرمان ها و جامعه عمل پوشاندن به آن شعار ها است و امروز اگر کسی به عنوان انقلابی شعار بدهد دچار گسست تاریخی شده و زمان شناسی ندارد.

وی تصریح کرد: اگر ممیزه حوزه انقلابی قبل از انقلاب آرمان گرایی بود، حوزه امروز باید وجه دانشی خود را در برآورده کردن نیازهای عینی نظام و جامعه پررنگ کند.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی با اشاره به این که پیش از انقلاب حوزه در پی ریزی گفتمان انقلاب اسلامی تلاش می کرد، ابراز کرد: شهید بهشتی، رهبر معظم انقلاب، شهید مطهری و امثال آنها هسته مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی بودند و بعد از انقلاب پویشی که در حوزه در شاخه های مختلف شکل گرفت امروز دارای یک ظرفیت بزرگ به نام انقلاب اسلامی هستیم.

وی بیان داشت: در بعد نظری  و معنایی بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی تکوین یک نظام معنایی به نام گفتمان انقلاب اسلامی که قدرت اصلی نظام جمهوری اسلامی است که به ما قدرت معنایی می دهد و در کنار قوای سخت برگ برنده اصلی جمهوری اسلامی است و رسالت حوزه امروز صیانت از این قدرت معنایی بزرگ است./1330/پ۲۰۲/ی