نگاهی به کتاب شناسی امام صادق
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، فردا 25 شوال روز شهادت امام ششم شیعیان، امام جعفر صادق علیه السلام است؛ امامی که به رئیس مذهب شیعه معروف است. به همین مناسبت در این نوشته ضمن بیان مطالبی درباره ایشان به معرفی کتاب شاسی ایشان خواهیم پرداخت.
امام جعفر صادق(ع)، در هفدهم ربیع الاول سال 83 ه ق در مدینه متولد شدند. کنیه ایشان ابوعبدالله و لقبشان صادق است. پدر ارجمندشان امام باقر(ع) و مادرشان ام فروة نام داشتند.
در دوران قبل از امامت، حضرت شاهد فعالیت های پدرشان در نشر معارف دینی و تربیت شاگردان وفادار و با بصیرت بودند. امام باقر(ع) در مناسبت های مختلف به امامت و ولایت فرزندشان جعفر صادق تصریح فرمودند و شیعیان را پس از خود به پیروی از او فرا می خواندند. از این روی احادیث زیادی مبنی بر نص امامت حضرت صادق(ع) نقل شده اند.
امام صادق در سال 114 ه ق پس از شهادت پدرشان در 31 سالگی به امامت رسیدند. دوران امامتشان هم زمان با اواخر حکومت امویان بود که در سال 132 به پایان رسید و حکومت عباسیان آغاز شد.
دوران امام جعفر صادق(ع) در میان دیگر دوران های ائمه اطهار(ع)، دورانی منحصر به فرد بود و شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر آن حضرت در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشت و این امر به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود.
دوران آن حضرت، عصر جنبش فرهنگی، فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسول خدا(ص) دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج شوند، به ویژه که قانون منع حدیث و فشار حکام اموی باعث تشدید این وضع شد. لذا خلأ بزرگی در جامعه آن روز که تشنه هرگونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد.
امام صادق(ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، نهضت علمی و فرهنگی پدرشان را در پیش گرفتند و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آوردند و در رشته های مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کردند. افرادی چون هشام بن حکم، مفضل بن عمر کوفی جعفی، محمد بن مسلم ثقفی، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، جابر بن حیان و ... از شاگردان ایشانند. در منابع اسلامی تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند.
همچنین در حوزه فقه و احکام نیز توسط ایشان فعالیت زیادی صورت گرفت، به صورتی که شاهراه های جدیدی در این بستر گشوده شدند که تاکنون نیز به راه خود ادامه داده اند. بنابراین، شرایطی مناسب پیش آمد و معارف اسلامی بیش از هر وقت دیگر از طریق الهی خود منتشر شد، به صورتی که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه ها از امام صادق(ع) نقل شده و مذهب تشیع به نام مذهب جعفری و فقه تشیع به نام فقه جعفری خوانده می شود.
امام بین دو دوره عباسی و اموی و دوران گذار از امویان به عباسیان زندگی می کردند. ایشان ازمیان خلفای اموی با افرادی چون هشام بن عبدالملک، ولید بن یزید بن عبدالملک، یزید بن ولید بن عبدالملک، ابراهیم بن ولید بن عبدالملک، مروان بن محمد، عبدالله بن محمد مشهور به سفاح و ابوجعفر مشهور به منصور دوانیقی معاصر بودند.
برخی از مهمترین کتاب هایی که درباره دانش، کرامات و فضایل گوناگون امام جعفرصادق(ع) در سال های اخیر به قلم نویسندگان نوشته شده اند، عبارتند از:
- داناج، گفتار علمی امام جعفر صادق علیه السلام/ علیرضا حسینی معصوم/ هاتف / 1381
- زندگانی امام جعفر صادق(ع)/ منصور کریمیان/ اشرفی / 1381
- مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق(ع) و تجدید حیات اسلام/جمعی از نویسندگان/مجمع جهانی اهل بیت(ع) / 1381
- زندگانی حضرت امام جعفر صادق(ع)، گزیده ای از منتهی الامال محدث قمی(ره)/ رضا استادی/ دفتر نشر برگزیده / 1382
- زندگانی چهارده معصوم، امام جعفر صادق(ع)/ علی نوری/ جهانتاب / 1382
- حسنیه در مکتب امام جعفر صادق(ع)/ عصمت دانش، محمد سلیمی نیا/ گلشن اندیشه / 1382
- شصت و هفت درس زندگی از سیره عملی حضرت امام جعفر صادق(ع)/ حمیدرضا کفاش، نعمت الله کاظمی فرامرزی/ عابد/ 1383
- حدیث شریف عنوان بصری، دستورالعملی جهت خودسازی از حضرت امام جعفر صادق(ع)/ محمد فربودی/ لولو مرجان/ 1383
- زندگانی حضرت امام جعفر صادق(ع)/ حمیدرضا کفاش / عابد / 1383
- داستان زندگی امام جعفر صادق(ع)/ محمدحسین صلواتیان، امیرمهدی مرادحاصل، رضا شیرازی/ پیام نور/ 1383
- مرد صادق؛ حضرت امام جعفر صادق(ع)/ مهدی مرادحاصل، شهرام عظیمی (نقاش)، زهرا شهبازی (ویراستار) / منادی تربیت / 1384
- سیری در زندگانی امام جعفر صادق(ع)؛ صادق الامین/ سیدمحمد صالحی/ معیار اندیشه / 1384
- متن کامل تعبیر خواب ابن سیرین، دانیال پیغمبر و امام جعفر صادق(ع)/ آمنه شریفی عراقی (به اهتمام)، پروانه شریفی عراقی (ویراستار)/ ندای شریف / 1384
- یکصد و ده حدیث از امام جعفر صادق(ع)/ محمدحسین مجاهد / فقه / 1384
- طب الصادق، یا، طب و بهداشت از نظر امام جعفر صادق(ع)/ محمد خلیلی، نصیرالدین امیرصادقی (مترجم)/ عطایی / 1384
- برگزیدگان؛ سیری کوتاه در زندگی معصومین حضرت امام جعفر صادق(ع) تا حضرت امام مهدی(ع)/ مهدی رحیمی/ بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر / 1385
- در مکتب احیاگر تشیع امام جعفر صادق(ع)/ علی قائمی امیری/ پیام مقدس/ 1385
- پیراهن بلند ماه؛ زندگینامه امام جعفر صادق(ع)/ شهرام شفیعی، پژمان رحیمی زاده/ مدرسه / 1385
- داستان هایی از اخلاق و رفتار امام جعفر صادق(ع)/ علی میرخلف زاده/ محمد و آل محمد (ص) / 1385
- حیات پاکان؛ داستان هایی از زندگی امام محمد باقر، امام جعفر صادق و امام موسی کاظم(ع)/ مهدی محدثی/ بوستان کتاب قم / 1385
- حضرت امام جعفر صادق(ع)/ احسان قنبری، علی محمدی (تصویرگر)/ همکلاسی / 1386
- دریای علوم و معارف؛ امام جعفر صادق(ع) / سعید قانعی/ چلچله/ 1386
- از مدینه تا ملکوت؛ زندگانی امام جعفر صادق(ع)/ محسن پارسا، علی محمدی (تصویرگر)/سپیده / 1386
- کرامات و مقامات عرفانی امام جعفر صادق(ع)/ سیدعلی حسینی قمی/ نبوغ / 1386
- کتاب توحید مفضل، خداشناسی از زبان امام جعفر صادق(ع)/ محمدباقربن محمدتقی مجلسی (مترجم)/ فقیه / 1386
- پدر علم دنیا؛ امام جعفر صادق(ع)/ علی عباسی، سیما بروجردی (تصویرگر)/ منتظران ظهور / 1387
- امام جعفر صادق(ع)؛ کودکی یک بزرگ/ سپیده خلیلی، سعید رزاقی (تصویرگر)/ لوح دانش / 1387
- غیبت امام مهدی(ع) از دیدگاه امام جعفر صادق(ع)/ ثامرهاشم حبیب عمیدی، عبدالله امین پور (مترجم)/ موعود عصر/ 1387
- مغز متفکر جهان شیعه امام جعفر صادق(ع)/ مرکزمطالعات اسلامی استراسبورگ، ذبیح الله منصوری (مترجم)/ بدرقه جاویدان/ 1387
- چهل داستان و چهل حدیث از امام جعفر صادق(ع)/ عبدالله صالحی/ مهدی یار/ 1387
- مکاتبات امام جعفر صادق(ع) با فرماندار اهواز / محمدحسین هدایت اهوازی (گردآورنده)/ روح / 1387
- مجموعه با علی یا علی؛ امام جعفر صادق(ع)/ فریبا کلهر، علیرضا گلدوزیان (تصویرگر)/ به نشر / 1387
- مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه منسوب به امام جعفر صادق(ع)/ عبدالرزاق بن محمدهاشم گیلانی، رضا مرندی (مصحح)/ پیام حق / 1387
- امام جعفر صادق(ع)/ مهدی وحیدی صدر، فرشته منعمی (تصویرگر)/موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / 1387/925/ ن 603/ش
منبع: https://hawzah.net