تولید نرم‌افزار تاریخ تشیع گامی مهم در تبیین جایگاه تمدنی شیعه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، علی جباری مدیر پروژه دانش نامه تاریخ تشیع در نشست مطبوعاتی آیین رونمایی از سه نرم‌افزار در موضوع امامت و تشیع که امروز در سالن جلسات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور برگزار شد، با اشاره به اهداف و محتوای نرم‌افزار تاریخ تشیع اظهار داشت: دانشنامه تاریخ تشیع مجموعه‌ای از اطلاعات درباره مذهب تشیع و فعالیت‌های شیعیان در لایه‌ها و سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از آغاز پیدایش تا قرن حاضر است.
تنوع در دانشنامه تاریخ تشیع
مدیر پروژه دانش نامه تاریخ تشیع ادامه داد: برنامه تاریخ تشیع شامل بخش‌های متنوعی همچون دانشنامه، کتابخانه، بانک مقالات، نگارخانه‌ای مشتمل بر تصاویر و نقشه‌های مرتبط با تاریخ تشیع می‌شود.
وی افزود: بررسی فراز و نشیب‌های تشیع از ابتدا تا قرن حاضر، جایگاه فرهنگی و تمدنی شیعیان و حیات سیاسی و اجتماعی آنها در ادوار مختلف تاریخی از خلال منابع معتبر تاریخی، رسالت این دانشنامه بوده است.
جباری با بیان این‌که تولید این نرم‌افزار در 5 سال انجام شده است، گفت: البته تدوین این برنامه، به عنوان گام نخست در این مسیر در نظر گرفته شده است و در قدم‌های بعدی تکمیل‌تر خواهد شد.
ضرورت تولید نرم‌افزار تاریخ تشیع
وی با اشاره به ضرورت‌های تولید دانشنامه تاریخ تشیع عنوان کرد: بررسی زمان پیدایش و سیر تاریخی مذهب تشیع، آشنایی با جایگاه علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شیعیان در دوره‌های مختلف تاریخی، در دسترس قرار دادن منابع و مصادر مهم مرتبط با تشیع جهت سهولت در امر تحقیق بخشی از ضرورت‌های تولید این دانشنامه بوده است.
مدیر پروژه دانش نامه تاریخ تشیع ادامه داد: همچنین تبیین باورهای اصیل تشیعی جهت جلوگیری از تحریف و تبلیغات مسموم و پاسخگویی ضمنی به شبهات مهم پیرامون مذهب تشیع و پرکردن خلاء موجود در زمینه پاسخگویی به توقعات موجود از مرکز تحقیقات اسلامی نور بخش دیگری از ضرورت‌های تولید این دانشنامه توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور بوده است.
وی در ادامه به پیشینه این برنامه اشاره و خاطرنشان کرد: به برخی از مباحث این نرم‌افزار به شیوه‌های دیگری در برخی از دیگر برنامه‌ها اشاره شده است، اما هیچ کدام از آنها با رویکرد و نگاه تاریخی به مباحث تاریخ تشیع ورود نکرده بودند و بیشتر رویکرد کلامی و معارفی داشته‌اند.
جباری افزود: از زاویه نگاه تاریخی به مذهب تشیع، این دانشنامه نخستین نرم‌افزاری است که در حال تولید است و در فرصت‌های بعدی غنی‌تر خواهد شد.
دسترسی سریع‌تر کاربران به کتب موردنظر
وی درباره محتوای این برنامه نرم‌افزاری بیان کرد: کتابخانه این برنامه شامل 300 عنوان کتاب در 400 جلد از مهمترین منابع مربوط به مذهب و فعالیت‌های شیعیان در ادوار مختلف تاریخی می‌شود که البته این مجموعه شامل تمام کتب موجود در رابطه با تشیع نمی‌شود، چراکه بسیاری از کتب دیگر در این زمینه به جهات مختلف، همچون عدم اجازه ناشران، نویسندگان یا مؤلفان آنها در این مجموعه قرار داده نشده است و به ناچار برخی از کتب از این چرخه کنار گذاشته شده‌اند.
مدیر پروژه دانش نامه تاریخ تشیع عنوان کرد: کتاب‌های این برنامه در 165 عنوان کتب به زبان عربی و 135 عنوان کتب به زبان فارسی در اختیار محققان قرار گرفته است که برای تسهیل دسترسی و اطلاع مخاطب از موضوعات کتاب‌های موجود در بخش کتابخانه برنامه، کتاب‌ها در 10 دسته‌بندی کلی تقسیم شده‌اند تا کاربر و پژوهشگر از این دسته‌بندی‌ها بتواند سریع‌تر بتواند به کتب مدنظر خود دست یابد.
وی اضافه کرد: در بخش دانشنامه برنامه سه قسمت وجود دارد که بخش درختواره آن شامل 120 جلد از 300 عنوان کتابی که گفته شد، اطلاعات آن توسط محققان بررسی شده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است و حدود 3 سال مطالعه و دسته بندی مطالب این 120 جلد کتاب توسط 5 نفر از محققان این رشته طول کشیده است و 40 هزار ارجاع متنی در قسمت درختواره متنی نرم‌افزار تاریخ تشیع وجود دارد.
جباری با اشاره به عناوین کلی این درختواره عنوان کرد: پیدایش و گسترش تشیع، باورهای اعتقادی شیعه امامیه، شبهاتی موجود در زمینه باورهای اعتقادی، فرقه‌ها، قبایل، خاندان‌ها، دولت‌ها، جنبش‌ها و قیام‌های مختلف شیعی در طول تاریخ، بحث‌های فرهنگی و تمدنی شیعیان، پراکندگی جغرافیایی شیعیان و شیعه از نگاه دیگران از عناوین این درختواره هستند.
۱۲۰۰ مقاله در زمینه تاریخ سیاسی و فرهنگی تشیع
وی با بیان این‌که بخش دوم دانشنامه تاریخ تشیع بانک مقالات است، گفت: حدود هزار و دویست مقاله به صورت تخصصی، طبق محورهای برنامه دسته بندی شده که این مقالات از پایگاه نورمگز در چند ماه استخراج و پالایش شده است که هم به صورت مستقل و به هم به صورت اتصال به بخش‌های دیگر برنامه قابل استفاده است.
مدیر پروژه دانش نامه تاریخ تشیع با اشاره به بخش مشاهیر و دانشمندان شیعه در این برنامه بیان کرد: اطلاعاتی که از دانشمندان شیعه در کتاب تراجم، شرح حال و زندگانی علما به صورت پراکنده و نامنظم وجود داشت، در فیش‌های تخصصی به صورت دسته‌بندی شده و بسیار دقیق طبقه بندی شده است.
وی در پایان افزود: در این قسمت حدود 50 هزار ارجاع متنی وجود دارد که محققان می‌توانند جهت اطلاع و آگاهی پیرامون اندیشمندان شیعی از آن استفاده کنند، همچنین در بخش نگارخانه برنامه بیش از 400 نقشه تخصصی پیرامون تاریخ تشیع، مکان‌های زندگانی شیعیان و رخدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موجود در زندگی شیعیان و 300 تصویر از علما و دانشمندان شیعه به صورت الفبایی در این برنامه گنجانده شده است./876/پ۲۰۲/ب۱