ادامه تنفس مصنوعی به برجام از دست رفته؛
تضمین کری کافی نبود؟!
واقعیت این است که دستگاه دیپلماسی ما به جای تنفس مصنوعی به برجام، باید حقیقتی به نام عدول سیستم حاکمیتی آمریکا از این توافق بین‌المللی را بپذیرد.
به گزارش خبرگزاری رسا، آقای «مجید تخت‌روانچی» معاون سیاسی نهاد ریاست‌جمهوری و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در قسمتی از مصاحبه اخیر خود با ایرنا اظهار کرده: «برجام مطالبه ایران و یک مطالبه بین‌المللی است که باید دولت آمریکا آن را اجرا کند. این مطالبه را در صورت باقی ماندن برجام در دوران ریاست‌جمهوری بعدی آمریکا نیز پیگیری می‌کنیم... مواضع دولت فعلی آمریکا نسبت به برجام، مواضع کاندیدا‌های مختلف، کسانی که در حزب دموکرات باشند و صحبت از کاندیدا شدن‌شان است یا حتی اعضای حزب جمهوری‌خواه که ممکن است رقیب ترامپ باشند را رصد می‌کنیم. وزارت امور خارجه دقیق‌تر و ما هم به عنوان دفتر ریاست‌جمهوری این قضیه را دنبال می‌کنیم».
۱- ابتدای امسال، زمانی که «دونالد ترامپ» از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد، برخی مقامات سابق آمریکایی و در راس آن‌ها «جان کری» وزیر خارجه «باراک اوباما» حساب ویژه‌ای روی انتخابات میان‌دوره‌ای سال ۲۰۱۸ باز کرده بودند. آن‌ها معتقد بودند دموکرات‌ها با پیروزی در انتخابات سنا و مجلس نمایندگان، رفتار ترامپ را در حوزه سیاست خارجی تنظیم خواهند کرد.
محاسبات کری به مثابه یک «گزاره قطعی» به ذهن برخی مقامات حوزه سیاست خارجی کشورمان نیز سرایت کرد! فراتر از آن، تضمین جان کری درباره تغییر رفتار ترامپ [متعاقب شکست احتمالی مطلق در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره]موجب شد «انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا» برای ما تبدیل به یک «نقطه سرنوشت‌ساز» شود (!) متعاقبا این مسأله سبب شد بسیاری از رفتار‌ها و مواضع برجامی وزارت امور خارجه ما- که قاعدتا باید از استحکام و قطعیت برخوردار می‌بود- به صورت خواسته یا ناخواسته به مواضعی نرم تبدیل شود! آثار و تبعات این موضوع به موارد یادشده ختم نشد!
اعضای اتحادیه اروپایی خصوصاً تروئیکا [آلمان، انگلیس و فرانسه]نیز ضمن اطلاع یافتن از حساب ویژه‌ای که دستگاه دیپلماسی ما بر انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا باز کرده است، با آرامش بیشتری تاکتیک «خرید زمان» را در قبال ارائه سازوکار ویژه مالی دنبال کنند. در حال حاضر نیز مقامات اروپایی در صدد دنبال کردن همین تاکتیک هستند! اقدام هدفمند تروئیکای اروپا در اعمال تفکیک میان «ثبت» و «اجرا»ی سازوکار ویژه مالی اروپا در همین راستا قابل ارزیابی است.
۲- اظهارات آقای تخت‌روانچی اینچنین به مخاطب القا می‌کند که دستگاه دیپلماسی کشورمان بار دیگر نگاه خود را به انتخاباتی دیگر در ایالات متحده معطوف و خیره کرده است! آیا قرار است ما دچار خطای محاسباتی دیگری در حوزه سیاست خارجی خود شویم؟ البته این بار جان کری و امثال او سخنی از حفظ و احیای برجام در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آتی به میان نیاورده‌اند و آدرس «انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰» توسط مسؤولان دستگاه دیپلماسی کشورمان مخابره شده است.
بدیهی است فارغ از هر نتیجه‌ای که در انتخابات آتی به دست آید، بازگشت آمریکا به برجام ناممکن یا بسیار نامحتمل خواهد بود، در صورتی که ترامپ در انتخابات آتی دوباره پیروز شود، سناریویی با عنوان بازگشت به برجام را در دستور کار خود قرار نخواهد داد، زیرا خود او بانی خروج از توافق هسته‌ای با ایران بوده است. در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نیز شاهد تحقق ۲ سناریو خواهیم بود؛ یکی اینکه دموکرات‌ها به سبب اجرای تعهدات ایران در برجام (در ازای دریافت خدمات حداقلی اروپا در قالب سازوکار ویژه مالی) الزامی نسبت به «خلق تعهدات جدید» برای خود نمی‌بینند.
سناریوی دوم آن است که دموکرات‌ها به صورت ظاهری به برجام بازگردند، اما در عمل، تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران را حفظ کنند. آن‌ها در این صورت به بهانه‌هایی مانند زمان‌بر بودن تعلیق دوباره تحریم‌های ایران استناد می‌کنند! دموکرات‌ها در سال‌های ۹۴ [زمان امضای برجام]و ۹۵ [زمان روی کار آمدن ترامپ]نیز نشان دادند در اعمال بازی دوگانه و مبهم در این حوزه تبحر زیادی دارند!
۳- واقعیت این است که دستگاه دیپلماسی ما به جای «تنفس مصنوعی به برجام از دست رفته»، باید حقیقتی به نام عدول سیستم حاکمیتی ایالات متحده از این توافق بین‌المللی را بپذیرد. امیدواری نسبت به بازگشت دموکرات‌ها به کاخ سفید و متعاقبا، احیای توافق هسته‌ای، به معنای خلق سرابی جدید در حوزه راهبردی- محاسباتی کشورمان است. پذیرش این محاسبه (ولو به صورت حداقلی و غیراعلامی)، مانع تحقق قاطعیت و عزت ما در مواجهه با بدعهدی‌های برجامی آمریکا و اروپا خواهد شد.
لازم است ما در آینده‌پژوهی خود در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد، گزینه‌ای به نام «احیای برجام» را به صورت کامل حذف کنیم، زیرا این موضوع در عمل ناممکن خواهد بود؛ حتی اگر «ژوزف بایدن» معاون اوباما یا «برنی سندرز» سناتور مخالف ترامپ در راس معادلات سیاسی- اجرایی ایالات متحده آمریکا قرار گیرند! /۱۰۱/۹۶۹/م
منبع: وطن امروز
ارسال نظرات