روایات و احادیث منبع اصیل تاویل آیات قرآن کریم است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید جعفر سیدان، استاد عالی حوزه علمیه و از علمای بزرگ خراسان صبح امروز در مدرسه آیت الله العظمی خویی با اشاره به کتاب تفسیر آیات و تحقیق در آیات که به نام «آیات العقاید» به چاپ رسیده است، بیان داشت: مبنای طرح بحث امروز ما نیز به شیوه نگارش این کتاب خواهد بود، آنچه امروز بیان می شود، مقدمه ای بر بحث تفسیر و ترجمه آیات شریقه قرآن است.

وی در ادامه با بیان اینکه قرآن کریم یکی از دو منبع اصیل نجات بخش و روشن گر بشر است، افزود: آیاتی که ما تفسیر خواهیم کرد، طبق بیان صریح خود قرآن کریم، در دو نوع محکم و متشابه است که اصرار بر توجه به آیات محکمه بیشتر است و آنها که در قلب شان مرض معنوی است، در تفسیر آیات قرآن کریم به متشابهات می پردازند و مطالب را بیان می کنند.

اعتبار سند و روشنی دلالت

استاد سطح عالی حوزه علمیه گفت: ما با دو قید اعتبار سند و روشنی دلالت از روایت استفاده می کنیم و در جهت فهم آیات شریفه قرآن از آنان بهره مند خواهیم شد تا نور هدایت را از قرآن کریم گرفته باشیم، این روش صحیح استفاده انسان از آیات است، در ارتباط با این آیات نخست، باید به وجود تاویل هایی که در روایات فراوان آمده است، توجه کنیم.

وی افزود: اما تاویلات قرآن یعنی مطالبی که از ظاهر قرآن استفاده نمی شود، وقتی درست است که مستند به بیانات معصومین به عنوان مراد قرآن کریم باشد، در غیر این صورت اگر تضادی با اصول وحی داشته باشد، که مشخصا باطل است، اگر در تضاد نباشد، و به عنوان اینکه شخصی خودش تاویلی را برای آیات در نظر گرفته است نمی توان گفت مراد خداست و با آیات و اصول قرآنی نیز منافاتی ندارد و برای او تداعی شده است، این مورد برای خود آن فرد مشکلی ندارد اما حجتی برای دیگران نیست و نمی توانند بگویند چون چنین چیزی به ذهن من رسیده است شما نیز قبول کنید.

تاویل درست مستند به نصوص وحیانی است

آیت الله سیدان بیان داشت: فرض کنید اگر کسی خوانده باشد؛ «هر کسی از خانه خود برای زیارت خانه خدا خارج شده باشد، اگر در این مسیر بمیرد، اجرش با خداوند متعال است»؛ و برداشت کرده باشد که معنای خروج هر کس از خانه خود به معنای خروج از عینیت وجود و از آن حالت غرور نفسانی است تا به سوی اخلاص خاصی حرکت کند، این تفسیر برای خود او اشکالی ندارد، اما اگر بگوید مراد خداوند این است که من درک کردم، مطرح کردن آن مشکل دارد و پذیرش آن برای دیگران نیز قابل قبول نیست، پس تاویل های متفاوت وجود دارد اما تاویلی که می توان بر آن تکیه کرد و گفت مقصود و مراد خداوند این است، وقتی است که مستند به نصوص وحیانی باشد.

وی افزود: در همین زمینه تاکید بسیاری بر توجه به عترت و استفاده از عترت در ارتباط با قرآن کریم شده است، به طور مثال به صورت مکرر گفته شده که از روایات استفاده کنیم، مانند حدیث متواتر ثقلین که در آن این موضوع به خوبی تصریح شده است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: از دیگر احادیث می توان در جلد چهارم بحارالانوار و حدیث نوزدهم از بیانات پیامبر در کتاب التوحید و صفحه 288 از جلد چهارم کتاب بحار شریف  نیز آمده است که با این صورت شروع می شود، «و خداوند متعال بعثت انبیا را برای این قرار داده است که سخنان خود را به وسیله انبیا به بشر برساند» و یا اینکه «خداوند پیامبران را فرستاده است تا از ناحیه خدا مردم هر چه می خواهند بفهمند، درک کنند. پس از راه انحراف به راه درست برگردند».

آیت الله سیدان در پایان با اشاره به خطبه 87 از کتاب شریف نهج البلاغه، بیان داشت: امیرالمومنان (ع) می فرمایند «کجا می روید؟ با اینکه پرچم های حق برافراشته شده است و مراکز نور بخش مشخص است، باز هم شما به بیراهه می روید؟ چطور سرگردانی شما را گرفته است؟ عترت پیغمبر بین شماست، این ها هستند که زمام حق در دستان شان هست، مهمترین منزلت هایی که در قرآن کریم برای جمعی از عباد خداوند بیان شده  برای این ها است ...»./933/پ202/ب1