چالش های سیاست گذاری خانواده و زنان و گام دوم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، فریبا علاسوند عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده در کرسی ترویجی «چالش های سیاستگذاری خانواده و زنان و گام دوم» از سلسله نشست های و کرسی های همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی» که با موضوع محور دوم این همایش با عنوان «چیستی، چرایی و چگونگی تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» به همت قطب های فکری و فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد، اظهار داشت: عدم اجماع بر چیستی خانواده منشأ سیاستگذاری های متفاوت است و این سیاستگذاری ها مختص ایران نیست.

وی گفت: در سطح ایالات متحده آمریکا وقتی که دموکرات ها حاکم می شوند، دقیقاً برنامه های خود را دنبال می کنند که خانواده مدار با مفهوم ایدئولوژیکی اش نیست اما وقتی که جمهوری خواهان ها حاکم می شوند، برنامه کاملا متفاوت نسبتا مسیحی را دنبال می کنند؛ سیاستگذاری های متفاوت، خانواده ها را دچار انقباض و انبساط می کند، مگر کشورهایی مثل اسکاندیناوی که یکدستی است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده با اشاره به سؤالی مبنی بر این که چگونگی توسعه و انسجام خانواده به چه چیزهایی بستگی دارد، تصریح کرد: شاید در دهه بعد به شدت با عقلانیت بخشی به گونه های جدید هم زیستی ها مواجه باشیم.

وی افزود: برای مواجهه با این چند عقلانیتی درباره خانواده که در مقابل عقلانیت ایدئولوژیک ما حداقل در فضای رسانه ای و بازنمایی که فضای واقعی نسل بعد زندگی ما خواهد بود، قدرتمند هستند.

علاسوند اظهار داشت: مسأله بعد درباره چالش های سیاستگذاری، ناپایداری برنامه های دولت ها درباره خانواده است؛ ضلع متدین معرفت ساز، از این فضای سیاستگذاری دور است، یعنی کسی نمی آید دیدگاه های ما را بپرسد و عمل کند.

وی گفت: وقتی که مسائل خانواده حل نمی شود، هم عمق و هم تکثر پیدا می کند و نهادهای فرم زده ما، برای حل مشکل خانواده، دوباره نهاد درست می کنند؛ فکر می کنیم که تأسیس نهادها مشکلات خانواده را حل می کند، درحالی که اینگونه نیست؛ این مسأله، سبب پایداری برنامه ها، قوانین، سیاست ها در امر خانواده می شود.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده تصریح کرد: چالش بعدی این است که هدفگذاری و سیاستگذاری برای خانواده نداریم؛ غربی ها مشکلاتشان از نظر نظریه سازی از ما کمتر است؛ وقتی که گفته می شود زنان و مردان با هم برابرند، اصلا برابری چالش ندارد و برابری به حدی بداهت دارد و راحت است، گفته می شود که برابر هستند.

وی افزود: در حوزه مطالعات اسلامی بحث عدالت به شدت فقیر است و در غرب با الگوی خودشان به شدت در پیش است، الگوهایی که نمی توانیم در داخل اجرا کنیم؛ بدین جهت است که پشت حرف افلاطون را گرفته اند؛ افلاطون زمانی که گفت عدالت یعنی فهم نابرابری ها در کنار فهم برابری ها، نظریه پردازان غربی دنبالش را گرفتند و هدف گذاری کردند.

علاسوند اظهار داشت: دیگر نقطه آسیب در این راستا، به دلیل آن که مسائل زنان و به خصوص خانواده تعلق به یک ساحت ندارد، برای همین سیاست گذاری در بحث خانواده کمی مشکل شده است.

وی گفت: در حوزه فرهنگ تمام مفاهیمی که در خانواده هستند، وقتی که بیرون می آیند، به آن توجه نمی کنیم؛ عشق در درون خانواده هم قداست دارد و هم منشأ اثر است و هم دین از آن طرفداری می کند ولی عشق منهای خانواده خیلی بحران زا می شود.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده تصریح کرد: مسأله رابطه جنسی در درون خانواده مسأله خیلی مهمی است که راجع به آن آموزه های بسیاری وجود دارد و خارج از خانواده اصلی قصه بحران است و با این مواجه هستیم.

وی افزود: در بحث خانواده چند کار ضروری است و مفاهیم اصلی مربوط به خانواده را در همه اسناد بایستی بگنجانیم؛ یکی از نقاط پیشرفت غربی ها این است که آموزه ای به نام برابری زنان و مردان درست کرده است که هیچ کجا نمی بینید که کمترین بحثی ربطی به مسأله زنان داشته باشد و بحث برابری در آن نباشد.

علاسوند اظهار داشت: یکی از مسائلی که در کشورمان انجام نمی دهیم، اثر بخشی سیاست ها است؛ همان موقع که برنامه ای چیده می شود، باید بگوییم که آیا اثراتش فقط مسأله بچه و تولید نسل یا فرهنگی و یا روانی است؟ که این اثر سنجی ها نمی شود. همچنین ادراک سنجی صورت نمی گیرد.

وی گفت: بعد از انقلاب اسلامی کارهای زیادی در حوزه فقرزدایی و زنان شد، اما هیچ کسی نیامد بر روی ادراک مردم از تمام این اتفاقات کار کند؛ بنابراین با این که فقر زدایی زیادی صورت گرفت اما مردم بیشتر احساس فقر می کند چرا که کاری به ادراکشان نداشتیم که ادراک را با این سطح و پیشرفت هماهنگ کنیم، در حالی که بحث ادراک سنجی الگو دارد. عنصر پیشرفت جامعه های مدرن ناشی از ادراک سنجی است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده تصریح کرد: در خصوص زنان ادراک سنجی نمی کنیم و برایمان اهمیتی ندارد که چه فکری می کنند.

وی افزود: در دنیای متحول با آن مقدار تغییر و تحول، باز می بینیم که خانواده رسمی، سنتی و پربچه و منسجم وجود دارد و تنفس می کند؛ این تنفس به مدد قوانین اجتماعی نیست بلکه به مدد ارزش های ذاتی خودش است.

علاسوند اظهار داشت: مسأله اهمیت عضویت و بقا در خانواده هیچ کجا سیاستگذاری نمی شود؛ ما همیشه قانون می نویسیم اما این که چگونه به یک اقدام تبدیل کنیم تا این که اقدام ما را به آن هدف برساند، نداریم./822/ج