جهاد در میدان نبرد از مسیر جهاد با نفس میگذرد
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، سپاه مسلمانان پیروزمندانه وارد مدینه میشود. آنان به دستور پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای جهاد اعزام شده بودند و پس از انجام مأموریت خوشحال و شادمان در حال بازگشت بودند. امام صادق علیهالسلام جریان را این چنین روایت کردهاند:
أَنَّ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَعَثَ بِسَرِيَّةٍ فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا اَلْجِهَادَ اَلْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ مَا اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قَالَ جِهَادُ اَلنَّفْسِ.[1]
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله لشكريانى را براى جهاد فرستادند؛ وقتى بازگشتند، حضرت خطاب به آنها فرمودند: آفرين بر گروهى كه جهاد كوچكتر را انجام دادند و حال آنكه جهاد بزرگتر باقى مانده است. گفته شد: اى رسول خدا! جهاد بزرگتر چيست؟ فرمود: جهاد و مبارزه با نفس.
بیشک، رزم و مجاهده در میدان، کاری دشوار است که امیر مؤمنان علیهالسلام، آن را مختص اولیاء خداوند معرفی کرده است.[2] با این حال، جهاد با نفس بسی سختتر و جانکاهتر است و رسول خدا صلی الله علیه و آله، آن را جهاد اکبر نامگذاری کردند.
قطعاً اولیایی که در جهاد با نفس پیروز میشوند، از جایگاهی بالاتری نسبت به مجاهدانِ نبرد سخت و جهاد اصغر برخوردار هستند. در حدیث دیگری رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره جهاد با نفس چنین میفرمایند:
أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ[3]
فرمود: برترين جهاد، جهاد كسى است كه با نفس خويش كه بين پهلوهاى اوست، همواره بستيزد.
بسیاری از مجاهدان تربیتیافته در مکتب امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی در هر دو عرصه مشغول نبرد و پیکار بوده و هستند. نمونه شاخص این مبارزان، سردارِ شهید سلیمانی است که اگر بتوان وصف رزم میدانی او در قالب تصاویر آمار و الفاظ گنجاند، اما جهاد با نفس او غیرقابل وصف است.
در دست نوشتهای که ایشان برای خانواده خود به یادگار گذاشته، مینویسد بر سنگ مزارم عبارت «سرباز قاسم سلیمانی» را بنویسید. قطعاً پس از طی شدن حیات خاکی، ریا کردن جایی ندارد و اینکه فردی برای آن دوران هم نسخه تواضع بپیچد، نشان از عبور او نفسش خواهد بود.
امیر مؤمنان علیهالسلام جهاد اصغر را «لِبَاسُ التَّقْوَى»[4] میداند؛ به همین خاطر مجاهدان میتوانند از جهاد اصغرشان برای جهاد اکبر، بهرهای برگیرند. سردار سلیمانی از کسانی است که توشه وافر خود را از جهاد نظامی برداشته و در جهاد با نفس به کار گرفته است. جلوههای اخلاص او را میتوان در محبت وصفناپذیر مردم جهان به این شهید والامقام و برکت خون او در یکپارچهتر کردن جریان مقاومت در داخل و خارج از کشور مشاهده کرد.
در پایان شاید بیان این نکته خالی از لطف نباشد که اگر مجاهدی در میدان جهاد اصغر به شهادت برسد، قطعاً غمناک است، اما دیگرانی که در جهاد با نفس و جهاد اکبر، زمینگیر شدهاند باید به حال خود، صدچندان بگریند. /882/ 704 /
محمد جواد حسنی، طلبه سطح عالی حوزه علمیه قم
[1]. الکافي , ج 5، ص 12.
[2]. الکافی، ج 5، ص 4.
[3]. الجعفریات، ص 78.
[4]. الکافی، ج 5، ص 4.