۲۶ دی ۱۳۹۸ - ۱۵:۲۴
کد خبر: ۶۳۵۵۹۴
پیامد ترور سپهبد سلیمانی؛

گذار از نظم آمریکایی با شلیک ۱۳ موشک

گذار از نظم آمریکایی با شلیک ۱۳ موشک
آمریکا 13 دی ماه در یک عملیات سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس و «ابومهدی المهندس» معاون حشد‌الشعبی عراق را به همراه چند تن دیگر هدف حمله موشکی قرار داد و به شهادت رساند. این عملیات باعث شد تا آمریکا با تبعات زیادی مواجه شود.

به گزارش خبرگزاري رسا، مردم عراق و ایران در مراسم تشییع شهدا نمایشی از وحدت را به جهان نشان دادند. اما پیامد بزرگ‌تر پس از مراسم تشییع اتفاق افتاد. مقام معظم رهبری که پس از ترور سردار سلیمانی وعده انتقام سخت را داده بودند، فضایی از رعب و وحشت را برای آمریکا ایجاد کرد. سرانجام 18 دی ماه انتقام سخت ایران عملیاتی شد و پایگاه عین‌الاسد آمریکا در عراق هدف قرار گرفت. این در حالی بود که هیچ یک از موشک‌های ایران توسط آمریکا حتی رهگیری نشد و بدین ترتیب، جهان ظهور یک ابرقدرت موشکی جدید را به چشم خود دید. عملیات موشکی ایران علیه آمریکا آنچنان تاثیرگذار بود که حتی برخی از رسانه‌ها آن را به عنوان نقطه عطفی در تاریخ جدید خاورمیانه یاد کردند. در این مقاله، انتقام سخت ایران و پیامدهای آن، مورد توجه قرار می‌گیرد.

واکنش‌ها به ترور سردار سلیمانی

خبر ترور سردار سلیمانی و همراهانش به تیتر یک خبرگزاری‌ها و رسانه‌های معتبر جهان تبدیل و هر کدام از زاویه متفاوتی به این مسئله نگریسته‌اند.

رادیو آر.ت. ال فرانسه درخصوص شهادت سردار قاسم سلیمانی‏، فرمانده سپاه قدس ایران در حمله تروریستی آمریکا: تاریخ شاید از این روز به عنوان لحظه دگرگونی یاد کند.

جو بایدن رقیب انتخاباتی ترامپ در واکنش به ترور سردار سلیمانی: ترامپ یک کبریت را به بشکه باروت انداخت. ایران حتما واکنش نشان خواهد داد. ما ممکن است در آستانه یک درگیری بزرگ در خاورمیانه باشیم.

تحلیل «سی‌ان‌ان ترک» از شهادت سردار سلیمانی: «ضامن نارنجک خاورمیانه کشیده شد.»

رز مک‌گان نویسنده روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز: ایران عزیز، آمریکا به کشور و پرچم و مردم شما بی‌احترامی کرد. ۵۲ درصد آمریکایی‌ها متواضعانه از شما عذرخواهی می‌کنند. ما خواهان صلح با شما هستیم. ما در دست این رژیم تروریستی گروگان گرفته شده‌ایم. ما نمی‌دانیم چطور از اینجا فرار کنیم.

روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس تایمز: ترور سلیمانی، بزرگ‌ترین قمار ریاست‌جمهوری ترامپ است.

وزیر خارجه فرانسه در امور اروپا: آنچه اتفاق افتاد همان چیزی بود که از آن می‌ترسیدیم.

روزنامه لوفیگارو: ترامپ زمین‌لرزه‌ای با پیامدهای بسیار جدی در خاورمیانه ایجاد کرد.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌‌تایمز طی یادداشتی به قلم «سوزان رایس» مشاور امنیت ملی دولت پیشین آمریکا به پیامدهای هولناک تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا درخصوص ترور سپهبد حاج «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ‌اشاره کرد و نوشت، بعد از شهادت دومین مقام مهم ایران، یک مسئله روشن شد و آن این است که آمریکایی‌ها در امان نخواهند بود.

ریچارد هاس رئیس ‌اندیشکده شورای روابط خارجی:‌ اشتباه نکنید، هر جنگی با ایران شبیه جنگ سال١٩٩٠ خلیج (فارس) یا جنگ سال ٢٠٠٣ عراق نخواهد بود. جنگ در سراسر منطقه رخ خواهد داد. منطقه (و احتمالا جهان) آوردگاه چنین جنگی خواهد بود.

سی‌ان‌ان: ترور سلیمانی منطقه را به لرزه در می‌آورد

سناتور «کنستانتین کاساچف» رئیس‌ کمیته امور خارجی سنای روسیه خبر ترور سردار سلیمانی را «خبری سخت» توصیف کرده و گفت: «گرفتن انتقام [ترور سردار سلیمانی توسط ایران] چندان طول نمی‌کشد».

سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان: پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، سربازان آمریکایی در منطقه، ارتش آمریکا و... حاج قاسم را کشته‌اند و باید تاوانش را بدهند. ترامپ احمق و کودن‌های اطرافش نمی‌دانند چه غلطی کرده‌اند. من به آنها می‌گویم چه خونی از ما ریختید، عجب کسی را از ما گرفتید، این خون، عادی نیست. امروز قصاص عادلانه برای حاج قاسم، قصاص عادلانه برای عماد مغنیه، عباس موسوی، ابومهدی المهندس و همه شهدای این امت است.

اندیشکده آمریکایی «بروکینگز»: انقلاب اسلامی ایران متکی به فرد نیست و مقامات آمریکایی نباید فکر کنند که به این کشور ضربه وارد کرده‌اند.

مجله «فارین افرز» چاپ آمریکا و نزدیک به وزارت خارجه این کشور: انتقام ایران می‌تواند در داخل آمریکا صورت بگیرد و در این حمله، یک مقام ارشد آمریکایی کشته شود. «برنی سندرز» نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا: تنش‌زایی خطرناک ترامپ، ما را به جنگ ویرانگر دیگری در خاورمیانه نزدیک‌تر کرده است که می‌تواند به بهای جان‌های بی‌شمار و تریلیون‌ها دلار هزینه تمام شود. ترامپ وعده داد جنگ‌های بی‌پایان را تمام می‌کند اما این اقدام ما را در مسیر [جنگ] دیگری قرار می‌دهد. نوام چامسکی، دانشمند و کارشناس برجسته مسائل سیاسی: ترور سردار قاسم سلیمانی «اقدامی تروریستی» است.

انتقام سخت ایران

پس از ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا، رهبر معظم انقلاب وعده انتقام سخت را دادند. در نهایت سپاه پاسداران اوایل بامداد چهارشنبه 18 دی‌ماه، 13 موشک به پایگاه عین‌الاسد شلیک کرد. پایگاه عین الاسد دومین پایگاه بزرگ آمریکا در منطقه و بزرگ‌ترین پایگاه آمریکا در عراق، واقع در غربی‌ترین مناطق عراق در استان الانبار است. سپاه در این عملیات از دو موشک فاتح 313 با برد 500 کیلومتر و قیام با برد 800 کیلومتر استفاده کرده است.

آمریکا برای جلوگیری از درز اطلاعات از نزدیک شدن نیروهای عراقی جلوگیری کرد. همان ساعات ابتدایی حمله، مقامات آگاه سپاه اعلام کردند:«براساس گزارشات دقیق، دست کم ۸۰ نظامی آمریکایی کشته و حدود ۲۰۰ نفر زخمی شده‌اند که زخمی‌ها بلافاصله با بالگرد از این پایگاه بیرون برده شده‌اند.» این اولین گزارش از میزان تلفات سربازان آمریکایی بود. اگرچه رسانه‌های غربی سعی در پنهان کردن تعداد تلفات داشتند یا به دلیل اینکه منابع خبری آنها اظهارات مقامات پنتاگون و کاخ سفید بود، اطلاعات کاملی در اختیار نداشتند، اما تلویزیون العهد عراق از مجروح شدن 224 نفر در این حملات گزارش داد. سایت نیوزویک هم در ساعات ابتدایی حمله تعداد سربازان به هلاکت رسیده آمریکایی را حداقل ۲۷۰ نفر برآورد کرد که پس از دقایقی این خبر حذف شد.

با توجه به کثرت منابع خبری از زخمی شدن سربازان آمریکایی، حداقل بخش دوم اظهارات مقامات سپاه در زخمی شدن حدود 200 سرباز آمریکایی توسط برخی رسانه‌های خارجی تایید شده است. اما در مورد میزان کشته‌های سربازان آمریکایی تلاش‌ها برای سانسور شدیدتر بود. با این حال یک نماینده عراقی جزو اولین افرادی بود که کشته شدن نظامیان عراقی را تایید کرد. «حسین سالم» از نمایندگان فراکسیون صادقون در پارلمان عراق در گفت‌وگو با شبکه الفرات گفت: « اجساد نظامیان آمریکایی از پایگاه عین الاسد به تل‌آویو منتقل شده است.»

حمله موشکی سپاه به صورت سناریوبندی شده و مرحله‌ای طراحی شده بود تا در صورت پاسخ متقابل حملات بعدی غافلگیرانه‌تر باشد. بنابراین سپاه پاسداران در حمله اول میزان تلفات طرف مقابل را ارزیابی و نوع حمله براساس آن صورت گرفت. روز پنج‌شنبه 19 دی‌ماه سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در جمع خبرنگاران گفت: «ما در این عملیات دنبال کشتن کسی نبودیم، اگر چه حتما ده‌ها نفر کشته و زخمی شده‌اند و با هواپیمای c-130 حمل شده‌اند. ما اگر دنبال کشتن بودیم، می‌توانستیم طوری عملیات را طراحی کنیم که در گام اول ۵۰۰ کشته داشته باشند و اگر جواب می‌دادند از آنجایی که شرایط تغییر می‌کردند و تکلیفی بر حفظ جان نیروهای نظامی آمریکا نداشتیم، در گام‌های دوم و سوم ظرف ۴۸ ساعت ۴ تا ۵ هزار کشته می‌دادند.» مجموع این اظهارات ابعاد کلی خسارت‌های جانی و مالی آمریکا در پایگاه‌های یادشده را مطابق با اظهارات سپاه پاسداران تایید می‌کند.

واکنش رسانه‌ها

انتقام سخت موشکی ایران باعث واکنش‌های مختلفی شد. آلکس واتانکا تحلیلگر ارشد سیاسی موسسه خاورمیانه اعلام کرد: «ما انتظار اقدام تلافی‌جویانه ایران را داشتیم. ولی من تصور نمی‌کردم پاسخ ایران این قدر سریع و خشن باشد ولی این اتفاقی است که افتاده است.» این تحلیلگر سیاسی تاکید کرد: «این اقدام تهران نشان داد که مقام‌های ایرانی مصمم هستند تا به ترامپ بفهمانند که آنها نیز می‌توانند به او ضربه بزنند و به هیچ وجه نگران کارزار فشار حداکثری رئیس‌جمهور آمریکا نیستند.» شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز با‌ اشاره به انتقام موشکی ایران از آمریکا تاکید کرد:‌ «تاریخ ثبت می‌کند که ترامپ خاورمیانه را از دست داد.»

فعالان و تحلیلگران عرب نیز در فضای مجازی حمله موشکی تلافی‌جویانه سپاه به پایگاه‌های تروریست‌های آمریکایی را تحقیر و ذلیل شدن آمریکا دانستند و تاکید کردند هیچ کشوری قبل از ایران در تاریخ جرأت دست زدن به چنین اقدامی را نداشت. روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نیز در مطلبی با ‌اشاره به بی‌کفایتی ترامپ و روش غیردیپلماتیک وی برای تعامل با کشورها از جمله ایران نوشت: «ما نمی‌توانیم به ترامپ به عنوان فرمانده کل قوای خود اعتماد کنیم.» شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز هم به پاسخ کوبنده ایران به جنایت اخیر آمریکا در ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و یاران شهیدشان واکنش نشان داد.

فاکس‌نیوز نوشت: «ایران هدف‌های آسان‌تری هم داشت، اما سخت‌ترین هدف را انتخاب کرد که پیام‌های مهمی دارد.» مدیر مطالعات دفاعی اندیشکده آمریکایی «مرکز منافع ملی» هم در واکنش به حمله بامداد چهارشنبه ایران به مواضع آمریکایی‌ها در عراق به دونالد ترامپ هشدار داد ایران «ابرقدرت موشکی» است. هری کیزیانس، در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: هدف مقام‌های ایرانی از حمله به مواضع آمریکا در عراق، نشان دادن این موضوع بود که آنها می‌توانند (به آمریکایی‌ها) آسیب وارد کنند. مدیر مطالعات دفاعی اندیشکده «مرکز منافع ملی» با ‌اشاره به توان موشکی ایران و زرادخانه موشکی این کشور گفت: باید مدام این موضوع را در ذهنتان داشته باشید که ایرانی‌ها بیش از ۲۰۰۰ موشک بالستیک دارند. کیزیانس تصریح کرد: اگر آمریکا تلاش می‌کرد که جلوی یک حمله موشک بالستیک ایرانی‌ها را بگیرد (شاید می‌توانست) اما ما نمی‌توانیم جلوی همه موشک‌های ایران را بگیریم حتی اگر ما تک‌تک پدافند دفاع موشک بالستیکی که در جهان داریم را به خاورمیانه بیاوریم، قادر نخواهیم بود که جلوی ایرانی‌ها را بگیریم.

آروا دیمون، خبرنگار شبکه خبری سی‎ان‎ان نیز در گزارشی اختصاصی از داخل پایگاه عین‌الاسد پس از حمله موشکی ایران، گوشه‌ای از خسارت وارد شده به این پایگاه را به تصویر کشید. خبرنگار سی‎ان‎ان با ‌اشاره به یکی از بخش‌های پایگاه عین‌الاسد می‌گوید: «این سالن، محل زندگی بوده و سربازان آمریکایی در این سالن می‌خوابیدند.» خبرنگار سی‎ان‎ان در ادامه می‌گوید که «این سالن در پی حمله موشکی ایران دچار آسیب شده و یکی از ۱۰ نقطه‌ای است که از حمله موشکی ایران تاثیر پذیرفته‌اند.» آروا دیمون در ادامه ضمن ‌اشاره به نقطه‌ای در داخل پایگاه عین‌الاسد که یکی از موشک‌های ایران به آن اصابت کرده، می‌گوید: «واقعا شگفت‌آور است. چگونه این حجم از تخریب هیچ تلفاتی نداشته است.»

سخنرانی ضعیف و لرزان ترامپ

پس از عملیات موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد رسانه‌های آمریکایی در بهت فرو رفتند. همه نگاه‌ها به کاخ سفید بود. رسانه‌ها به صورت معناداری خبر ورود وزیر خارجه و مقامات نظامی آمریکایی به کاخ سفید را مخابره می‌کردند. طرفداران و امیدواران به ترامپ منتظر بودند تا وی سرانجام آغاز حمله نظامی به ایران را اعلام کند. اما وی تنها به یک توییت بسنده کرد: «از ایران موشک‌هایی به دو پایگاه نظامی واقع در عراق شلیک شده است. ارزیابی تلفات و خسارات الان در جریان است. تا الان همه چیز خوب بوده! ما قدرتمندترین و مجهزترین ارتش کل جهان را داریم! فردا صبح بیانیه‌ای صادر می‌کنم.»

همه منتظر بودند تا ترامپ ساعت 19:30 به وقت تهران(چهارشنبه) واکنش قاطع خود را نشان دهد. اما طرفداران ترامپ همه ناامید شدند. ترامپ در ۹ دقیقه سخنرانی ۵۸ بار تپق زد! لکنت و اضطراب ترامپ هنگام سخنرانی پس از حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد مایه طنز و کنایه کاربران آمریکایی شد و هشتگ «slurring» به معنای بریده‌بریده حرف ‌زدن در میان کاربران آمریکایی ترند شد.

ترامپ با صدایی لرزان اعلام کرد که به دنبال واکنش نظامی نخواهد بود. تغییر لحن و رویکرد دونالد ترامپ در سخنان وی به طور کامل مشهود بود. روزنامه گاردین نوشت، سخنرانی ترامپ بسیار ملایم‌تر از آن چیزی بود که بر حسب تجربه از او انتظار می‌رفت. سی‌ان‌ان در گزارشی نسبت به سخنان ترامپ به ویژه تغییر لحن وی ابراز شگفتی کرده و آورده است: «مشخص نیست دلیل تغییر تفکر و لحن رئیس‌جمهوری در این چند روز چیست. این بار آن‌چه دونالد ترامپ گفت، از روی یک نطق ازپیش‌ تنظیم‌شده و تراش‌خورده بود. ‏عبارت «همه گزینه‌ها روی میز است» در خیلی از نطق‌های روسای جمهوری آمریکا در قبال ایران در دو دهه اخیر بوده؛ حتی میانه مذاکرات هسته‌ای و از زبان باراک اوباما.

اما ساعاتی بعد از حمله ایران به مقر نیروهای آمریکایی، در نطق دونالد ترامپ اثری از این تهدید همیشگی نبود؛ بلکه حتی او گفت که داشتن «ارتش و تجهیزات عالی، به این معنی نیست که باید از آن استفاده کنیم.» هرچند بیرون از متن، سران لشگری آمریکا کنار او ایستاده بودند.‌ «ترامپ ادامه داد: «امروز از ناتو می‌خواهم که در روند خاورمیانه مداخله بیشتری داشته باشد... نیروهای نظامی آمریکا در دولت من با 2/3 تریلیون دلار کاملاً بازسازی شده است.» وی که چند روز پیش تهدید به بمباران 52 سایت در ایران از جمله اماکن فرهنگی کرده بود، مدعی شد: «در پایان خطاب به مردم ایران و رهبران ایران می‌گویم که ما می‌خواهیم که شما آینده خوبی داشته باشید. ما دوست داریم با همه کشورهایی که خواستار صلح هستند همکاری کنیم.» در واقع سخنرانی ترامپ از منظر حامیان جنگ طلب وی بسیار ناامید‌کننده و منفعلانه بود. کارشناسان نظامی این سخنرانی لرزان را به دلیل قدرت موشکی ایران می‌دانند چرا که بسیاری از کارشناسان اعلام کرده‌اند که ایران به یک ابرقدرت موشکی تبدیل شده و آمریکا به خوبی به این نکته واقف است. به همین دلیل ترامپ از واکنش به عملیات ایران خودداری کرد تا جان نظامیان آمریکایی را نجات دهد.

تنهایی ارتجاع عرب

انتقام سخت ایران و انفعال آمریکا بیش از همه باعث وحشت ارتجاع عرب شد. کشورهای عربی به دلیل ضعف‌های اساسی به ویژه در حوزه تسلیحات به دنبال آن بودند تا با خریدهای نجومی بتوانند خود را در برابر ایران ایمن کنند. در این مسیر آمریکا به عنوان تنها امید ارتجاع عرب مطرح بود. دونالد ترامپ و سایر روسای جمهور آمریکا با پررنگ کردن پروژه ایران‌هراسی سعی داشتند تا سلاح بیشتری به کشورهای عربی بفروشند. «مرکز تحقیقات صلح استکهلم» فهرستی از ۴۰ کشور بزرگ واردکننده سلاح در جهان از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ منتشر کرد. در این فهرست نام ۱۰ کشور عربی وجود دارد که به‌تنهایی ۳۱ درصد واردات سلاح جهان را در اختیار دارند.

در این فهرست جهانی، عربستان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای برهم‌زننده ثبات منطقه و آغازگر کشتار ملت مظلوم یمن، ۱۰ درصد واردات سلاح جهان را در اختیار دارد. میزان واردات این کشور از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۲۲۵ درصد افزایش داشته است. روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز نوشت که عربستان به دلیل جنگ علیه یمن در سال 2014 میلادی حدود 70 میلیارد دلار صرف خرید سلاح کرده است که این میزان حدود 9 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است.

بر اساس این گزارش از زمان آغاز تجاوز عربستان علیه یمن در سال 2015 میلادی این کشور به بزرگ‌ترین وارد‌کننده اسلحه در دنیا تبدیل شده است. به نوشته گاردین آمریکا بزرگ‌ترین صادر‌کننده سلاح به عربستان به شمار می‌رود به گونه‌ای که از سال 2014 تا 2018 میلادی حدود 70 درصد از بازار سلاح عربستان در اختیار آمریکا بوده است. در واقع آمریکا با فروش سلاح به کشورهای عربی به آنها اطمینان داد که واشنگتن حافظ و ایمن این کشورها در برابر هرگونه تجاوز خارجی است. اما در چند ماه گذشته تمام این معادلات تغییر کرد و کشورهای عربی برای همیشه در برابر تهدیدها تنها مانده‌اند.

ارتجاع عرب پس از سه عملیاتی که از سوی محور مقاومت در منطقه صورت گرفت به صورت کامل امید خود را به آمریکا از دست دادند.

ساقط شدن پهپاد پیشرفته آمریکا

در نخستین ساعات بامداد پنج‌شنبه ۳۰ خرداد یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکایی که در حال تعرض به حریم هوایی کشورمان بود، توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد. روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد، پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» در ساعت 14 دقیقه بامداد پنج‌شنبه از یکی از پایگاه‌های نیروهای آمریکایی در جنوب خلیج ‌فارس با مختصات معلوم به هوا برخاسته و برخلاف قوانین هوانوردی کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش نموده و در نهایت پنهان‌کاری، از تنگه هرمز به سمت چابهار ادامه مسیر می‌دهد.» در ابتدا مقام‌های آمریکا تلاش در انکار ضمنی ماجرا داشتند و اعلام شد که هیچ هواپیمای آمریکایی در زمان مورد ‌اشاره فعالیتی در حریم هوایی ایران نداشته است. اما با گذشت ساعاتی سرانجام مقام‌های آمریکایی هدف قرار گرفتن پهپاد خود را به صورت رسمی تایید کردند.

منابع دولتی در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام کردند که پهپاد این کشور با موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده است. پس از مدتی در بیانیه‌ای رسمی ارتش آمریکا همزمان با تایید هدف قرار گرفتن پهپاد این کشور ادعا شد که پهپاد مورد ‌اشاره در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی بوده و وارد حریم ایران نشده است. در مقابل ترامپ در توییتر بار دیگر فعال شد و در اولین واکنش توییتری خود به ماجرا نوشت: «ایران ‌اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.» خیلی‌ها این توییت را به معنای احتمال واکنش سریع آمریکا قلمداد کردند. اما مدت کوتاهی پس از این توییت ترامپ در جریان دیدار با نخست‌وزیر کانادا ناگهان موضع‌گیری خود را تغییر داد. او در این نشست گفت: «این حادثه می‌تواند محصول یک ‌اشتباه فردی بوده باشد.» او که هم چنان بر اینکه ایران ‌اشتباه کرده تاکید می‌کرد گفت: «آنها مرتکب یک ‌اشتباه شدند، فکر می‌کنم یک ژنرال یا یک نفر بوده است که مرتکب ‌اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپیما غیرمسلح بود و سرنشینی نداشت.

آن پهپاد به روشنی بر فراز آب‌های بین‌المللی بود.» علاوه‌بر این پس از برگزاری نشست کاخ سفید، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد، در نظر داشته تا در پاسخ به ساقط شدن پهپاد آمریکایی توسط ایران، به سه هدف در ایران حمله کند، اما به واسطه برآوردی که از کشته‌شدگان احتمالی به او ارائه شد، تصمیم گرفت این کار را انجام ندهد! ترامپ در توییتر خود نوشت: «آماده بودیم تا با زدن سه هدف تلافی کنیم، وقتی پرسیدم چند نفر کشته می‌شوند، یک ژنرال گفت ۱۵۰ نفر قربان، ١٠ دقیقه قبل از حمله متوقفش کردم.»

کشورهای عربی امیدوار بودند که آمریکا علیه ایران یک واکنش قاطع نشان دهد. اما ترامپ با مواضع متناقض خود نشان داد که مرد جنگ نبوده و از رویارویی با ایران در هراس است. کشورهای عربی پس از این ماجرا از ترامپ ناامید شدند. بلافاصله رفتار برخی از کشورها مانند امارات ملایم‌تر شد و سعی کرد علیه ایران مواضع تندی اتخاذ نکند، چرا که کشورهای عربی به این نتیجه رسیدند که ترامپ وقتی برای ساقط شدن پهپاد پیشرفته خود توسط ایران قادر به انجام کاری نیست قطعا برای کشورهای عربی خود را وادار به یک ماجراجویی با ایران نخواهد کرد.

حمله انصارالله به ستون فقرات عربستان

دومین عاملی که کشورهای عربی را قانع کرد که نباید به آمریکا امید داشته باشند در یمن اتفاق افتاد. حمله انصارالله یمن به دو پالایشگاه البقیق و الخریص در عربستان باعث شد تا بیش از نیمی از تولیدات نفتی عربستان متوقف شود و خسارت 30 میلیارد دلاری به عربستان وارد شود. علاوه ‌بر این، ناکارآمدی سامانه‌های دفاعی عربستان که از آمریکا خریده بود نشان داد که عربستان هیچ امنیتی در برابر حملات انصارالله ندارد. این حمله بزرگ‌ترین شکست تاریخ عربستان در 8 سال گذشته به شمار رفت. عربستان انتظار داشت تا ترامپ در برابر این حمله اقدامی قاطع انجام دهد اما رئیس‌جمهور آمریکا تنها با چند توییت به آل‌سعود دلداری داد و عربستان را در برابر این حمله تنها گذاشت.

ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط آمریکا بار دیگر کشورهای عربی را امیدوار کرد که ترامپ به دنبال واکنش قاطع علیه ایران است. البته این کشورها از ترسِ واکنش ایران به صورت محافظه‌کارانه با این مسئله برخورد کردند و حتی عربستان نماینده‌ای به آمریکا فرستاد تا کشورهای عربی را درگیر جنگ نکنند. اما کاملا مشخص بود که کشورهای عربی به ترامپ برای مقابله با ایران امیدوار شده‌اند. اما عملیات موشکی ایران علیه بزرگ‌ترین پایگاه آمریکایی در عراق بار دیگر آنها را ناامید کرد.

این عملیات که ضربه بزرگی به آمریکا بود و رسانه‌ها از آن با عنوان مهم‌ترین حمله رسمی به آمریکا پس از جنگ جهانی دوم یاد می‌کنند بدون هیچ واکنشی از سوی ترامپ تمام شد. کشورهای عربی امیدوار بودند در واکنش به این عملیات، ترامپ در بیانیه‌ای آغاز جنگ با ایران را اعلام کند. اما ترامپ در یک سخنرانی بسیار ضعیف که 58 بار تپق زد، با لحنی لرزان اعلام کرد که به دنبال واکنش نظامی نخواهد بود. این سخنان ترامپ کشورهای عربی را برای همیشه ناامید کرد و نشان داد که اکنون دوران جدیدی در منطقه شروع شده که کشورهای عربی باید بپذیرند نظم جدید منطقه‌ای با قدرت‌نمایی ایران شروع شده است.

فصل جدیدی در معادلات منطقه

رسانه‌های بین‌المللی حمله ایران به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد را نشان‌دهنده ابرقدرتی ایران در عرصه موشکی اعلام کردند. سركيس ابو زيد، مفسر سياسى مقيم بيروت، در گفت‌وگو با الميادين اعلام کرد: «كسى گمان نمى‌كرد كه مى‌توان به پايگاهى كه ارتش آمريكا در آنجاست، حمله كرد. چه كسى جرأت مى‌كرد! افسانه برترى فنى/ نظامى آمريكا هميشه مطرح مى‌شد. حمله موشكى از ايران اين ديوار محال را شكست.» واکنش‌های بین‌المللی به عملیات موفق ایران بسیار زیاد است. نقطه مشترک بیشتر این واکنش‌ها این است که فصل جدیدی در منطقه آغاز شده که ایران به عنوان تنها قدرت تعیین‌کننده کنشگری خواهد کرد.

ضرورت اخراج نظامیان آمریکایی

رهبر معظم انقلاب پس از انتقام سخت تاکید کردند که این عملیات تنها یک سیلی بود و انتقام اصلی این است که آمریکایی‌ها باید از منطقه بروند. حضور نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه به عنوان مهم‌ترین عامل بی‌ثباتی و ناامنی به شمار می‌رود. برخی آمارهای نظامی حاکی از وجود ۱۶۵ هزار سرباز آمریکایی در ۱۵۰ کشور جهان است. از این‌ شمار بیشترین آمار سرباز و پایگاه‌های نظامی در خاورمیانه قرار دارد. پایگاه‌های آمریکایی در خاورمیانه متشکل از پایگاه هوایی،دریایی و زمینی هستند که نزدیک به 60 هزار سرباز را در خود جای داده‌اند که این تعداد در ۱۲ کشور خاورمیانه مستقر گردیده‌اند.

پایگاه‌های نظامی عراق: 5300 سرباز
پایگاه‌های نظامی سوریه: 800 سرباز
پایگاه‌های نظامی اردن: 3000 سرباز
پایگاه‌های نظامی عربستان: 3000 سرباز
پایگاه‌های نظامی عمان: 606 سرباز
پایگاه‌های نظامی امارات متحده عربی: 5000 سرباز
پایگاه‌های نظامی قطر: 13000 سرباز
پایگاه‌های نظامی بحرین: 7000 سرباز
پایگاه‌های نظامی کویت: 13000 سرباز
پایگاه‌های نظامی افغانستان: 14000 سرباز
پایگاه‌های نظامی ترکیه: 2500 سرباز

همان‌طور که مقام معظم رهبری اعلام کردند عملیات علیه پایگاه عین‌الاسد تنها یک سیلی بود و انتقام اصلی اخراج نظامیان آمریکایی از منطقه خواهد بود. سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده هوافضای سپاه پاسداران نیز اعلام کرده: «انتقامی که ارزشی برابر با ترور سردار سلیمانی باشد، در واقع اخراج تمامی نیروهای آمریکایی از منطقه است. حمله اخیر به پایگاه‌های آمریکا در عراق، شروع عملیاتی بزرگ برای بیرون راندن تمامی آمریکایی‌ها از منطقه است و تمامی گروه‌های مقاومت و گروه‌هایی که شکل خواهند گرفت باید در این راستا تلاش کنند.» البته خبرهای غیر رسمی زیادی منتشر شده که خروج نظامیان آمریکایی از برخی از پایگاه‌های آمریکا در عراق آغاز شده است. مصوبه پارلمان عراق مبنی بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق به عنوان نقطه آغازین این هدف مهم است.

نتیجه

ترور سردار سلیمانی بزرگ‌ترین حماقت زندگی سیاسی ترامپ به شمار می‌رود، چرا که وی در این ترور دچار یک خطای محاسباتی شد و پیامدهای این حمله را به خوبی در ذهن خود مرور نکرده بود. عملیات موشکی ایران علیه پایگاه عین‌الاسد آمریکا در عراق بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حمله به آمریکا پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود. در واقع ایران تنها کشوری بوده که در 70 سال گذشته توانسته به یکی از پایگاه‌های آمریکا حمله کند. این مسئله باعث تقویت قدرت منطقه‌ای و جهانی ایران شد. رسانه‌های مختلف دنیا اعلام کرده‌اند که این حمله معادلات منطقه‌ای را تغییر داده و باید شاهد ظهور نظم مورد نظر ایران در خاورمیانه بود. در واقع بسیاری از کشورهای عربی امیدوار بودند که حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد با واکنش قاطع آمریکا مواجه شود تا نفوذ منطقه‌ای ایران تضعیف شود. اما انفعال آمریکا باعث ناامیدی ارتجاع عرب شد و این کشورها نیز باید در روابط خود با ایران تجدیدنظر کرده و از ماجراجویی و رفتارهای ناامن‌کننده پرهیز کنند، چرا که آمریکا به عنوان چتر امنیتی ارتجاع عرب، خود از پاسخ دادن به ایران ناتوان شد.

بنابراین، این کشور هیچ‌گاه برای کشورهای عربی خود را وارد جنگ با ایران نخواهد کرد. اکنون کشورهای عربی باید با همکاری ایران در تشکیل و تثبیت امنیت پایدار منطقه‌ای بدون دخالت بازیگران فرامنطقه‌ای مشارکت کنند. تنها راه‌حل بازگرداندن امنیت به خاورمیانه گذار از نظم آمریکایی و گرایش به نظم منطقه‌ای است. فرید زکریا اندیشمند آمریکایی پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری و سخنرانی وی در مورد خاورمیانه، به طعنه به ترامپ گفته بود: «آقای ترامپ به خاورمیانه خوش آمدید.» اکنون همان‌طور که رسانه‌های آمریکایی مانند سی‌ان‌ان اعلام کرده‌اند انتقام سخت ایران باعث شد تا ترامپ خاورمیانه را از دست بدهد. بنابراین می‌توان به ترامپ اعلام کرد:
« آقای ترامپ خوش آمدید.»/1360/

منبع: کیهان
ارسال نظرات