روحانیت و انتخابات پیش رو

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری رسا، از مرحوم شهید آیت الله مدرس نقل شده است که: «به رضاخان بگویید من وظیفه شرعی دارم که در امور مسلمین دخالت کنم. اسم آن را هر چه می خواهید بگذارید؛ من وظیفه دینی خود را ادامه می دهم. سیاست در اسلام جدایی از مسائل دین نیست. دین و سیاست در اسلام با هم است. اسلام مثل آئین مسیحیت نیست که فقط جنبه تشریفاتی، آن هم هفته ای یک روز در کلیسا داشته باشد.» (داستانهای مدرس: 211)

یكم) ادعای دموکراسی و توجه به مردم، استقلال و اقتدار از سوی حکومتها زمانی صادق است که حضور حداکثری مردم در همه صحنه های آن نمود عینی داشته باشد. جمهوری اسلامی ایران نیز از این مساله مستثنی نیست. بنابراین جمهوریت نظام آنگاه معنا پیدا می‌کند که تار و پود حکومت را آرای مردم ببافد.

دوم) انتخابات مجلسین خبرگان و شورای اسلامی یکی از عرصه های مهم حضور مردم است که در آن ملت، اراده خود را در تعیین نمایندگان این دو مجلس بروز و ظهور می دهد. شکی نیست که این حضور زمانی مفید و موثر خواهد بود که از سر «هوشمندی و آگاهی» محقق شود و مردم در «انتخاب اصلح» دچار تردید و خطا و غفلت نشوند. لازمه چنین انتخابی، «حاکمیت اخلاق» در فضای انتخابات و به ویژه ایام قبل از انتخابات است. زیرا هوچیگری، جوسازی و جنجال، و تبلیغات دروغین مسیر «تکلیف گرایی» را بسته و مردم را به «گروه گرایی و تعصبات جناحی» سوق می دهد.

سوم) گر چه آحاد ملت در ایجاد فضای سالم و اخلاقی ایام انتخابات نقش به سزایی دارند اما این «اندیشمندان»، «اهالی رسانه»، «سیاسیون»، «صاحبان تریبون» و در یک کلام خواص جامعه و به ویژه «روحانیت» هستند که نقش عمده و اصلی را بر عهده دارند؛ چون «الناس بامرائهم اشبه منهم بآبائهم». کناره گیری و عزلت یا خدای ناکرده محافظه کاری روحانیون و معممین در عرصه انتخابات، فاجعه ای را رقم خواهد زد که امام بصیر ملت که به حق «مصباح الهدی» بود، خطرات عمده این مساله را مکرر گوش‌زد نمود.

گرچه این کناره‌گیری برای همه اقشار خطر است و امام عظیم الشان در وصیتنامه الهی-سیاسی خود آن را «رأس گناهان کبیره» می داند و می فرماید: «همه در پیشگاه خداوند متعال مسئول می باشند. از این قرار عدم دخالت ملت از مراجع و علمای بزرگ تا طبقه بازاری و کشاورز و کارگر و کارمند، همه و همه مسئول سرنوشت کشور و اسلام می باشند، چه در نسل حاضر و چه در نسلهای آتیه و چه بسا که در بعضی مقاطع عدم حضور و مسامحه گناهی باشد که در راس گناهان کبیره است.» (صحیفه امام: 422/21)

اما امام از روحانیون و معممین توقع مضاعفی دارد: «این تکلیف آقایان است که راجع به مسائلی که پیش می آید چه وکیل بخواهید تعیین کنید و چه رئیس جمهور بخواهید تعیین کنید باید در صحنه باشید. عذری ندارید که بروید کنار بنشینید. البته اشخاصی پیدا می شوند که با گفته های خودشان با نوشته های خودشان می خواهند شما را نگذارند وارد بشوید، آنها می خواهند اشخاصی را تعیین بکنند که بعدها ما گرفتار بشویم. شماها باید وارد باشید در مساله و با کمال جدیت اهمیت بدهید به این مساله و مردم را وادار کنید.»(همان: 18/15)
امام عزیز ما در بیان دیگری پرده از نقشه ای بر می دارد که بر اساس آن «روحانیون را یکسره از دخالت برکنار کردند و با توطئه ای موذیانه و تبلیغات مسموم ملهَم از غرب که توسط روشنفکران و غرب و شرق زدگان خائن یا نفهم صورت میگرفت مجلس را در نظر روحانیون و متدینین به گونه ای ساخته بودند که دخالت در انتخابات از معاصی بزرگ و اعانت ظالم و کفر بود و روحانیت به کلی از صحنه خارج شد و به انزوا کشیده شد و دست قلدران و شرق و غربزدگان باز شد و کشور را به آنجا کشاندند که دیدید و دیدیم. مع الاسف امروز هم آن افکار پوسیده در نادری از معممین بی خبر از دنیا دیده می شود.»(همان: 335/18) بنابراین نه به عنوان پیشنهاد، بلکه به عنوان یک «تکلیف شرعی» برآمده از بیانات پیشوایان انقلاب، به حوزه های علمیه، روحانیون و همه مبلغان دینی توصیه می شود که ایام انتخابات را «ایام تبلیغات» خود بدانند و به شهرها و روستاها هجرت کرده و ضمن ایجاد انگیزه برای «حضور حداکثری»، مردم را به سمت «انتخاب اصلح» هدایت کنند.

چهارم) ممکن است عده نادری از معممین با نقشه یا تلقی جدایی دین از سیاست و برخی با القای دلسردی و ناامیدی در مردم، ضمن کناره گیری از انتخابات، ملت را از حضور در صحنه منع نمایند و از این رهگذر از حرارت انتخابات پرشور کم کنند. بنابراین همگان باید به این نکته ملتفت باشند که اول «حضور» و دوم «نقش آفرینی در انتخابات» و سوم «انتخاب اصلح و گزینش کاندیدای شایسته و مطابق با معیارها» از مصادیق حفظ نظام اسلامی است و حفظ نظام اسلامی «از اهم واجبات عقلی و شرعی است که هیچ چیز با آن مزاحمت نمی کند و از اموری است که احتمال خلل در آن عقلاً منجز نیست.»(همان: 153/19) بنابراین «چون مساله اسلام و حکومت الهی در کار است، مسامحه در این امور چه بسا خللی وارد آورد که جبران آن مشکل یا غیرممکن شود و مسئولیت آن در پیشگاه خداوند، عظیم باشد.»(همان)

پنجم) تبیین حقایق، بیان معیارها و ملاکها و هدایت مردم به سمت انتخاب اصلح، و حفظ فضای اخلاقی انتخابات از وظایف کلی روحانیت است؛ اما از آن جا که بزرگان بر اساس شواهد و قرائن و حتی مستنداتی، بروز «فتنه های بزرگ» را در ایام انتخابات اسفندماه پیش بینی و گوشزد نموده اند، بنابراین «روشنگری و تامین احتیاجات فکری و پاسخ به سوالات و شبهات نسل جوان، زدودن آثار فتنه، مطالعه و بحث پیرامون روش های فتنه گری و شیوه های عبور از فتنه و در نهایت تعیین مصداق فتنه گران» از وظایف مضاعف سازمان روحانیت خواهد بود.

نیک می دانیم که اگر نسبت به تکالیفی که امامین انقلاب بر عهده عوام و خواص گذاشته اند، غفلت، سهل انگاری یا خدای ناکرده بی تفاوتی رخ دهد و به آنها عمل نشود «فردا در پیشگاه خدای تبارک و تعالی نه ملا حجت دارد اگر عمل نکند، و نه کاسب حجت دارد اگر عمل نکند، و نه زارع حجت دارد اگر عمل نکند، و نه دانشگاهی و نه دانشجو و نه طلاب علوم دینیه.»(همان: 183/12)

نتیجه: کناره گیری و عزلت گزینی روحانیت و بی تفاوتی او یک «تصمیم عافیتطلبانه» است که دستاورد آن بنا به فرمایشات امام حکیم ملت، تکرار وقایع تلخ مشروطه و فرستادن مدرسی دیگر به مسلخ شهادت است.

محمدامین امامی