نظر تخصصی کارشناسان پزشکی و دینی درباره روزه داری در شرایط کرونا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سلول های بدن هرگاه با گرسنگی طولانی مدت مواجه شوند اقدام به خودخواری پروتئین های خود برای جبران انرژی مورد نیاز می کنند و با همین مکانسیم پروتئین ها و اجزای تخریب شده ی خود را از میان بر می دارند و از انرژی آن سلول های جدید می سازند، مواد زائد را پاکسازی و با باکتری ها و ویروس های مهاجم را از میان بر می دارند. نکته جالب این است که روزه گرفتن بسیار مفید‌تر از تحریک اتوفاژی(پاکسازی سلولی با خوردن سلول های معیوب) با کمک دارو یا هورمون تراپی است.

به اذعان بسیاری از کارشناسان، کرونا بر فرهنگ معنوی تأثیر زیادی نگذاشته اما اثرات آن بر فرهنگ مادی قابل مشاهده است؛ به عنوان مثال شیوع این ویروس بر روند غذایی ما و برخی کسب و کارها دراین زمینه تأثیرگذار بوده به طوریکه در برخی موارد محدودیت‌هایی درنظر گرفته‌ایم و از مواد غذایی که احتمال می‌دهیم آلوده به ویروس است کمتر استفاده می‌کنیم.

از طرفی کرونا باعث شد قدر داشته‌های مان را بیشتر بدانیم، همچنین همدردی و همیاری بین مردم افزایش پیدا کرد که نمونه های از آن توجه بیش از پیش به کادر زحمت کش پزشکی است و حضور بسیار از دوطلبان به عنوان مدافعان سلامت در خدمت مقدم خدمت به بیماران است که البته این موارد بازخوردی از فرهنگ و معنویت حاکم در بین مردم است.

با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان و البته مسائل مربوط به کرونا، بحث در مورد وجوب روزه داری در این ایام، تبدیل به یکی از مباحث اصلی در محافل مردمی و فضای مجازی شده است.

طبق استفتاء صورت گرفته از محضر شماری از مراجع عظام تقلید، این بزرگواران بر لزوم ارجاع به نظر پزشکان و متخصصان حاذق و متدین تاکید کرده و هشدار داده اند که مبادا عده ای این امر را بهانه ای برای روزه خواری قرار دهند.

در همین راستا با برخی از پزشکان فوق تخصص و دست اندرکار موضوع کرونا ویروس و دیگر پزشکان و متخصصان گفت وگوهایی ترتیب داده ایم تا از نظرات آنها آگاه شویم.

دکتر مهدی پزشکی مدرس فوق تخصص گوارش و کبد به خبرنگار ما گفت: روزه گرفتن هیچ گونه تاثیری در تحلیل قوای و تضعیف سیستم ایمنی بدن افراد سالم ندارد بنابراین چون روزه گرفتن احتمال ابتلا به کرونا را افزایش نمی دهد، در شرایط فعلی روزه گرفتن فقط برای افرادی ممنوع است که در شرایط معمولی نیز روزه گرفتن برای آنها لازم نیست مانند افرادی که مبتلا به دیابت، فشار خون، رماتیسم قلبی و... هستند.

یکی دیگر از اساتید که دکترای بیوشیمی ملکولی دارد در مصاحبه با ما خاطر نشان کرد: روزه نه تنها سیستم ایمنی بدن را تحلیل نمی برد بلکه اساسا مکانیسم بدن استعداد خاصی برای خلاص شدن از تمامی سلول‌های معیوب و قدیمی، پروتئین‌ها و غشا‌های سلولی دارد این اتفاق دقیقا زمانی رخ می‌دهد که بدن انسان دیگر انرژی کافی برای حفظ این سلول‌ها ندارد. این یک فرآیند منظم برای تخریب و بازیافت اجزای سلولی است.

به این مکانیسیم اتوفاژِی گفته می شود. یکی از سوالات اصلی این است که چه چیزی اتوفاژی را فعال می‌کند؟ به نظر می‌رسد محرومیت از مواد مغذی عامل اصلی رفع سلول‌های بیمار است. به خاطر داشته باشید که گلوکاگون نوعی هورمون مخالف انسولین است. این مثل یک بازی الاکلنگ است که در بچگی بازی می‌کردیم مثلا اگر گلوکاگون پایین می‌آید انسولین بالا می‌رود. هنگامی که ما غذا نمی‌خوریم انسولین پایین می‌آید و گلوکاگون بالا می‌رود. این افزایش در گلوکاگون باعث تحریک روند اتوفاژی می‌شود. در واقع، روزه گرفتن (افزایش گلوکاگون) بیشترین تاثیر را در بروز اتوفاژی دارد.

وی افزود سلول های بدن هرگاه با گرسنگی طولانی مدت مواجه شوند اقدام به خودخواری پروتیین های خود برای جبران انرژی مورد نیاز می کنند و با همین مکانسیم پروتئین ها و اجزای تخریب شده ی خود را از میان بر می دارند و از انرژی آن سلول های جدید می سازند، مواد زائد را پاکسازی و با باکتری ها و ویروس های مهاجم را از میان بر می دارند. نکته جالب این است که روزه گرفتن بسیار مفید‌تر از تحریک اتوفاژی با کمک دارو یا هورمون تراپی است.

دکتر ناطقی رییس بیمارستان بهارلوی تهران نیز معتقد است: تاکنون مقاله ای که به صورت علمی به این نتیجه رسیده باشد که روزه سیستم ایمنی بدن را پایین می آورد ندیده ام و به عکس معتقدم روزه کاملا می تواند به سود سیستم ایمنی بدن باشد چرا که بنابراین این فرضیه که احتمال ابتلا به کرونا در افراد روزه دار بیشتراز سایر افراد است، مطلبی علمی به نظر نمی رسد. علاوه برا اینکه از منظر اجتماعی نیز روزه از این منظر که از تعاملات انسانی به طور محسوسی می کاهد حتی می تواند در انجام پروتکل های وزارت بهداشت نیز مفید باشد. البته این موضوع در خصوص افرادی است که سالم هستند و افرادی که دارای بیماری های زمینه ای هستند و یا به جهت سن و یا سایر جهات مستعد این بیماری هستند به طور طبیعی اینگونه نخواهند بود.

پس می توان گفت روزه داری نه تنها سیستم ایمنی بدن را تحلیل نمی برد بلکه، در افراد سالم و کسانی که بیماری مزمن ندارند باعث ایجاد مقاومت بدن در برابر کرونا ویروس خواهد شد.

نظر تخصصی کارشناسی پزشکان درباره تاثیر روزه بر سیستم ایمنی بدن

دکتر محمود پرهام فوق تخصص غدد و معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم در پاسخ به این پرسش که در صورت سلامت عمومی فرد و عدم ابتلا به کرونا آیا روزه داری در شرایط فعلی برای وی ضرر دارد؛ تاکید کرد: از نظر اینجانب روزه داری در شرایط فوق  بلامانع می باشد.

خانم دکتر اصغری متخصص داخلی و بورد فوق تخصصی ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم نیز در پاسخ به این سؤال تصریح کرد: مقالات علمی مشخص کرده که گرفتن روزه نقص ایمنی نمی آورد، یعنی این که کسی بگوید با گرفتن روزه دچار ضعف ایمنی بدن شده، این مساله ثابت نشده است.

سید فخر الدین حجازی متخصص قلب نیز در پاسخ به این سؤال گفت: با توجه به این که روزه داری در فرد سالم بعث بهبودی وضعیت ایمنی افراد می شود، فقط در موارد و بیماری های خاص منع می گردد.

دکتر محمد حضوری متخصص تغذیه و معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی قم نیز در این باره نظر تخصصی خود را اینگونه مطرح کرد: با توجه به اصل سلامت فرد و عدم ابتلا به کرونا اقدام به روزه داری در صورت رعایت اصول تغذیه سالم و اطمینان از دریافت غذاهای مورد نیاز طی دو وعده سحری و افطار و میان وعده پس از افطار نه تنها برای سلامت و ایمنی مشکلی ندارد، بلکه می توان به عنوان یک عامل مؤثر برای سلامتی نیز شناخته شود.

دکتر جواد خدادادی متخصص عفونی و رییس بیمارستان کامکار عرب نیای قم نیز تاکید کرد: از نظر اینجانب در افراد سالم و در صورت عدم ابتلا به بیماری کرونا منعی برای روزه داری وجود ندارد.

از نگاه دکتر احسان شریفی پور متخصص مغز و اعصاب و معاون تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی قم با توجه به وضعیت سلامت و سیستم ایمنی انسان، رفتار شناسی ویروس کرونا، دانش پزشکی تا امروز هیچ گونه منعی از نظر سلامتی برای روزه داری افراد سلام با توجه به شواهد پزشکی متصور نمی باشد.

دکتر حامد شفیعی نیز وقتی این سؤال از او پرسیده می شود، در جواب تاکید کرد: همانگونه که در بسیاری مقالات اثبات شده است، صرف روزه داری نه تنها سیستم ایمنی را ضعیف نمی کند ک حتی باعث افزایش سیستم ایمنی و بهبودی شرایط بدن می گردد لذا به هیچ وجه و بدون دلیل پزشکی متقن، هیچ ضرری ندارد.

دکتر عادلی متخصص داخلی و بورد فوق تخصصی ریه و رییس سازمان نظام پزشکی قم نیز در این باره تصریح دارد: با توجه به مستندات متقن علمی، روزه داری باعث نقص سیستم ایمنی نمی شود، و لذا ابتلا به بیماری کرونا در افراد روزه دار نسبت به سایر افراد بیشتر نمی شود. همچنین عدم مصرف مایعات و یا عدم مرطوب بودن گلو باعث افزایش احتما ابتلا به کرونا نمی گردد.

دکتر سید رضا وکیلی نیا که متخصص طب سنتی ایرانی و مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی قم است نیز در این باره اعتقاد دارد نه تنها روزه مانع نیست، بلکه موجب تقویت سیستم ایمنی هم می شود. از نظر طب سنتی ایرانی در اشخاصی که سالم می باشند یکی از راه های تقویت قوای جسمی تقلیل غذا و به عبارتی همان روزه داری می باشد.

سرکار خانم دکتر حیدری رییس دانشکده سلامت و دین دانشگاه علوم پزشکی قم نیز با تاکید بر این که روزه داری منعی ندارد، تصریح کرد: سیستم ایمنی بدن در اثر روزه داری قوی تر نیز می گردد.

حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده:

برای افراد سالم روزه ماه مبارک رمضان واجب است.

حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده از کارشناسان حوزوی و دینی نیز در این باره معتقد است: در جلسات متعددی که با پزشکان فوق تخصص داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که روزه سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند و افراد سالم به بهانه ترس و بدون احتمال عقلائی نمی توانند روزه نگیرند.

بر اساس این گزارش، حجت الاسلام فلاح زاده در گفت وگو با بخش ارتباطات و رسانه پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه السلام، ضمن بیان اینکه  در جلسات متعددی که با پزشکان فوق تخصص داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که روزه سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند، اظهار داشت: افراد سالم به بهانه ترس و بدون احتمال عقلائی نمی توانند روزه نگیرند. وی خاطر نشان کرد: منظور از احتمال عقلائی یعنی احتمالی که عقلای یک جامعه به آن اذعان نمایند، که تا به اینجا عقلای دانش پزشکی چنین احتمالی را در افراد سالم مقبول ندانسته اند.

رییس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی حوزه علمیه قم، در ادامه با تاکید بر اینکه روز گذشته جلسات متعددی با حضور پزشکان فوق تخصص در بسیاری از زمینه ها و دست اندرکار در امور رسیدگی به پایش سلامت و مبارزه با کرونا داشتیم افزود: آنگونه که پزشکان بیان می کنند، روزه داری تاثیری در ابتلا به کرونا در افراد سالم ندارد ولی در افرادی که سن بالایی دارند و یا دارای بیماری های زمینه ای هستند احتمال ابتلا به کرونا می رود که آنها نیز می توانند با مراجعه به پزشک متخصص از این امر مطمئن شوند. علاوه بر آن مومنین می توانند با کم نمودن تردد و ماندن در منزل  احتمال ابتلای خود به این ویروس را تا حد قابل توجهی کاهش دهند.

رییس ستاد ترویج احکام دین در پاسخ به این سوال که آیا کسانی که روزه نمی گیرند می توانند در ملا عام اقدام به روزه خواری کنند گفت: حکم روزه از روزه خواری در ملا عام جداست و کسانی که بواسطه عذر نمی توانند روزه بگیرند، اجازه روزه خواری در ملا عام را ندارند.

نظرات حجت الاسلام والمسلمین وحیدپور

حجت الاسلام و المسلمین وحیدپور نیز در این باره تاکید کرد: طبق نظراتی که بیشتر پزشکان فوق تخصص ارائه داده اند، روزه در ماه مبارک رمضان احتمال ابتلای افراد بر کرونا را افزایش نمی دهد و روزه برای کسانی که جزو گروه های پرخطر نیستند و بیماری زمینه ای نیز ندارند، همچون سال های گذشته واجب است.

این استاد حوزه علمیه قم با  تاکید بر اینکه روزه از احکام بنیادین شرع به شمار می رود، گفت: طبق نظراتی که بیشتر پزشکان فوق تخصص ارائه داده اند، روزه در ماه مبارک رمضان احتمال ابتلای افراد بر کرونا را افزایش نمی دهد و روزه برای کسانی که جزو گروه های پرخطر نیستند و بیماری زمینه ای نیز ندارند، همچون سال های گذشته واجب است.

این کارشناس احکام فقهی افزود: آنچه که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی در خصوص افزایش احتمال ابتلا به ویروس کرونا بعضا وجود دارد، به گواه کارشناسان درست نیست و اساسا منبع صدور فتوی برای یک موضوع شبکه های اجتماعی نیست و ترسی نیز اگر وجود داشته باشد، می بایست خوف عقلائی باشد، یعنی اهل فن و عقلای آن موضوع می بایست آن را تایید نمایند و در این موضوع خاص پزشکان فوق تخصص و دست اندرکار در موضوع پایش سلامت و مبارزه علیه ویروس کرونا چنین احتمالی را تایید نکرده اند و به عکس تحقیقات انجام شده در زمینه پزشکی نشان داده داده که روزه موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود، بنابراین روزه در ماه مبارک رمضان امسال برای افراد فاقد بیماری های زمینه ای و کهولت سن واجب است.

وی افزود: کسانی که در این ماه به جهت کهولت سن و یا داشتن بیماری زمینه ای و به تصدیق پزشکان نتوانسته اند روزه بگیرند، می بایست به ازای هر روزی که روزه نمی گیرند یک مد طعام به اندازه 750 گرم گندم، نان و ... به فقرا به عنوان کفاره پرداخت کنند. /924/ج