سختی‌ها و گرفتاری‌ها می‌تواند زمینه‌ای برای تکامل انسان‌ها باشد

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سخنانی با اشاره به شبهات در زمینه فلسفه بلایا گفت: سؤال می شود چرا آفریننده حکیم عالم را به گونه ای نیافریده که درد و بلا در آن وجود نداشته باشد.

وی افزود: شرور مقصود بالعرض هستند و اراده حکیمانه به صورت مستقل به آنها تعلیق نمی گیرد، در نظام عالم، تزاحم ها و تأثیر و تأثرات متقابل وجود دارد و دارای لوازمی است، احسن بودن چنین نظامی به این است که شرور هم در آن وجود داشته باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که انتخاب اقتضا می کند که همواره خیر و شر وجود داشته باشد، اظهار داشت: اگر این دوراهی وجود داشته باشد زمینه برای انتخاب انسان فراهم خواهد شد.

وی ادامه داد: کامل بودن نظام عالم به این است که مخلوقی وجود داشته باشد تا با اراده و انتخاب، مسیر خود را در پیش بگیرد و در اثر حسن اختیار به عالی ترین مقام ممکن برسد، وقتی می گوییم با اختیار انتخاب شود پای عمل در میان می آیند و باید خیر و شری باشد تا یکی را انتخاب کند.

آیت الله مصباح یزدی ابراز داشت: وقتی انسان می خواهد چیزی را اراده کند تا موجب کمال او شود باید آن مسأله را بشناسد، اگر عقل کسی به این مرحله برسد که مصالح و مفاسد را درک کند سؤال می شود که آیا انسان می تواند همه چیز را با عقل خود درک کند یا خیر.

وی عنوان کرد: با نگاهی به جامعه و تاریخ در می یابیم که انسانها از نظر استعدادهای ذاتی برای تعقل و تکامل تدریجی متفاوت هستند، اگر ممکن باشد تا انسان های بیشتری بتوانند راه خیر را بهتر بشناسند، حکمت الهی اقتضا می کند غیر از عقل، چنین راهی نیز وجود داشته باشد، اینجاست که مسأله دین مطرح می شود یعنی خدا غیر از ادراکاتی که از راه عقل برای شناخت کمال و نقص به انسان می دهد، بسیاری از مسائل را برای مردم بیان می کند.

نماینده خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: در اینجا مفاهیمی از قبیل اراده تشریعیه، تشریع و وحی شکل می گیرد، وقتی می گوییم خداوند رفتارهایی را دوست دارد که سبب کمال انسان شود یعنی اراده تشریعیه به انجام آن صورت گرفته است.

وی اضافه کرد: کسی که بخواهد در مسیر تکامل قرار بگیرد باید حداقل واجبات و محرمات را رعایت کند، بخشی از تشریع که عبارت از ارسال رسل و نزول کتب است اصالتا جنبه تعلیم دارد، تدبیر حکیمانه الهی اقتضا می کند در عالم تزاحمات زمینه هایی فراهم شود که انگیزه انسان برای گرایش به خیر بیشتر شود و از شر پرهیز کند، موضوع کلی آن انذار و تبشیر است که غیر از اصل هدایت و نشان دادن راه حق و باطل، انسان را ترغیب به خیر و دوری از بدی می کند.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که خداوند متعال در عالم شروری قرار داده که سبب تنبه انسان می شود، گفت: گاهی شرور ابتدایی هستند و عمل اختیاری انسان موجب آن ها نشده است، این شرور زمینه امتحان انسان و هوشیاری او را فراهم می کند.

وی افزود: در آخرت هم حقیقت رفتارهای اختیاری و آثار ابدی آن ملاحظه خواهد شد، در نظام احسن شرور مقصود بالعرض هستند و با تکامل اختیاری انسان ارتباط دارد، حال سؤال می شود که نسبت به شرور چگونه باید رفتار کنیم که البته این سؤال درباره خیرات نیز وجود دارد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این که وجود شرور زمینه را برای ظرفیت و صلاحیت پیدا کردن جهت بهره مندی نعمت های عالی است، اظهار داشت: از این جهت شرور حسن هم پیدا می کند؛ راز تکامل انسان که موجب لیاقت برای دریافت عالی ترین رحمت ها و فیوضات الهی می شود عبادت است یعنی انسان بداند چیزی ندارد و هر خیری که به او می رسد از خداوند متعال است.

وی عنوان کرد: انسان باید حقیقت عبودیت را بفهمد و به مقتضای آن عمل کند، از لوازم بندگی این است وقتی از طریق وحی متوجه شدیم چیزی سبب رشد و تکامل ما می شود آن را حفظ کنیم و دوست داشته باشیم، از سوی دیگر نباید کاری کنیم که زمینه تکامل از بین برود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: انسان باید سعی کند که شکر نعمت ها را به جا آورد، مراقبت کند که از بین نرود و به لوازم آن در عمل ملتزم شود، در هر مرحله ای کوتاهی کنیم قدم در مسیر تنزل برداشته باشیم.

وی اضافه کرد: در آیات قرآن مسائل بسیار مهم و آموزنده ای در این زمینه ها بیان شده که متأسفانه از این نعمت های قرآنی درست استفاده نمی کنیم، از جمله لطف های خداوند این است که فرموده شاید مسائلی در ظاهر برای انسان نامطلوب باشد و جزء شرور محسوب شود اما چون مقدمه ای برای کمالات است نعمت به شمار می رود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که خداوند متعال هدایت خود برای همه انسان ها را توأم با سختی ها و گرفتاری هایی قرار داده است، گفت: با توجه به این که طبیعت انسان تمایل به هوس های حیوانی دارد، اغلب انسان ها در معرض مسائلی هستند که آنها را در حد حیوانیت تنزل می دهد و مانع ترقی می شود از این رو گاهی نیازی به تلنگر دارد.