گاهی مخالفت با نفس از مرگ سخت‌تر است

خداوند متعال «هستی» محض است. لذا هیچ گونه نقص، نیستی و شری به او راه ندارد. پس، خیر محض است و هیچ شری از او صادر نمی‌گردد. «سبحان الله – منزه است خداوند». بر همین اساس نتیجه می‌گیریم که آن چه خداوند علیم، حکیم و کریم آفریده است – که از آن جمله قوا و استعدادها و کشش‌های نفسانی یا روحانی بشر می‌باشد – نه تنها خوب است، بلکه لازمه‌ی وجود، زندگی و رشد اوست.

اسلام عزیز به هیچ وجه مانند مسیحیت و یهودیت تحریف شده و رهبانیت تصنعی، نه تنها امیال نفسانی را مردود و محکوم ندانسته و امر به محبوس و تعطیل نمودن آنها نمی‌نماید، بلکه استفاده‌ی درست از آنها را از نشانه‌ی کمال آدمی بر می‌شمرد. به عنوان مثال:

در اسلام میل به جنس مخالف و شهوت جنسی نه تنها بد و مذموم نیست، بلکه از لوازم حیات دنیوی و لذات اخروی شمرده است. همین طور است میل به «غنا» اعم از مادی یا معنوی (مثل غنای در ثروت دنیوی یا علم و ایمان). اگر میل به «غنا» و توانگری نباشد، انسان هیچ تلاشی برای رفع نیازها و رشد خود انجام نمی‌دهند و مسلمانان با قبول فقر و بدبختی، ذلت را به جان می‌خرند! یا میل به تناسل و تداوم بقا که در همه‌ی حیوانات نیز وجود دارد، در انسان نیز با شدت بیشتری و متکی بر هدفمندی و عقل وجود دارد. لذا خداوند متعال می‌فرماید که من خود محبت به شهوات متفاوت مثل: زن، اولاد، طلا و ... را در انسان قرار دادم. چرا که همه این امیال از ملزومات حیات دنیوی و آزمایش‌های اوست:

«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنينَ وَ الْقَناطيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ» (آل عمران - 14)

ترجمه: محبّت امور مادى، از زنان و فرزندان و [اموال] از طلا و نقره و اسب‌هاى ممتاز و چهارپايان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است (تا در پرتو آن، آزمايش و تربيت شوند ولى) اينها متاع دنیا (ملزومات زندگی مادی) هستند، سر انجام نيك (و زندگىِ والا و جاويدان)، نزد خداست‏.



و در مورد ازدواج و روابط زناشویی فرمود که آن را برای آرامش جسم و جان شما قرار داده‌ام:

«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» (الروم -21)

ترجمه: و از نشانه‏هاى او اينكه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى‏كنند!

اگر در انسان «طمع» نباشد، نه به دنبال کسب علم می‌رود و نه انگیزه‌ای برای رسیدن به هیچ کمال دیگری خواهد داشت. حضرت ابراهیم علیه‌السلام می‌فرماید: من طمع دارم که خداوند مرا ببخشد. چرا که «طمع» داشتن و آثار آن با «امید یا آرزو» داشتن و آثار آن متفاوت است:

«‌وَ الَّذِى أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لىِ خَطِيَتىِ يَوْمَ الدِّينِ» (الشعراء - 82)

ترجمه: و [خدای من] کسی است که «طمع» دارم در روز جزا از همه‌ی خطاهای من درگذرد.

آیا «دروغ» به طور مطلق بد است؟ خیر. اگر خداوند در وجود انسان استعداد و امکان «دروغ گفتن» را قرار نمی‌داد، چگونه ممکن بود یک فرمانده که در جنگ اسیر شده است، در مقابل بازجویی‌ها از افشای اطلاعات خودداری نماید؟

اگر مطلق «حرص» بد و مذموم بود، کسی دغدغه‌ی رفع مشکلات مادی و معنوی خود و دیگران را نداشت. خداوند در مورد آخرین فرستادگانش، حضر محمد (صلوات الله علیه و آله) می‌فرماید برای شما پیامبری فرستادم (که از شدت ایمان، علم، لطف، کرم، نوع‌دوستی و ...) به ایمان آوردن شما «حریص» است:

«لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيمٌ» (التوبه - 128)

ترجمه: به يقين، رسولى از خود شما بسويتان آمد كه رنج‌هاى شما بر او دشوار است و اصرار (حرص) بر هدايت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است!

پس، آن چه خداوند متعال خلق نموده و به فعل یا استعداد و قوه (امکان) در وجود ما قرار داده است، نه تنها بد و مذموم نیست، بلکه بسیار خوب است و بهره‌وری درست از آن نیز ممدوح و مستوجب پاداش می‌باشد. و خداوند متعال و حکیم هیچ گاه ما را از به فعلیت رساندن استعدادها و پاسخ‌گویی نیازها منع ننموده است، بلکه فقط استفاده‌ی نادرست، نا به هنگام و خارج از چارچوب منطبق با نظام هستی را تحریم نموده است. چنان چه به ازدواج و معاشرت و رابطه‌ی جنسی تأکید می‌نماید، اما «زنا» را حرام شمرده و از آن نهی می‌کند. یا کار و تلاش و کسب درآمد و تأمین راحتی و خوشی دنیوی خود و خانواده و حتی دیگران را از اقسام عبادت (البته اگر برای خدا باشد) محسوب می‌نماید، اما تعلق و وابستگی به مال را و جایگزینی محبت دنیا به محب خداوند را مزموم و مستحق عقاب می‌داند. یا خوردن و نوشیدن را بد نمی‌داند، بلکه اسراف را موجب دوری از کمال بر می‌شمرد و ... . لذا به مؤمنین دستور می‌دهد که از تمامی نعمت‌هایی که خداوند بر شما حلال نموده است، استفاده نموده و لذت ببرید. فقط تعدی «خروج از چارچوب و ظلم به خود و دیگران» ننمایید.

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ» (المائده - 87)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! چيزهاى پاكيزه را كه خداوند براى شما حلال كرده است، حرام نكنيد! و از حدّ، تجاوز ننماييد! زيرا خداوند متجاوزان را دوست نمى‏دارد.