نقدی بر نوشتار سروش محلاتی درباره مرحوم آیت الله امینی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، جناب حجت الاسلام محمد سروش محلاتی، به بهانه چهلمین روز ارتحال عالم انقلابی آیت الله امینی (ره)، با بیان تفاوت هایی برای ایشان، عنوان انحرافی «روحانی حکومتی» را، همراه با مطالب خلاف واقع مطرح نمودند که نقدی بر این نوشتار در ادامه خواهد آمد.

مهمترین نقد و پاسخ به این قبیل برداشت های غلط می تواند فرمایش مقام معظم رهبری (حفظه الله) در دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم در آبان 1389 باشد که فرمودند: «بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دو عنوان و دو مفهوم غلط و انحرافی به وسیله‌ی کسانی که هم با روحانیت بد بودند، هم با انقلاب دشمن بودند، در ذهن ها مطرح شد.

این دو مفهوم غلط و در واقع دو تهمت را دشمن به عنوان تاکتیک مطرح کرده است. یکی طرح مسئله‌ی حکومت آخوندی است. می گویند در ایران حکومت آخوندی، حکومت روحانی بر سر کار است. دیگری طرح موضوع آخوند حکومتی است؛ تقسیم آخوند به حکومتی و غیر حکومتی.

هدف‌شان از طرح این دو مفهوم انحرافی و غلط این بود که اولاً نظام اسلامی را از پشتوانه‌ی عظیم فکری و نظری و استدلالی و علمی علمای دین محروم کنند؛ ثانیاً روحانیت مسئول را، روحانیت انقلابی را، روحانیت حاضر در صحنه را که در مقابل دشمنی‌ها سینه سپر کرده است، به خیال خودشان منزوی کنند، بدنام کنند. یعنی آخوند یک نوعش حکومتی است، که این بد است، ضد ارزش است؛ یک نوعش غیر حکومتی است، که این مثبت است. نسبت روحانیت با نظام اسلامی، نسبت روشنی است. نسبت حمایت و نصیحت است.»

یقینا در پاسخ به هدف جناب سروش محلاتی از نوشتار خویش، همین فرمایش رهبر معظم انقلاب کافی است. لکن به جهت تبیین بیشتر مطالب ایشان و تمسک به آیه «وجادلهم بالتی هی احسن»، نکاتی مهم را مطرح می نماییم.

نکته اول: همانطور که شما در نوشته خود به درستی بیان نمودید آیت الله امینی با اینکه انقلابی و مدافع نظام بود، تغییری در زندگی اش رخ نداد و این جای تعجب ندارد. تعجب آنجاست که عده ای اعتقاد به نظام ندارند اما روزانه از سفره انقلاب و نظام اسلامی ارتزاق می کنند. جالب تر آنکه، عده ای فقیه نما به ایشان اظهار ارادت نموده و از طرفی اعتقادی هم به حکومت ندارند، اما سیل وجوهات را به دفاتر و اطرافیان خویش سرازیر کرده اند.

نکته دوم: در جای دیگر (تفاوت پنجم) آورده اید که چون ایشان با مردم انس داشت ، از درد مردم به درستی خبر داشت و آنها را در صحبت های خود منعکس می کرد.

جناب سروش محلاتی! چطور می شود که شما و همفکرانتان و مدافعان تفکر اشرافی گری، به جهت اغراض سیاسی و بحران اجتماعی، دم از درد مردم و مشکلات آنان در برخی موارد می زنید در حالیکه هرگاه از بحران های‌تان عبور می کنید باز هم به رویکرد اصلی خود (دفاع از مکتب اشرافی‌گری و صاحبان ثروت) باز می گردید. به راستی! شما که ایشان (مرحوم آیت الله امینی) را الگو قرار می دهید، چرا رفتار و عملکردتان با الگوی رفتاری ایشان فاصله آشکاری دارد؟

نکته سوم: در تفاوت هشتم، نسبت ناروایی به آن عالم ربانی داده اید و آن اینکه «اول روحانی بود و بعد حکومتی» و سپس در ادامه گفته اید: ایشان شخصیت مستقل حوزوی خود را برای امور حکومتی قربانی نمی کرد.

درباره نسبت ناروایی که به ایشان داده اید یک جمله کافیست وآن کلام شهید والامقام ، مدرس کبیر است که فرمود: «سیاست ما عین دیانت ماست».

اما درباره شخصیت مستقل حوزوی ایشان، خوب است بدانید که آن مرحوم از محدود کسانی بود که تصور صحیحی از استقلال حوزه در ذهن داشت، لکن حوزه را در خدمت نظام و نظام را در حمایت از حوزه می دید اما با این حال از منابع مالی نظام برای منافع شخصی و راه اندازی دفتر و مؤسسه استفاده ننمود؛ ولی عجیب اندر عجیب است که عده ای علیرغم تصور غلط از استقلال حوزه و عدم اعتقاد به نظام اسلامی، باز هم از هیچ فرصتی برای جذب منابع مالی دولتی و غیر دولتی، برای راه اندازی دفاتر، مدارس و مؤسسات دریغ نمی نمایند.

نکته چهارم: در صدر تفاوت هفتم از کلامتان، دفاع از اصول و مبانی نظام را یک حسن برای ایشان ذکر نموده، در حالیکه در ذیل آن، فتنه 88 را صرفا یک واقعه معرفی نمودید.

چطور سخن از دفاع از اصول و مبانی نظام می گویید، در حالیکه «فتنه 88» را که برای ضربه به اصل نظام طراحی شده بود (که بر هیچ عاقلی پوشیده نیست) صرفا یک واقعه و خارج از اصول و مبانی دانسته اید؟ «این تذهبون»

نکته پنجم: در تفاوت سیزدهم، چه زیبا گفته اید: که ایشان در مقابل انحراف ساکت نبودند و اعتراض می کردند.

بفرمایید شما که این روحیه ایشان را به عنوان یک الگوی رفتاری مطرح می کنید، چرا در مشکلات و بحران اقتصادی مردم، اعتراض نمی کنید بلکه با مسببان و عاملان آن همراهی می نمایید؟ چه بسا کسانی در حکومت هضم نشده اند اما عجیب است که بر واقعیت های جامعه و تجمل گرایی هم کیشان و هم فکران خود در بین مسؤلین و دولتمردان چشمان خود را بسته اند.

جناب سروش محلاتی، حرف و گفتنی بسیار است بماند برای وقتی دیگر. چه زیبا فرمود آن روحانی حکومتی والامقام حضرت امام خمینی کبیر رحمت الله علیه در منشور روحانیتش: بگذاریم و بگذریم...

حوزه علمیه قم

مهدی علوی مهر

/د102/ف