سینمای مستقل نیازمند حمایت
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، سینمای هنر و تجربه در کنار سایر بخشهای حوزه سینما روزهای خوشی را پشت سر نمیگذارد. اکران آنلاین برخی فیلمهای این حوزه هم گویا با استقبال زیادی مواجه نشده و علاقهمندان و فعالان این بخش روزهای خوبی را سپری نمیکنند. از آغاز هنرنمایشی تا امروز هزاران هزار فیلم مهم تاریخ سینمای ایران که دارای ارزشهای هنری و تجربی بسیار بالایی بودهاند اکران نشده و از چرخه نمایش سینماها حذف و یا در صورت اکران به بدترین نحو ممکن تحقیرشدهاند همه اینها به دلیل عدم وجود عوامل و شاخصها و جاذبههای اقتصادی بوده که پس از تجربههای ناموفق درراه اندازی گروهی سینمایی برای نمایش این نوع فیلمها سرانجام در سال ۱۳۹۲ گروه سینمایی «هنر و تجربه» شکل گرفت.
توجه به حوزه سینمای هنروتجربه شاید از فرصتهای مهمی باشد که فیلمسازان جوان و با آتیه بتوانند در آن خودی نشان داده و تجربه بالایی کسب کنند. تربیت طبیعی سینماگران آینده سینمای ایران در مواجهه منطقی با مخاطبان جهت ارتقای کیفی سطح نیروی انسانی آینده سینمای ایران در چرخه نمایش فیلمهای نوآمدگان در سینماهای کشور ازجمله مواردی است که در توجه به این بخش از سینما محقق خواهد شد.
مینا بزرگمهر از کارگردانان فعال در سینمای هنر و تجربه نیز با اشاره به اینکه ایدههای حمایتی سینمای هنروتجربه از آثار مستند و تجربی میتواند ظرفیتهای این حوزه را افزایش دهد گفت: «هنروتجربه راه درستی را در پیشگرفته و پتانسیل کافی را داراست، اما در شیوه برنامهریزی و تبلیغاتش نیاز به کمی اصلاحات دارد. اگر تبلیغات هنروتجربه متمرکز شود، مخاطب گیج نمیشود و میداند چه فیلمی، چه زمانی و کجا روی پرده است. تعدادی از مخاطبان، دغدغه دیدن فیلمهای خاصی رادارند و با فیلمهای سینمایی بدنه ارتباط چندانی برقرار نمیکنند. اگر پراکندگی اکران فیلمها از هنروتجربه برداشته شود واقعا بسیاری از مشکلاتش حل خواهد شد.»
وی افزود: «اصولا در هر اتفاقی برای جذب مخاطب و نگهداشتن او نیاز به ایجاد عادت است حتی در ذهن مخاطب که بداند فلان روز اتفاق خاصی در سینمای هنروتجربه رخ میدهد و چند فیلم خاص را اکران میکنند یا فیلمها حداقل یک روز و ساعت ثابت برای فیلمشان داشته باشند و باقی سانسها میتواند گردشی باشد و این سانس ثابت دقیقا همان کار پاتوق ذهنی را برای فیلمها میکند و باعث عادت مخاطبان به برنامههای هنروتجربه میشود. از طرف دیگر هنروتجربه میتواند پلتفرم خاصی برای خودش طراحی کند یا با طرحهایی مثل جشنوارههای کوچک، مخاطب جذب کند، منظورم جشنوارهای نیست که جایزه و… داشته باشد بلکه جشنوارههایی طراحی کنند که مخاطب با رأی دادن خودش به فیلمها بهنوعی با اثر درگیر شود. این کار باعث دیده شدن بیشتر هنروتجربه و ایجاد پاتوقهایی برای این گروه سینمایی میشود و کلیت ماجرا رشد خواهد کرد».
جعفر صانعی مقدم، مدیرعامل هنروتجربه نیز با تأکید بر سیاست حمایت از سینمای مستقل گفت: «تعداد زیادی از فیلمسازانی که فیلمهایشان در گروه هنروتجربه اکران میشود افرادی مستقل هستند که با بودجه شخصی آثار خود را ساخته یا حداکثر کمک بسیار اندکی دریافت کردهاند. کمکهایی که در مقابل بودجهها و امکانات فراوان اختصاصیافته به فیلمهای بزرگ، اصلا قابلذکر نیست. اینها را بر اساس آمار و مستندات میگویم. بعد همین فیلمهای مستقل و واجد ارزشهای سینمایی از چرخه اکران دور بودهاند و امکان دیدهشدن نداشتند، حالی است که آبرو و اعتبار اصلی سینمای ایران در این بخش است. سینمای هنروتجربه با هدف ارتقای سطح کیفی و هنری آثار سینمایی و ایجاد انگیزه برای فیلمسازان جوان، کار خود را آغاز کرد و در این مسیر به موفقیتهای قابلتوجهی دستیافت. فیلمهای «ماهی و گربه»، «پرویز» و… ازجمله آثاری بودند که با اکران در هنروتجربه امکان دیده شدن پیداکردهاند.»
وی در ادامه درباره نقش دولت در نمایش فیلمهای هنروتجربه گفت: «دولت حداقل کمکی را که میتوانسته با سختگیری فراوان به سینمای هنری و تجربی کرده و برای اولین بار است که در بخش اکران پولی را خرج میکند. یعنی پول اجاره ۶ سالن از طریق مؤسسه هنروتجربه را میدهد. باقی سالنها هم نصف نصف در فروش فیلم با تهیهکننده شریک میشوند و رقمی را از دولت دریافت نمیکنند.» صانعی با اشاره به اهمیت توجه به کسبوکار خرد در سینما ادامه داد: «بسیاری آمدهاند ادعای از بین بردن رانت را مطرح کردند، اما در هنروتجربه سازوکاری ایجادشده که فیلمساز خود درگیر کار باشد و سود خود را از فروش فیلم ببرد. این روش باعث جریان یافتن سرمایههای خرد و گسترش عدالت اقتصادی میشود.»
آرمان خوانساریان، کارگردان و فیلمنامهنویس نیز با تأکید بر این نکته که دولت و ارگانهای مرتبط باید برای فیلمهای تجربهگرا و هنری، استراتژی درست و درازمدتی داشته باشند و به فیلمسازان جوان کمک کنند تا فیلمهای تجربی خود را بسازند، گفت: «اگربرگردیم به سالهای قبل که با کارگردانهایی نظیر سامان سالور، محسن امیریوسفی، علیرضا امینی و…سینمای تجربی به معنای واقعی کلمه شکل گرفت و بسیاری از این فیلمها جایی برای اکران عمومی نداشتند و طبیعتا بحث اکران آنلاین هم مطرح نبود، اما با حمایتهای درست دولتی که صورت میگرفت، سینمای تجربهگرا به حیات خود ادامه میداد.
مهمترین نکته در سینمای تجربی این است که باید اجازه تولید داشته باشد و ارگان و نهادی از این سینما حمایت کند. مطمئنا بحران در سینمای تجربی، بحران تولید است و قبل از بسته شدن سینماها هم وجود داشت و در حال حاضر بحث اکران فیلمهای تجربی در مرتبه بعدی قرار دارد.»
وی ادامه داد: «ساخته نشدن آثار تجربی منجر به نزول سطح توقع بیننده شده است. فیلمهای مهم دهههای قبل را به خاطر بیاورید که در عین تجربی و مهم بودن، در زمان خودشان به فیلمهایی پرفروش تبدیل شدند. فیلم «هامون» داریوش مهرجویی که در دوره هشتم جشنواره فجر بسیاری از جایزهها را برد و در اکران فیلمی پرفروشی هم شد یا «سگکشی» بهرام بیضایی در سال ۸۰ نمایش داده شد و پرفروشترین فیلم سال شد و «کاغذ بیخط» ناصر تقوایی که همین امروز اگر قرار بر اکران آنها باشند، فقط در گروه هنروتجربه باید اکران شوند، چون سطح سلیقه عموم مردم به سمت دیگری سوق دادهشده است. به دلیل تولید فیلمهای نازل و سطحی، به طرز عجیبی سلیقه مخاطب هم نزول کرده است. امروز فاصله مخاطب فرهیختهای که پیگیر فیلمهای هنروتجربه است با بیننده عام، ژرف و باورنکردنی است.»/د102/ف