چهل نکته راهبردی در چهل سالگی دفاع مقدس

به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا،  علیرضا معاف به مناسبت هفته دفاع مقدس یادداشتی را تحت عنوان "چهل نکته راهبردی در چهل سالگی دفاع مقدس" به رشته تحریر درآورده که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

به تصریح قرآن کریم، ایام اللهی همچون هشت سال دفاع مقدس را باید دائما برای مردم و حتی خواص یادآوری و اذکار نمود و ابعاد آن را «تعریف» کرد تا «تحریف» نشود. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ؛ ما موسى (ع) را با آیات خود فرستادیم (و دستور دادیم:) قومت را از ظلمات به نور بیرون آر! و «ایّام اللَّه» را به آنان یادآور! در این، نشانههایى است براى هر صبر کننده شکرگزار!» (ابراهیم/۵)

خداوند متعال در این آیه شریفه خطاب به جناب موسی (ع) می‌فرماید: ««ایام الله» را برای قومت یادآوری نما.» و منظور از «ایام الله»، ایامی است که بخاطر حوادث خاصی که در آن اتفاق افتاده، امر خداوند و آیات و نشانه‌های بزرگی و اقتدار و سلطنت خداوند ظاهر و آشکار گردیده (ر. ک: المیزان فی تفسیر القرآن؛ ج ۱۲، ص ۱۸)

به عبارت دیگر، منظور از «ایام الله» روز‌های خاصی است که در آن روز‌ها و ایامی است دست قدرت و عزت الهی در جامعه ظهور و بروز بیشتری داشته و همگان به عینه دیدند و لمس کردند که اتفاقی (چه نزول نعمت و یا نزول عذاب) خارج از اسباب و علل مادی افتاده است. بی شک از مهمترین ایام الله دوران انقلاب اسلامی، ایام دفاع مقدس هشت ساله ملت ایران در برابر دنیای استکبار است.

اصولاً باید گفت یکی از روش‌های تربیتی قرآن کریم، «تذکّر» و «یادآوری» است؛ و این روش، دقیقاً نقطه مقابل روش شیطان و جریان‌های شیطانی، همچون جریان نفاق است که یکی از کار ویژه هایشان را «انساء» (فراموشاندن) تعریف کرده اند: (مجادله: ۱۹؛ انعام: ۶۸، یوسف: ۴۲، کهف: ۶۳) در این میان، یکی از اموری که یاد خدا را در ذهن‌ها متبادر می‌کند، برخی حوادث عبرت آموزی است که در برخی ایام خاص در حیات یک جامعه به وقوع پیوسته است و مردم جامعه در آن ایام خاص، جلوه‌های رحمت یا غضب الهی را بطور ملموس درک نمودند.

یکی از مواردی که خداوند قرآن کریم اصرار به یادآوری آن‌ها دارد، سخنان و اقدامات منافقان برای سست کردن و مأیوس کردن مسلمانان و فتنه‌ها و کارشکنی‌های آنان در مسیر پیشرفت نظام اسلامی است که در همه موارد با عنایت الهی و رهبری بی نقص ولیّ خدا، با شکست مواجه شدند؛ در یک آیه سخن منافقان و بیماردلان در جنگ بدر یادآوری می‌شود: (انفال: ۴۶) و در آیات دیگری، سخنان و کارشکنی‌های آنان در جنگ احزاب: (احزاب: ۱۳-۱۲). همچنین در آیات دیگری از قرآن کریم کارشکنی‌های منافقان در جنگ احد و عدم شرکت آنان در جنگ و همچنین فرار مسلمانان بیماردل و ضعیف الإیمان برای مسلمانان یادآوری شده است.

این یادآوری ها، علاوه بر کمک به تبیین بهتر گفتمان اسلام انقلابی، فواید متعددی دیگری هم برای عموم مردم جامعه اسلامی و هم برای خواص جامعه در پی دارد که به مبارزه با جریان نفاق کمک شایانی خواهد کرد:
الف) اولین فایده یادآوری ایام الله، افزایش وحدت در میان مردم است. پیش از این بیان شد که خداوند در سوره مبارکه انفال، برای ایجاد وحدت میان مسلمانانی که بر سر انفال اختلاف کرده بودند، به یادآوری الطاف خود در جنگ بدر پرداخت و در پایان، دوران سخت مکه و عنایت خداوند در نجات آن‌ها از چنگال کفار را به آن‌ها یادآوری کرد.

ب) فایده دیگر یادآوری ایام الله دفاع مقدس، افزایش اعتماد مردم به وعده‌های الهی، افزایش روحیه اعتماد به نفس و امید به آینده و افزایش روحیه مردم برای مقاومت در برابر سختی‌ها و در برابر دشمنان داخلی و خارجی است؛ و این دقیقاً نقطه مقابل اهداف جریان نفاق برای تأثیرگذاری در انگیزه و اندیشه مردم است.

ج) همچنین یادآوری مصادیق ناکارآمدی جریان نفاق و یا کارشکنی‌های آنان در طول دفاع مقدس و در مقابل پیشرفت جامعه اسلامی، موجب عدم اعتماد مردم به این جریان خواهد شد. اثر دیگر یادآوری، تأثیرگذاری بر خود منافقان است. چراکه، بی تردید وقتی ناکارآمدی‌ها و شکست‌های متعدد منافقان و بیماردلان دائماً بازگو شود، آنان نیز در مواجهه با نظام اسلامی تجدیدنظر کرده و یا حداقل با احتیاط بیشتری برخورد می‌نمایند.

ذکر این نکته نیزضروری است که در بزرگداشت و یادآوری و تعریف دفاع مقدس، باید نگاه به آینده و کشف ضرورت‌های آینده نظام با نگاه به گذشته افتخارآفرین حاکم باشد.

 

۱. «تحریف» دفاع مقدس را باید با «تعریف» دفاع مقدس خنثی کرد: تعریف به معنای دانشگاهی آن یعنی ابعاد، وجوه، شأن، اجزاء و اضلاع پدیده چندضلعی و متکثر دفاع مقدس به درستی، در حد خودش و با همه عظمتش توصیف، تبیین و تشریح شود.
۲. تبیین مفهوم جهاد و ارتباط دینامیک چهار شکل آن: جهاد اصغر (نظامی)، جهاد اکبر (اخلاقی و عرفانی)، جهاد کبیر (فرهنگی)، جهاد افضل (سیاسی) / مربع و چهارضلعی جهاد که در منطق قرآن و نهج البلاغه مفهومی فراتر و اعم از جنگ دارد در هشت سال دفاع مقدس ساری و جاری بود. موفقیت فرماندهان و رزمندگان دفاع مقدس ما در جهاد اکبر آنقدر واضح است که از فرط بداهت نیاز به اثبات ندارد
۳. وجه سرمایه سازی و سرمایه آفرینی دفاع مقدس برای کشور به خصوص در تولید ثروت انسانی، سرمایه اجتماعی، سرمایه معرفتی، سرمایه سیاسی و ایجاد امنیت دائم و پایدار
۴. دفاع مقدس به مثابه یک گنج و ذخیره تمام نشدنی و معدن قابل استخراج برای دهه‌ها
تبیین مولفه‌ها و ویژگی‌های خاص دفاع مقدس که مزیت مطلق و یا نسبی هشت سال دفاع مقدس است:
۵. وحدت حقیقی و نه صرفا لفظی سپاه، بسیج و ارتش با مردم
۶. اعتماد مطلق رزمندگان به وعده‌ها و نصرت الهی
۷. اداره مردمی جنگ توسط امام و نقش دهی به مردم در متن و حاشیه و پشتیبانی جنگ
۸. ائتلاف بی سابقه جهان کفر علیه تفکر و نظام اسلامی
۹. راهبرد ما می‌توانیم و اعتقاد به استراتژی اتکا به توان ملی و ایمانی
۱۰. تشریح مولفه‌های جهادی منبعث از هشت سال دفاع مقدس (ضرورت بازخوانی کارآمدی مدیریت جهادی)
۱۱. کارآمدی نظریه مقاومت در هشت سال دفاع مقدس (مقاومت منشأ امنیت و اقتدار شد)
۱۲. ملی و فراگیر بودن پدیده هشت سال دفاع مقدس (هویت ملی) (همه مردم رزمندگان دفاع از عقیده و وطن را تحسین می‌کنند)
۱۳. تجربه‌های متراکم مندرج در بیانیه گام دوم رهبر انقلاب که با مولفه‌های دفاع مقدس همسانی و همخوانی دارد:
الف) جوانگرایی و مدیریت جوانانه موفق در هشت سال
ب) اخلاق و معنویت فراگیر و عمیق در هشت سال (حذف فرهنگ فردگرایی و منفعت طلبی شخصی و ...)
ج) امید و اعتقاد به کارآمدی هشت سال
د) سبک زندگی فرماندهان و رزمندگان
۱۴. پیوند امام و امت در هشت سال دفاع (نظری و عملی) و تجلی عینی نظریه امت - امامت
۱۵. کارآمدی علمی و عملی نظریه ولایت فقیه و نقش ویژه حضرت امام خمینی در اداره جنگ (ضرورت راه اندازی نهضت بازخوانی نقش امام در مدیریت جنگ)
۱۶. دفاع مقدس منشأ پیشرفت‌های علمی و عملی کشور شد و بسیاری از پیشرفت‌های فناورانه کشور را رقم زد.
۱۷. رهنمود‌هایی که برای اداره امروز کشور می‌شود از هشت سال دفاع مقدس گرفت (اعتماد به وعده‌های امام و رهبری)
۱۸. جمع آرمانگرایی و واقع گرایی در هشت سال دفاع مقدس و عبور از دوگانه سازی‌های کاذب از ایده آلیزم و رئالیزم
۱۹. اقتدار و افزایش استحکام ساخت درونی نظام
۲۰. بیان ویژگی‌های منحصر به فرد پدیده دفاع مقدس که بسیار قابلیت استحصال و استنباط و اصطیاد برای عبور از مشکلات امروز کشور دارد.
۲۱. پیاده سازی موفق مدل دفاع مقدس در منطقه، به خصوص در اداره مردمی جنگ با تاسیس حشد الشعبی در عراق، جیش الوطنی در سوریه و.
۲۲. بررسی عالمانه چرائی جنگ؛ چرا جنگ به ما تحمیل شد؟ چرا جنگ پایان یافت؟ چرا جنگ جدیدی شکل نمیگیرد؟ (بازدارندگی)
۲۳. دفاع مقدس به مثابه یک ثروت فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی، معنوی، اخلاقی و نظامی خوانش شود
۲۴. مدل حل مسائل کشور از معبر مدل‌های دفاع مقدس می‌گذرد (مدلاسیون دفاع مقدس با دقت در تاریخ شفاهی دفاع مقدس از لسان فرماندهان ستاد و صف)
۲۵. فرهنگ زیست قرآنی و زندگی قرآن بنیان در متن دفاع مقدس (کم من فئه قلیه غلبت فئه کثیره باذن الله/ یمددکم ربکم بثلاثه آلاف من الملائکه مردفین/ و جعلنا من بین ایدیهم سدا و من خلفهم سدا فأغشیناهم فهم لایبصرون)
۲۶. اقتصاد دفاعی و راهبرد نظام برای اداره معیشت مردم در جنگ
۲۷. خون آورد‌ها و دستاورد‌های بی بدیل دفاع مقدس (کجا بودیم و به کجا رسیدیم؟)
۲۸. تبیین نظریه «فرهنگ دفاع مقدس» (فراتر از تاریخ نگاری دفاع مقدس)
۲۹. جستجوی ایده فناوری استخراج گنج عظیم دفاع مقدس
۳۰. خدمات متقابل دفاع مقدس و جوانان (دفاع مقدس به مثابه دانشگاه انسان سازی در چهار مرحله: کادریابی، کادرپایی، کادرسازی و کادرپردازی)
۳۱. بازطراحی الگوریتم دفاع مقدس برای امور اجرایی کشور
۳۲. غرب شناسی و آمریکاشناسی برخاسته از دفاع مقدس: دفاع مقدس ما را با ذات، سیرت، سریرت و هویت بزک کرده غرب، فلسفه غرب، فرهنگ غرب و تمدن غرب آشناتر کرد.
۳۳. هماهنگی مغزافزار، فکرافزار، نرم افزار، سخت افزار و نظام افزار در دفاع مقدس که قابل تدریس در مراکز مطالعاتی معتبر جهانی است.
۳۴. جمع عقلانیت و معنویت و هم افزایی مستمر توکل و تفکر و خوانش عقلانی عقلانیت و تدبیر حاکم بر مدیریت دفاع مقدس در همه شئون و در همه سال‌ها
۳۵. راه‌های میانبر جسورانه و تاکتیک‌های ابتکاری و شجاعانه که علاوه بر ایدئولوژی منحصر به فرد توحیدی و الهی و استراتیولوژی خلاقانه، تاکتولوژی مبتکرانه جنگ را می‌توان وجهی از خصایص دفاع مقدس دانست.
۳۶. بازخوانی شبکه ارگانیستی، زنده، کارآمد، داوطلبانه و پرشور مردمی دفاع مقدس
۳۷. فراگیری و بروز فضائل اخلاقی، مفهوم ایثار و احسان و گذشت، معنویات مناسکی از جنس نماز شب و روزه مستحبی، تقوای تشکیلاتی و تقوای فردی در همه افراد و با وجود کثرت عدد
۳۸. چگونگی حفظ روحیه فرماندهان و احیای روحیه رزمندگان در شکست‌های ظاهری که طبیعت هر جنگی است و سرعت عمل در آماده سازی عملیات پسینی
۳۹. مدیریت امام در جنگ نشان داد که نشدنی ها، شدنی است. کشور بن بست ندارد و القاء انسداد، انقباض، فروبستگی و انجماد در مدیریت کشور خلاف سیره امام در مدیریت جنگ است. انبساط، انفراج و فراگشادگی در شرایط امروز کشور با سیره شناسی و سیره پژوهی از مدیریت حضرت امام در جنگ محقق خواهد شد.
۴۰. طراحی راه حل جنگ اقتصادی، جنگ رسانه‌ای و جنگ تبلیغاتی سنگین امروز دشمنان علیه نظام اسلامی با مفاهمه بر سر مدل‌های موفق جنگ هشت ساله نظامی و دفاعی:
مثلا هر کسی و با هر سنی و با هر شرایطی می‌توانست در عرصه دفاع مقدس نقش خود را بیابد، حضور پیدا کند و از عمق جان کمک کند.

بی شک می‌توان صد‌ها سرفصل و ده‌ها راهبرد دیگر در خوانش دفاع مقدس بیان نمود. دفاع مقدس برای اندیشمندان، استراتژیست‌ها و دانش پژوهان دریای تمام ناشدنی و نامتناهی است که از ساحل تا اعماق آن بهره‌های متفاوت و متنوعی می‌توان برداشت کرد./د101/ف