بررسی ابعاد مختلف اربعین

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، به مناسبت نزدیک شدن به اربعین حسینی و به منظور شناخت هر چه بیشتر این واقعه مهم طی چند شماره به بررسی ابعاد مهم این واقعه می پردازیم.

انتشارات شهید کاظمی، بسته مطالعاتی سرآغاز که نوشته سید محمد صادقی آرمان بوده را در 6 جلد، منتشر کرده است. در اینجا کتاب اول این مجموعه با عنوان دیباچه، معرفی و مورد بررسی قرار می گیرد.

پیاده‌روی در مراسم اربعین یک توفیق عظیم و وصف ناپذیر است. توفیق رفتن به زیارت سید و سالار شهیدان در مراسم اربعین آن هم با پای پیاده، شامل عاشقان شوریده حالی می‌شود که با شیدایی خاص خود این سفر عشق را در می‌نوردند تا نهایتا کام تشنه خویش را با وصال به معشوق سیراب کنند. بنا به فرموده امام عسکری (ع)؛ یکی از نشانه‌های مومن که در این روایت مقصود شیعه است زیارت سیدالشهدا در روز اربعین است.

زیارتی که با پای پیاده رفتنِ آن هم «موضوعیت» دارد چرا که امام صادق (ع) به یکی از دوستان خود می‌فرماید: قبر حسین (ع) را زیارت کن و ترک مکن. پرسیدم: ثواب کسى که آن حضرت را زیارت کند چیست؟ حضرت فرمود: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود خداوند به هر قدمى که برمیدارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌فرماید و یک درجه مرتبه‌ اش را بالا مى ‌برد.

ایشان در جای دیگری می‌فرمایند: کسی که به قصد زیارت امام حسین (ع) از منزلش خارج شود اگر پیاده باشد، خداوند بابت هر قدمی که برای زیارت اباعبدالله بر می‌دارد، یک حسنه می‌نویسد و یک سیئه از او محو می‌کند. وقتی که به حرم می‌رسد، خداوند او را جزء صالحین برگزیده می‌نویسد. وقتی مناسک او تمام شد، خداوند نام او را جزء فائزین ثبت می کند.

وقتی می‌خواهد بازگردد یک فرشتۀ الهی در مقابل او قرار می‌گیرد و می‌گوید: رسول خدا (ص) به شما سلام می‌رساند، و پیغام می‌دهد (مژده می‌دهد): عملت را از سر بگیر که تمام گناهان گذشته‌ات بخشیده شده است.

از جهتی جریان پیاده روی برای زیارت سیدالشهدا در روز اربعین سابقه‌ای تاریخی نیز دارد؛ زیارت کربلا با پای پیاده در زمان «شیخ انصاری» رسم بوده است،، اما در برهه‌ای از زمان به فراموشی سپرده می‌شود که در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می‌شود. ایشان آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم أباعبدالله حسین (ع) رفت. با اینکه زیارت سید‌الشهدا (ع) در اکثر برهه‌های تاریخی به سختی انجام می‌شد و جان زائران در خطر بود، اما با این وجود زائران، عاشقانه خطرات را به جان می‌خریدند و به پابوسی امام حسین (ع) در روز اربعین نائل می‌شدند.

امسال به خاطر ویروس کرونا و مشکلات پیش آمده آن توفیق زیارت از زائران حسینی گرفته شده است. رهبر معظم انقلاب با اشاره به همین مشکلات برای راهپیمایی اربعین امسال فرمودند: ملت ایران عاشق امام حسین(ع) و زیارت اربعین‌اند اما قضیه راهپیمایی اربعین صرفاً متوقف به صلاحدید مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا است که تاکنون با انجام آن مخالفت کرده‌اند، بنابراین همه باید تابع و تسلیم باشند.

ایشان همچنین فرمودند: اظهار ارادت باید از منازل انجام شود همچنان‌ که در روز اربعین چند زیارت وارد است و مردم می‌توانند با خواندن آنها، به پیشگاه حضرت سیدالشهداء(ع) شکوه کنند که ما آرزوی حضور داشتیم اما با این وضع مقدور نشد تا ان‌شاءالله آن حضرت عنایت و کمکی بفرمایند. "گرچه دوریم به یاد تو سخن می‌گوییم".

ساختار کتاب

کتاب دیباچه ساختار مشخصی ندارد بلکه بنا به موضوعات درباره اربعین عناوین آن مشخص شده است. عناوین این کتاب عبارت است از:

اربعین سرآغاز کربلا، ملت های مسلمان، خسته از بیماری چند صد ساله . علت این گرفتاری ها چیست؟، علاج چیست؟، امام حسین (ع)، احیاگر مرام اسلامی، اربعین سرآغاز کربلا، اربعین و سیاست، سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست!، تلاش دشمنان برای جدا کردن دین از سیاست، بیداری دنیای اسلام روی آوری به اسلام سیاسی، راجع به عدم تفکیک دین از سیاست صحبت کنید!، توجه به مسائل روز کشورها، اربعین و سیاست، اربعین و تمدن اسلامی، لزوم ترسیم چشم انداز برای بیداری ملت ها، وابستگی امکان تمدن سازی به اراده الهى واذن تاریخی امام معصوم، لزومه اقامه دلیل عینی درعرصه تمدن سازی، لزوم شناسایی عوامل تاریخی ایجاد شدن و جایگاه ویژه عاشورا در این میان، و پیاده روی اربعین، نشانه ظهور نشئه ای دیگر، ضرورت توجه به ماهیت تمدن و مکانیسم شکل گیری آن در تحلیل تمدنی از راه پیمایی اربعین، اربعین، دربردارنده ظرفیت تمدنی، تفاوت مبنایی تمدن عاشورایی با تمدن های تجربه شده بشر و دشواری فهم ماهیت، تمدن، لزوم تحلیل مسئله عاشورا و اربعین براساس مسئله «امت»، مراسم اربعین جزء شعائرالله است !، جایگاه عمل و اندیشه در پیاده روی اربعین، لزوم توجه به تقویت بعد معرفتی اربعین، فقدان برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت های راه پیمایی اربعین، لزوم داشتن برنامه برای راه پیمایی اربعین و پیش نیازهای این برنامه ریزی، لزوم اجتناب سیاست گذاران از کمال گرایی، کارکردهای راه پیمایی اربعین، نقش های اربعین.

ویژگی اثر

1. کتابی خوب درباره اربعین حسینی

2. استفاده از صحبت های رهبر معظم انقلاب

3. پرداختن به ابعاد سیاسی و فرهنگی اربعین حسینی

4. بررسی مسأله پیاده روی اربعین

5. نقش اربعین حسینی در تمدن اسلامی

برشی از کتاب

در صحه 23 این کتاب درباره سیره سیاسی اهل بیت(ع) این مطالب به رشته تحریر درآمده است:

ائمه؛ حداقل از دوران امام حسن مجتبی سال به بعد، یک حرکت زیر زمینی همه جانبی سیاسی و انقلابی را به قصد قبضه کردن حکومت شروع کرده بودند . هیچ شکی باقی نمی ماند برای کاوشگر زندگی ائمه که ائمه، این حرکت را داشتند. اما آن حرکتی که ما به آن اشاره می کنیم ناشناخته است. این نکته قضیه است که متأسفانه در کتابهایی که درباره زندگی ائمه نوشته شده، درباره زندگی امام صادق (ع)، درباره زندگی موسی بن جعفر(ع)، درباره زندگی بسیاری از ائمه دیگر، این نکته معرفی نشده است.

اینکه ائمه یک حرکت سیاسی تشکیلاتی وسیع و گسترده را انجام می دادند، با اینکه این همه شواهد وجود دارد، این ناگفته مانده و ذکر نشده و این مشکل عمده فهم زندگی ائمه (ع) است. حقیقت این است که ائمه این کار را شروع کردند. البته شواهد خیلی زیادی هست. ممکن است بعضی اشکال کنند که ائمه چطور برای قبضه - کردن حکومت مبارزه می کردند، در حالی که با علم الهی خودشان می دانستند که به حکومت نخواهند رسید؟پاسخ معلوم است زندگی ائمه ما نشان داد که اینها نتوانستند به حکومت دست پیدا کنند و جامعه اسلامی را و نظام اسلامی را آن طوری که میلشان بود و وظیفه شان بود، آن را تشکیل بدهند.

چطور ائمه با اینکه این را می دانستند و به الهام الهی از آن واقف بودند، این کار را انجام دادند؟ ممکن است این به ذهن بعضی برسد. در جواب این فکر باید بگویم دانستن اینکه به هدف نخواهند رسید، مانع از انجام وظیفه نمی شود.

انتشارات شهید کاظمی، کتاب «دیباچه» را در در قطع رقعی و 70 صفحه به چاپ رسانده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب به انتشارات شهید کاظمی به آدرس: قم، بلوار معلم، مجتمع ناشران، واحد 131 تلفن: 37840844 025 مراجعه نمایند./826/ن601/ق