از کالبد شکافی ریزش بورس تا طرح حفظ تعادل بازار

 به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، امروز عمده وقت جلسه علنی مجلس به موضوع بورس معطوف بود و همزمان با قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی از وضعیت بازار سهام و عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت امور اقتصادی و دارایی، نمایندگان دیدگاه‌های خود را درباره بورس تشریح کردند.

بازار سهام طی دو سال اخیر با روندهای پرشتاب و شکستن مداوم رکوردها توانست توجه بخش زیادی از اقشار جامعه را به خود جلب و ورود بخش قابل توجهی از پس انداز اشخاص خرد را به این بازار فراهم کند‏‏. به گفته مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نتیجه این امر، فاصله قابل توجه رفتار بازار از تعادل پایدار و وجود تلاطمات قابل توجه در آن بود به نحوی که سطح‌؜های مقاومتی شاخص کل، پی‌درپی شکسته و رکوردهای جدیدی از ورود پول حقیقی و رشد شاخص ثبت شد.

اما از سوی دیگر ریزش بازار از نیمه دوم مردادماه سال ۱۳۹۹، به دلیل ارسال علامت نااطمینانی به بازار، ناشی از ناهماهنگی دستگاه‌؜های مجری در عرضه سهام صندوق دوم دولتی (مشخصاً وزارت اقتصاد و وزارت نفت) و نیز نقش‌آفرینی سرمایه‌گذاران حقوقی رقم خورد به نحوی که در فاصله یک ماهه، نزدیک به ۴۵۰ هزار واحد از شاخص کل اصلاح شد.

کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با رصد تحولات مربوط به بازار سرمایه و کالبد شکافی علت صعود و سقوط آن طرحی را به مجلس ارائه کرد تا اوضاع بورس به سامان شود.

در این گزارش اشاره شده بود: در شرایطی که بازار سرمایه می‌توانست یک ظرفیت قابل توجه برای هدایت نقدینگی به سمت تولید و تبدیل شدن به یک تعاونی فراگیر ملی باشد، متاثر از این فضای رشد غیرحقیقی و ناپایدار قرار گرفت که عمده دلایل آن عدم عرضه منظم سهام ارزنده و متناسب با نقدینگی، ایجاد انتظارات غیر واقعی درباره میزان سوددهی بالا و ایجاد تصور حمایت مطلق و جبران زیاد افراد توسط حاکمیت برای سرمایه‌گذاران جدیدالورود و ریسک‌ناپذیر، ناهماهنگی میان دستگاه‌های مسئول، روشن نبودن مبنای قیمت‌گذاری عرضه؜های اولیه از جمله عوامل به وجود آمدن این وضعیت بودند. حال ضرورت دارد در آغاز روند تثبیت بازار، از خطاهای گذشته آموخت و با تصمیم ؜سازی مناسب و با حساسیت بیشتر به روند این بازار توجه کرد و تمهیداتی جهت حفظ ثبات و تعادل در این بازار اتخاذ نمود.

در بخشی از گزارش کمیسیون اقتصادی تاکید شده بود که برخی سوءمدیریت‌ها در عملکرد و روند بازار سرمایه مشهود بوده است.

 این گزارش در دو بخش به بررسی وضعیت بورس پرداخته که بخش اول آن به تبیین مسأله اختصاص دارد. این بخش روندهای اخیر بازار سرمایه را کالبد شکافی کرده از رشد جهشی در چهار ماهه اول سال، افزایش قابل توجه معاملات اشخاص حقیقی،  تسهیل و تعجیل در فرآیند عرضه اولیه و پذیرش شرکت‌ها مورد بررسی قرار گرفتند. دومین بند از این بخش به تغییر قابل توجه در مولفه ‏های بازار سرمایه از جمله افزایش نسبت‏های ارزشی، رشد قابل توجه شرکت‏های زیانده،  عدم انطباق منابع تزریق شده به بازار و ثروت ایجاد شده،  عدم تشکیل سرمایه در شرکت‏ها،  ضعف در ساختار هلدینگ‏ها و مالکان عمده،  مدیریت ضعیف نقدینگی هدایت شده به بازار سرمایه و  القاء تورم آتی توسط بازار سرمایه اشاره دارد.

بی برنامگی وزارت اقتصاد و سازمان بورس برای مواجهه با سیل نقدینگی

در بخش دوم این گزارش اقدامات دستگاه‏های اجرایی مورد بررسی قرار گرفته و تاکید شد:  سازمان بورس و وزارت امور اقتصادی و دارایی فاقد برنامه و نقشه مشخصی برای روبروشدن با بحران های آتی ناشی از هجوم سیل نقدینگی به بازار سرمایه بوده و هستند.

البته کمیسیون اقتصادی به بازخوانی 8 اقدان سازمان بورس و اوراق بهادار برای مدیریت بازار اشاره کرد اما تصریح داشت: علی‌رغم تلاش‌های سازمان بورس و با لحاظ اقدامات فوق، بررسی‌های بیشتر و عمیق‌تر کمیسیون اقتصادی، نشان می‌دهد که هنوز ضعف‌ها و کاستی‌هایی برای مدیریت کارآمد بازار سرمایه وجود دارد‏‏.

بر همین اساس 11 ضعف که موجب میشد بازار سرمایه همچنان بحرانی بماند احصا و اعلام شد.

بخش سوم این گزارش به جمع ‏بندی و نتیجه‌گیری اختصاص داشت و تاکید شده بود: در شرایط تحریمی فعلی که کشور برای برون‏ رفت از مشکلات اقتصادی نیاز به سرمایه‏گذاری قابل توجه دارد، اشتیاق فعلی به حضور در بازار سرمایه می‏تواند گره بزرگی از مشکلات کشور را باز کند؛ اما لازمه این امر ایجاد بسترهای مناسب و ابزارهای جدید در بازار جهت تخصیص بهینه منابع و صیانت از سرمایه‏‌های مردم است‏‏ و عدم برنامه ‏ریزی مناسب و دقیق، می‏ تواند صدمات جبران‏ ناپذیری بر سرمایه اجتماعی نظام مقدس جمهوری اسلامی وارد آورد و بحران‏های اقتصادی غیرقابل کنترلی را ایجاد نماید‏‏.

مسؤول وضعیت فعلی بورس کیست؟

کمیسیون اقتصادی در بخش چهارم گزارش خود به تشریح اقدامات خود در این زمینه پرداخت و اعلام کرد: از نظر کمیسیون مسئولیت مستقیم وضعیت فعلی بازار بر عهده وزیر محترم امور اقتصادی دارایی، اعضای محترم شورای عالی بورس و اورق بهادار و سازمان بورس و اورق بهادار به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه است. انتظار بر این است که دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی، در اولین فرصت، برنامه شفاف و زمانبندی شده خود را در زمینه مدیریت کارآمد بازار سرمایه، به همراه مستندات و اطلاعات توجیهی، به مجلس شورای اسلامی ارایه نمایند.

رونمایی از طرح مجلس برای ایجاد تعادل در بازار سرمایه

بخش پنجم این گزارش طرح پیشنهادهای کمیسیون اقتصادی برای ایجاد تعادل در بازار بود که متن کامل آن به شرح زیر است:

۱- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است ظرف سه ماه نسبت به تهیه طرح اصلاح ساختار سازمانی مبتنی بر حاکمیت شرکتی و متناسب با وضعیت کنونی بازار سرمایه کشور و طی مراحل قانونی تصویب آن اقدام و حداکثر ظرف مدت یکماه پس از تصویب، به اجرای آن مبادرت نماید.

۲- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است در پایان هر هفته معاملاتی، نسبت به رتبه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه بر اساس شاخص‌های ریسک مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار ایران در قالب سه گروه پرریسک، ریسک متوسط و کم‌ریسک، تهیه و منتشر نماید.

۳- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است نسبت به افشای اطلاعات معاملات کلیه اشخاص حقوقی را در زمان معامله افشا نماید.

۴- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است از طریق رسانه؜های عمومی به ویژه رسانه ملی نسبت به ارتقای دانش مالی جامعه در زمینه معاملات اوراق بهادار و بازار سرمایه اقدام نماید.

۵- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است حداکثر سه ماه پس از پایان هر سال مالی نسبت به افشای صورت؜های مالی سازمان اقدام نماید.

۶- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است ضمن تعریف و تعیین حدود نوسانات شاخص در شرایط غیرعادی، در مواجهه با نوسانات شدید و غیرمتعارف نسبت به بکارگیری ابزارهای کنترل بازار مانند دامنه مجاز نوسان، حجم مبنا و سایر ابزارهای در اختیار اقدام نماید.

۷- وزیر امور اقتصادی و دارایی مکلف است ظرف مدت سه ماه ضوابط تشکیل شورای عالی ثبات مالی را بر اساس قوانین و مقررات و با همکاری بانک مرکزی، بیمه مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار تهیه و اجرایی نماید.

۸- شورای عالی بورس و اوراق بهادار ایران مکلف است مصوبات خود را حداکثر یک هفته پس از تصویب، از طریق درگاه الکترونیکی سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر نماید. موارد مربوط به مصوبات محرمانه و غیرقابل انتشار شورای عالی بورس و اوراق بهادار ایران در صوت تایید شورای امنیت ملی قابل انتشار نخواهد بود.

۹- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه دستورالعمل فعالیت فعالان فضای مجازی در حوزه بازار سرمایه را تهیه و پس از تصویب در شورای عالی بورس و اوراق بهادار ایران اجرایی نماید. هرگونه فعالیت در فضای مجازی در حوزه بازار سرمایه خارج از دستورالعمل مذکور ممنوع است و متخلفین از اجرای این بند مشمول مجازاتهای جرائم اخلال در نظام اقتصادی می‌باشند.

۱۰- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است حداقل ۱۰ درصد کارمزد معاملات اوراق بهادار را به شرط عدم افزایش هزینه معاملات برای خریداران و فروشندگان، به عنوان منابع پایدار صندوق تثبیت بازار سرمایه پیش بینی نماید.

۱۱- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است هر سه ماه یکبار گزارش درخواست‌ها و مجوزهای صادره از سوی سازمان بورس اوراق بهادار به کمیسیون اقتصادی مجلس ارائه نماید.

قالیباف: مهم‌ترین کار بورس تنظیم‌گری حرفه‌ای برای تامین مالی تولید است

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص بررسی وضعیت بازار سهام و عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار،  اظهار داشت: مهم‌ترین کار بورس تنظیم‌گری حرفه‌ای در بورس به منظور تامین مالی تولید با نقدشوندگی است. واقعیت این است که چنین اتفاقی را در حال حاضر در بورس شاهد نیستیم.

وی ادامه داد: چون کمیسیون اقتصادی طرحی را آماده کرده با رعایت اینکه هم ظرفیت بازار گردانی و جذب نقدینگی برای تولید و نقد شوندگی در بورس وجود دارد امیدواریم این طرح بتواند این ضعف را برطرف کند.

رییس سازمان بورس: اگر بازارگردان ها در بازار سرمایه فعال شوند تعادل ایجاد می‌شود

حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس  هم در نشست علنی امروز (دوشنبه) پارلمان در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد وضعیت بازار سهام و عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت امور اقتصادی و دارایی با اشاره به نوسانات شاخص بازار سرمایه طی ماه های اخیر، گفت: امسال در بازار سرمایه کارهای بسیار خوبی انجام شده که افزایش نرخ شاخص ها یکی از این اتفاقات خوب بوده است.

قالیباف اصل با بیان اینکه آزادسازی سهام عدالت یکی دیگر از اتفاقات خوب در سال جاری بود، افزود: سهام عدالت بعد از 15 سال آزاد شد و حدود 13 هزار میلیارد تومان سهامدار، سهام خود را در بازار فروختند که عمدتا هم جزو قشر مستضعف هستند.

وی تصریح کرد: تقویت تجهیز پس انداز و تامین مالی از طریق بازار سرمایه یکی دیگر از اتفاقات مهم امسال بود، سال گذشته 262 هزار میلیارد تومان تامین مالی در بازار سرمایه اتفاق افتاد در صورتی که در 6  ماهه امسال این عدد به 300 هزار میلیارد تومان رسیده است. عرضه های اولیه در سال گذشته حدود 5 هزار میلیارد تومان بوده اما امسال تاکنون 25 هزار میلیارد تومان بوده است.

 رییس سازمان بورس اظهار داشت: یعنی این رقم نسبت به سال گذشته 5 برابر افزایش داشته است ضمن آنکه بحث تامین مالی دولت هم از بازار سرمایه اتفاق مهمی بود که انجام شد و دولت تاکنون از بازار سرمایه 32 هزار میلیارد تومان سهام فروخته است که در صورت عدم فروش این سهام دولت باید برای تامین مالی خود به سمت کارهایی قدم برمی داشت که تورم زا خواهد بود.

قالیباف اصل افزود: فروش اوراق از طرف دولت 90 هزار میلیارد تومان بود که این آمار قابل توجهی است، سال گذشته فروش سهام از طرف دولت صفر بود اما امسال به 32 هزار میلیارد تومان رسید.

وی تاکید کرد: تاسیس شرکت های عام یکی دیگر از اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار طی سال جاری بود، طی نیمه اول سال که نقدینگی وارد بازار می شد تلاش کردیم تا این نقدینگی توسط عرضه ها و عرضه اولی ها از بازار جذب شود. این مباحث بسیار مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت به مصوبه دولت در مورد سهام شناوری که سهام شناوری کل بازار را به 25 درصد افزایش داد و موجب شد عرضه های خوبی در آن مقطع از سمت بازار بورس انجام شود.

رییس سازمان بورس گفت: تاسیس شرکت های سهامی عام برای اجرای پروژه ها یکی دیگر از رسالت های مهم ما در بازار سرمایه بورس بود و تاکنون 400 میلیارد تومان شرکت سهامی عام شرکت پروژه تعریف شده است در صورتی که این عدد سال گذشته صفر بود. همچنین تقویت روش سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه را به طور جدی دنبال کردیم تا مردم به صورت مستقیم وارد بازار نشوند.

قالیباف اصل بیان کرد: با پیگیری های بورس اوراق بهادار، سهام شناوری در بازار افزایش یافته و از 22 درصد در ابتدای سال به 25 درصد در حال حاضر رسیده است.

وی با بیان اینکه به منظور رصد فضای مجازی شورای عالی فضای مجازی در بازار بورس تشکیل شد، اظهار کرد: با رصد فضای مجازی در صورت لزوم برخوردهای قهری هم انجام می شود همچنین با توجه به توسعه فضای مجازی و تاثیر آن بر بازار سرمایه این اقدام انجام شده و در کنار آن هم ارتباطی را با صدا و سیما برای ارتقای سواد فکری و فرهنگ سازی و همچنین بازار گردانی در شبکه های آموزش و ایران کالا برقرار کرده ایم.

رییس سازمان بورس تصریح کرد: بعد از افت های بازار در بازار سرمایه موضوع بازارگردانی را به طور جدی دنبال کردیم زیرا بازار گردان باید بتواند در بحث عرضه و تقاضا با تشخیص درست اقدام مناسب را انجام دهد، در بازار بورس از 330 شرکت، 180 شرکت قرارداد بازار گردانی را امضا کرده اند. برای رسیدن بازار سرمایه به یک تعادل باید این موضوع به طور جدی دنبال شود، حدود 20 شرکت این قرارداد خود را تمدید نکردند که سازمان بورس اعلام کرده شرکت های متخلف مستوجب جریمه های مالی و برخورد هستند.

قالیباف اصل گفت: اگر بازارگردان ها به صورت کامل در بازار سرمایه فعال شوند می‌توان یک تعادل را در بازار ایجاد کنند.

وی با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی، اظهار کرد: این گزارش بسیار خوب می تواند به بازار بورس و سرمایه کمک کند، بازار سرمایه در 2 سال اخیر رشد و توسعه داشته مخصوصا در ابتدای امسال اما زیرساخت های آن با این رشد تطبیق پیدا نکرده است.

رییس سازمان بورس بیان کرد: درباره بند یک گزارش که در مورد ساختار سازمان بورس و توسعه ساختار سازمانی است، طرحی را آماده و در شورای عالی بورس تصویب کردیم و چون مصوبه هیات وزیران می خواهد آن را به آن ها اعلام کردیم در نتیجه بند یک این گزارش اکنون انجام شده است. ما در دو هفته پیش بعد از مطرح شدن در شورای عالی بورس به هیأت وزیران اعلام کردیم یعنی بند (1) گزارش انجام شده است، در مورد بند (2) گزارش موضوع رتبه‌بندی شرکت‌ها از طرف سازمان بورس مطرح شده است، واقعیت این است که در بازار سرمایه یکسری بحث ها، موضوعات تخصصی است و یک تقسیم‌ کاری انجام شده است.

وی ادامه داد: در دنیا پیشنهاد نظارتی شرکت‌ها را رتبه‌بندی نمی‌کند ضمن اینکه یک رتبه‌بندی ذاتی در بازار سرمایه وجود دارد. ما تابلوهای مختلفی در بازار سرمایه داریم، شرکتی که در بازار پایه است وقتی سرمایه‌گذار می‌آید و دراین شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند بیانیه ریسک را امضا می‌کند به خاطر همین رتبه‌بندی در شرکت و در بازار سرمایه وجود دارد. این موضوع به شرکت‌ها هر روز اعلام می‌شود و اینکه قیمت به سود شرکت‌ها چه تغییری می‌کند و ویژگی‌هایی که این شرکت‌ها در تابلو دارند. اگر یک شرکتی شرایط احراز یک تابلو را از دست بدهد از آن تابلو حذف می‌شود، در بند (2) این گزارش آمده است که الان رتبه‌بندی در بازار سرمایه انجام می‌شود.

قالیباف اصل در ادامه با اشاره به احراز هویت اشخاص حقوقی مطرح کرد: اشخاص حقوقی که بالای یک درصد در شرکت‌ها سهام دارند معاملات آنها در بازار سرمایه اعلام می‌شود، آنها که خرید می‌کنند فِلش سبز می شود و آنها که می‌فروشند فِلش آن قرمز می‌شود. اطلاعات شرکت‌ها در اختیار بازار سرمایه وجود دارد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به بند (4) گزارش مطرح کرد: این موضوع مربوط به فعالیت در بازار سرمایه است، در موضوع سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تلاش کردیم که آن را توسعه دهیم و با همکاری‌هایی که با صدا و سیما داریم و فعالیت‌هایی را در فضای مجازی شروع کرده‌ایم تا بتوانیم آموزش و فرهنگ سازی را در فضای مجازی هم ایجاد کنیم. امسال در مورد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ابتدای سال مجوز سبدگردانی ما 18 عدد بود و امسال مجوز سبدگردان‌ها به 30 عدد رسیده است ضمن اینکه 20 مجوز جدید هم صادر کرده‌ایم و سازمان بورس موافقت اصولی آن را داده است و قاعدتا آنها که مجوز گرفته‌اند می‌توانند کارهای آن را انجام دهند و در بازار سرمایه فعالیت خود را آغاز کنند.

وی با اشاره به بند (5) این گزارش تأکید کرد: موضوع افشای صورت‌های مالی سازمان را در شورای عالی بورس مطرح و مصوب کردیم و در تارنمای خود سازمان بورس این اطلاعات منتشر خواهد شد، در مورد بند (7) گزارش که شورای ثبات مالی است ما با آن موافق هستیم و یک لایحه ارتقای قانون بازار سرمایه که 100 ماده‌ای است را تهیه کرده‌ایم و در مدت یک یا دو روز به دولت می‌فرستیم.

قالیباف اصل ادامه داد: ضمانت‌های اجرایی آن انجام شده است و ابزاری است که در اختیار سازمان بورس قرار داده می‌شود، بند (8) گزارش درباره افشای مصوبات شورای عالی بورس بوده که در گزارش کمیسیون پیشنهاد شده است، در پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه مصوبات شورای عالی بورس منتشر می‌شود و قابل دسترس و در اختیار همگان است.

وی با اشاره به بند (9) گزارش خاطر نشان کرد: بند (9) گزارش ناظر بر دستورالعمل فعالیت فعالان مجازی است، قبلا هم گفتم که موضوع فضای مجازی دنبال می‌شود، در حال حاضر تعداد قابل توجهی از کانال‌ها و سایت‌هایی که تخلف کرده و اخلال در بازار سرمایه ایجاد کرده‌اند توسط سازمان به مراجع ذیربط معرفی می‌شود و با بسیاری از اینها برخورد خواهد شد.

رپیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه افزود: اما گاهی جرائمی که برای کسانی که اخلال در بازار سرمایه ایجاد می‌کنند با اخلال و تخلف و جرمی که انجام می‌دهند سازگاری ندارد. در لایحه‌ای که در سازمان بورس تهیه شده این موضوع دیده شده است و قاعدتا اگر این موضوع تبدیل به قانون شود می‌تواند ابزار نظارتی را در اختیار سازمان بورس قرار دهد.

قالیباف اصل بااشاره به بند (10) گزارش مطرح کرد: بند (10) گزارش درباره کاهش کارمزد ارکان بازار از معاملات سهام است، واقعیت این است که ما ابتدای سال این کار را انجام داده‌ایم و پیشنهادی را به شورا بردیم که 50 درصد کارمزد سازمان بورس، شرکت بورس تهران و سازمان فرابورس ایران و کارگزاری‌ها، شرکت فناوری و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کاهش پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: کارمزد آنها 50 درصد کاهش پیدا کرده است و 20 درصد از 50 درصد به سرمایه‌گذار داده شد و 30 درصد در صندوق تثبیت بازار و صندوق توسعه بازار شارژ می‌شود که سرمایه‌ای که در اصل بازار به آن نیاز دارد که تعادل در آن ایجاد شود و صندوق توسعه و صندوق تثبیت می‌توانند کمک کنند اما چون از ابتدای تیرماه این کار پیگیری می‌شود این عدد در حال حاضر عدد قابل توجهی نیست ولی در آینده وقتی این عدد بیشتر شود می‌تواند به تعادل بازار کمک کند.

پورابراهیمی: زمانی که قیمت‌ها در بورس افزایش می‌یافت نظارتی بر بازار نبود

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در جریان بررسی گزارش کمیسیون درباره بازار سرمایه طی سخنانی اظهار داشت: وضعیت بازار سرمایه کشور علی رغم همه زیرساخت‌ها، قوانین و مقررات و مشوق‌هایی که دولت در طی ماه‌های اخیر انجام داد، به دلیل کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در حوزه مدیریتی از سوی دولت شرایط بغرنجی را برای سهامداران خرد در کشور ایجاد کرده است.

وی افزود: طبیعتا رسیدگی به این موضوع به دلیل اهمیت آن در کشور و وجود تعداد قابل توجه سهامداران، رفتار بازار سرمایه با قبل را کاملا متفاوت کرده است و یک شرایط جدیدی را در اقتصاد ایران ایجاد کرده است.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد: جنس رفتار اخیر در اقتصاد ایران که با فضای اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی مردم ارتباط پیدا کرده است و ما در طی ماه‌های گذشته بارها مسائل و نکات مرتبط با بازار سرمایه و تهدیدهای این بازار را طی مذاکرات و جلسات حضوری با نمایندگان دولت، رئیس جمهور، وزیر اقتصاد گوشزد کردیم.

پورابراهیمی گفت: ما تمام دغدغه‌هایمان را بیان کرده‌ایم و مستندات، مکاتبات ما امروز این وضعیت فعلی را رقم زده است و امروز به عنوان یک چالش در نظام اقتصادی را می‌توان نام برد؛ زمانی که روند قیمت‌های بازار سرمایه و سهام شرکت‌ها در بورس به صورت غیر متعارف علی رغم همه تذکرات افزایش پیدا می‌کرد، نظارت بر بازار و عملیات فرایندهای اقتصادی از کمترین نظارت دقیق برخوردار بود.

پور ابراهیمی تصریح کرد: متاسفانه عملکرد حقوقی هایی هم که باید در چارچوب ضوابط و مقررات در این شرایط موضوعات مربوط به بازارگردانی سهام شرکت‌ها به خوبی انجام نشده و امروز شرایط ویژه‌ای را برای سهامداران جزء ایجاد کرده است.

وی خطاب به قالیباف اصل رئیس سازمان بورس گفت:  از رئیس سازمان بورس انتظار داشتیم مباحث میدانی را مطرح کرده و از ارائه مطالب گذشته و موضوعاتی که در حیطه اختیارات این سازمان نیست، خودداری کند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از دژپسند وزیر اقتصاد به سوءمدیریت در حوزه بورس انتقاد و تصریح کرد: اینت سوء مدیریت سبب عدم اعتماد جامعه شده است.

وی تاکید کرد: مردم عقبه بازار سهام هستند و باید این اعتماد به بازار سرمایه را بازگرداند چرا که پیامد این بی اعتمادی، عدم بهره گیری نظام اقتصادی از ظرفیت بازار بورس و جذب نقدینگی مردم است.

 بورس را بادکنکی بالا کشیدند

در جریان بررسی این گزارش محمد کاظم دلخوش نماینده مردم صومعه سرا اظهار داشت: گزارشی که کمیسیون اقتصادی مجلس ارائه کرد، فقط استناد به بازار سرمایه بود و باید توجه داشته باشند که ورود به بازارهای دیگر به چه صورت است، به عنوان مثال آیا بازار مسکن، کالا، پول و ارز آیا وضعیت بهتری از بازار سرمایه دارند؟

نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس با طرح این پرسش که چرا اجازه دادید با اینکه بازار سرمایه ما قدمت کوتاهی دارد، این حجم از پول وارد آن شود، گفت: طول عمر بازار سرمایه و بورس در ایران شاید نسبت به خیلی از کشورهای دنیا کوتاه‌تر باشد، بنابراین با این دوره کوتاه که بورس ایجاد شده، در چند ماه گذشته تعجیل دستگاه اجرایی کشور باعث شد که بیش از حد پول وارد بازار بورس شود و این نابسامانی به وجود بیاید.

دلخوش گفت: دستپاچگی در پرداخت حقوق کارکنان دولت در حالی صورت می‌گرفت که در دنیا اقتصاد بالا و بورس پایین بود، اما در ایران اقتصاد پایین بود و ما می‌خواستیم بورس را به صورت بادکنکی بالا بکشیم و این مشکلات به وجود آمد.

وی با بیان اینکه دولت به طورکلی از بازار سرمایه استفاده نکرد، گفت: دولت و کمیسیون اقتصادی باید دقت داشته باشند که در بازار سرمایه شرکت‌های جدید باید پذیره‌نویسی داشته باشند و حداکثر محلی برای معاملات دست‌دوم بر روی سهام‌های موجود شده که این یکی دیگر از مشکلاتی است که در بازار سرمایه وجود دارد.

نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه معتقدم بخشی از بازار سرمایه از مجاری صحیح تخصصی خود خارج شده و در حیطه تصمیم‌گیری نهادهای امنیتی قرار گرفته است، گفت: شورای عالی امنیت ملی در حیطه تصمیم‌گیری بازار سرمایه قرار گرفته، بنابراین به جای اینکه در این شرایط اقتصادی، تحلیل‌های اقتصادی داده شود، اما تحلیل‌های اقتصادی کمرنگ‌تر شده و نگاه‌ها به بازار سرمایه، بیشتر سیاسی و امنیتی شده است.

دلخوش تأکید کرد: درباره سهام عدالت نیز می‌گویند 13 هزار میلیارد تومان وارد بازار بورس شده که به نظر بنده در خود سهام عدالت نیز تشکیک وجود دارد و مشکلاتی دارد که به این مشکلات دقیق بررسی و رسیدگی نشده است.

وی گفت: مشکلاتی که امروز بازار سرمایه برای مردم ما و اقتصادی‌ها به وجود آورده و عدم شفافیت در این بازار، ما را به اینجا رسانده که هر روز بازار بورس ما متضرر می‌شود.

برخی شرکت‌های حاضر در بورس ورشکسته‌اند

جلال محمودزاده نماینده مردم مهاباد در مجلس امروز هم در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی درباره وضعیت بازار سهام و عملکرد سازمان بورس و وزارت اقتصاد، بر ضرورت شفاف سازی وضعیت شرکت‌های حاضر در بورس تاکید و اظهار کرد: برخی از شرکت های حاضر در بورس ورشکسته بوده و حتی وجود خارجی ندارند و این عامل موجب شد نقدینگی مردم به سمت شرکت های غیرفعال سوق پیدا کند.

وی با بیان این جمله که مردم دنیا به دلیل ریسک کم بازار بورس و نقدشوندگی سریع به فعالیت در این عرصه می پردازند، عدم آمادگی زیرساخت های در حوزه بورس را یکی از علت‌های آشفتگی در این بازار عنوان کرد.

محمودزاده افزود: آموزش و فرهنگ سازی یکی از مقوله های زیرساختی برای فعالیت در بازار بورس به شمار می رود که مجموعه های ذیربط باید قبل از تبلیغات گسترده و جذب سرمایه های مردم نسبت به تحقق آن اهتمام ورزند.

نماینده مردم مهاباد در مجلس گفت: وزارت اقتصاد باید پاسخ دهد چرا قبل از فراهم کردن زیرساخت ها نقدینگی مردم را به سمت بازار بورس سوق داده است از این رو قبل از اصلاح ساختار این بازار باید با مسببان این وضعیت برخورد شود.

در پایان این بررسی‌ها سیدمحسن دهنوی عضو هیأت رئیسه مجلس امروز در صحن علنی مجلس اعلام کرد: طرح نمایندگان به موضوع تبصره یک ماده 45 قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی اصلاح قانون اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران اعلام وصول می‌شود.

بر پایه این خبر نمایندگان مجلس طی 48 ساعت آینده می‌توانند پیشنهاد خود را برای اصلاح قانون اوراق بهادار در سیستم قرار دهند و این طرح باید برابر قانون ظرف دو هفته در دستور صحن علنی مجلس قرار گیرد./998/د101/ق

منبع: فارس