بین علوم فلسفی و علوم تجربی تضاد و تقابلی نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، دکتر مهدی دهباشی استاد فلسفه حوزه و دانشگاه شامگاه چهارشنبه در همایش مجازی وحدت حوزه و دانشگاه که از سوی حوزه علمیه اصفهان برگزار گردید، با بیان اینکه در میان حکمای اسلامی، حکمت صدرالمتألهین صدرالدین شیرازی برگرفته از معارف اسلامی است، گفت: با توجه به روایات مشخص می‌شود علم فقط منحصر به علوم انسانی نیست و در علوم مختلف و مطالعات فیزیکی به خوبی آیات الهی مشهود است و ما متأسفانه در این زمینه عقب مانده‌ایم.

وی در ادامه افزود: ملاصدرا افکار پیشرفته‌ای در حوزه متافیزیک و فیزیک دارد، متکلمان ما هم تا زمانی مانند ارسطو به مرکب بودن جهان از ذرات غیرقابل شکافتن معتقد بودند تا زمانی که شاهد هستیم ملاصدرا برخلاف این نظر می دهد که در قرن بیستم فیزیکدانان این دیدگاه ها را تأیید می‌کنند.

استاد فلسفه دانشگاه اصفهان با اشاره به افق دید ملاصدرا و دقت نظر وی در خصوص همبستگی و پیوست اجزاء جهان آفرینش و پدیده‌های مادی، اظهار کرد: در نگاه صدرایی، اشیا مستقل از یکدیگر نداریم بلکه اشیا به یکدیگر وابسته و پیوسته هستند، این دیدگاه را در قرن بیستم دانشمندان مطرح می‌کنند در حالی که ملاصدرا در قرن هفدهم به این مسائل پرداخته است.

دهباشی خاطرنشان کرد: ملاصدرا می‌گوید همانطور که حرف نقش استدلالی ندارد بلکه در ارتباط با اسم و فعل معنا پیدا می‌کند، وجود عالم ماده نیز به همین صورت است، یعنی یک وجود رابط و صرف الربط به خداوند متعال است و وجود صرف الوجود مختص به خداوند متعال است و موجودات تصرفات و تجلی خداوند هستند.

وی با بیان اینکه ملاصدرا به خوبی تشریح می‌کند که هیچ موجودی مستقل از خداوند نیست، تصریح کرد: بسیاری از علوم فیزیک و متافیزیک سرچشمه در آیات و روایات دارند و بسیاری از منابع دینی می‌توانند منشأ این علوم باشند، بسیاری از نکات فیزیک جدید در فحوای کلام ملاصدرا وجود دارد.

استاد فلسفه حوزه و دانشگاه به دیدگاه عدم قطعیت در بستر جهان ماده اشاره کرد و گفت: ما اگر چشم بصیرت نداشته باشیم مشاهدات کاملی از جهان نداریم و فقط توان مشاهده ماده را خواهیم داشت، بسیاری از مسائل کلامی از طریق دیدگاه‌های فلسفی قابل اثبات است، صفات کلامی که از مسائل مورد تردید و بحث در میان کلامی‌ها است با ادله فلسفی قابل اثبات است.

دهباشی علم و فلسفه را در طول یکدیگر دانست و اظهار کرد: بین علوم فلسفی و علوم تجربی تضاد و تقابلی نیست و حوزه و دانشگاه می‌توانند بر این اساس تحقیقات جدیدی را انجام بدهند، ملاصدرا قائل به این است که علوم در طول یکدیگرند نه در تقابل با یکدیگر و در قرن جدید شاهد هستیم که همبستگی میان علوم چقدر برای پیشرفت علوم مفید است./1304/