تلاشی برای تبیین «مکتب سلیمانی» از رهگذر خاطرات سردار

به گزارش خبرگزاری رسا، یکی از پرمخاطب‌ترین آثار منتشر شده درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی کتاب «سلیمانی عزیز» نوشته عالمه طهماسبی، لیلا موسوی و مهدی قربانی است که توسط انتشارات حماسه یاران روانه کتابفروشی‌ها شد. نویسندگان این کتاب با انتخاب و طبقه‌بندی خاطراتی از سردار سلیمانی روایتی متقن و ساختارمند از زندگی و منظومه فکری این مجاهد کبیر را ارائه داده‌اند.

«سلیمانی عزیز» محصول مصاحبه‌ها، گفت‌وگوها و خاطرات شفاهی دوستان، هم‌رزمان و آشنایان شهید سلیمانی است. خاطراتی که در کمتر منابع مکتوبی پیدا می‌شود. هر خاطره تکه‌ای از پازل معرفتی شهید سلیمانی را دربر دارد و تجمیع این تکه‌ها ساختار روایی خاص را آفریده برای تفکر پیرامون هندسه فکری و معرفتی سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی. مخاطب با مطالعه این خاطرات از سردار سلیمانی می‌تواند ابعاد مختلف زندگی این سردار مجاهد را دریابد و مؤلفه‌های مکتب سلیمانی را نشانه یابی کند. از این کتاب استقبال مناسبی هم شده و تاکنون بیش از ۴۲ چاپ از این کتاب (که تاریخ نخستین چاپش به ماه آخر سال ۹۸ باز می‌گردد) منتشر شده است.

تلاش کردیم در حد وسع راوی اندیشه شهید سلیمانی باشیم

مهدی قربانی، یکی از نویسندگان «سلیمانی عزیز» درباره ایده تدوین این کتاب به مهر گفت: پس از ماجرای ترور و شهادت سردار سلیمانی، کل ایران فارغ از هرگونه دسته‌بندی‌های مرسوم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به غم و اندوه زیادی فرو رفت. ما هم از این مساله مستثنی نبودیم. یک روز پس از شهادت سردار، مسئول انتشارات حماسه یاران پیشنهاد کرد که در حد وسع کاری ماندگار برای حاج قاسم انجام دهیم، کاری که این شخصیت را به مخاطبان معرفی کند و راوی فکر و اندیشه‌اش باشد.

مخاطب با مطالعه این خاطرات از سردار سلیمانی می‌تواند ابعاد مختلف زندگی این سرباز مجاهد را دریابد و مؤلفه‌های مکتب سلیمانی را نشانه یابی کند وی افزود: حاج قاسم دریایی است که هرکس به اندازه توان فکری‌اش می‌تواند درباره او بنویسد. برای شروع کار و جمع آوری اطلاعات و دیتاهای مورد نیاز یک تیم حدوداً بیست و چند نفره در انتشارات حماسه یاران تشکیل شد و شروع به رصد منابع مختلف کرد. یکی از منابع رصدی ما صدا و سیما بود. به هر حال مردم تشنه بیشتر دانستن درباره حاج قاسم بودند و در روزهای پس از شهادت نزدیکان و هم‌رزمان ایشان در برنامه‌های تلویزیونی صحبت کرده و از خاطراتشان می‌گفتند. یک گروه از آن تیمی که در انتشارات حماسه یاران تشکیل شد، به رصد شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی پرداخت و اطلاعات و خاطرات خوب و ارزشمند را ثبت و ضبط کرد.

قربانی ادامه داد: گروه دیگری از آن تیم نیز به رصد خبرگزاری‌ها و سایت‌های مختلف خبری پرداختند. اگر خاطرتان باشد آن دوران خبرنگاران تلاش بسیاری کردند تا با گفت‌وگو با نزدیکان، دوستان و همرزمان شهید سلیمانی و همچنین در گفت‌وگو با پژوهشگران و اندیشمندان به بررسی ابعاد مختلف زندگی حماسی و جهادی سردار سلیمانی بپردازند.

این عضو تیم نویسندگان کتاب «سلیمانی عزیز» در ادامه به گفت‌وگوهای نویسندگان این کتاب با نزدیکان شهید حاج قاسم سلیمانی اشاره کرد و گفت: همچنین ما توانستیم با حدود ۱۰ نفر از همرزمان شهید سلیمانی از جمله ابراهیم شهریاری، حجت‌الاسلام عسگری، حجت‌الاسلام عارفی و… به صورت تلفنی مصاحبه کنیم. این بزرگواران نیز به انتشار کتابی درباره حاج قاسم علاقه نشان داده و خاطرات مهم و دسته اولی را برای ما روایت کردند.

قربانی اضافه کرد: ما پژوهش کتابخانه‌ای هم داشتیم و برخی کتب مربوط به خاطرات و زندگینامه شهدای مدافع حرم و کتاب‌های منتشر شده از سخنرانی‌های حاج قاسم و خاطراتش از جنگ تحمیلی هشت ساله را مطالعه و فیش برداری کردیم. همچنین توانستیم شبکه‌های اجتماعی را نیز رصد کرده و خاطرات مطرح شده در این فضا با دقت در منبع و سند استفاده شدند. به هر حال سعی شده تمامی خاطرات منتشر شده در این کتاب سلسله روات و اسنادشان متقن و مستند باشد. به طور کل در این کتاب ۲۴۰ خاطره از حاج قاسم سلیمانی روایت می‌شود.

ضرورت تبیین و ترویج سبک زندگی حاج قاسم سلیمانی

این نویسنده و پژوهشگر در بخش دیگری از این گفت‌وگو بر ضرورت معرفی حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک الگو به نسل‌های جدید اشاره کرد و ادامه داد: خاطرات درج شده در این کتاب ضمن ارائه یک سیر تاریخی از زندگی سردار مؤلفه‌های شخصیتی او به عنوان یک الگو را تبیین می‌کنند. این خاطرات از دوران نوجوانی شروع شده و دوران‌ها و بزنگاه‌های مهم تاریخ معاصر ایران از جمله سال‌های دفاع مقدس، فعالیت‌های سپاه قدس و حتی سیل خوزستان، پایان داعش و… را نیز دربر می‌گیرد و در نهایت به ماجرای ترور، شهادت و مراسم تشییع پیکر حاج قاسم و ابومهدی المهندس ختم می‌شود.

نشانه‌یابی مکتب حاج قاسم از رهگذر خاطرات

این عضو تیم نویسندگان کتاب «سلیمانی عزیز» در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال «مقام معظم رهبری پس از شهادت سردار بر ضرورت تبیین مکتب سلیمانی تاکید کردند. چگونه از رهگذر خاطرات می‌توان به شناخت «مکتب سلیمانی» رسید؟» اشاره کرد: کتاب ما سبک زندگی حاج قاسم را نشان می‌دهد و در خاطرات به مولفه‌هایی چون تدبیر و بصیرت، مردم‌داری، دشمن شناسی، استکبار ستیزی، علاقه به اهل بیت، علاقه به شهدا و خانواده‌های شهدا و بویژه مادران و فرزندان شهدا، مهربانی و در کنار آن خشم و اقتدار مقابل دشمن، تاکید ویژه شده است. این مولفه‌ها از این شخصیت الگویی بی‌بدیل برای نسل جدید می‌سازند.

وی افزود: به نظر ما مخاطب با مطالعه این خاطرات از سردار سلیمانی می‌تواند ابعاد مختلف زندگی این سرباز مجاهد را دریابد و مؤلفه‌های مکتب سلیمانی را نشانه یابی کند. هرچند ما ادعای ارائه کتاب کاملی درباره این شخصیت ذوابعاد را نداریم.

کتاب «سلیمانی عزیز» در یک حرکت جهادی در عرض ۵۰ روز پس از شهادت سردار سلیمانی شکل گرفت و اکنون نیز با وجودی که هنوز به سالگرد شهادت حاجی هم نرسیده‌ایم به چاپ چهل و دوم رسیده است قربانی همچنین با اشاره به این نکته که قرار بود کتاب «سلیمانی عزیز» مجلد دیگری هم داشته باشد، گفت: تلاش کردیم تا در جلد دیگری به خاطرات زندگی شخصی سردار سلیمانی هم بپردازیم، اما فرصتی برای این پژوهش پیش نیامد. اکنون نیز بنیاد شهید سلیمانی تشکیل شده که متولی امر جمع‌آوری و انتشار اسناد و خاطرات ایشان است و باید انتشار این منابع از رهگذر این بنیاد باشد.

این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات دفاع مقدس ادامه داد: کتاب «سلیمانی عزیز» در یک حرکت جهادی در عرض ۵۰ روز پس از شهادت سردار سلیمانی شکل گرفت و اکنون نیز با وجودی که هنوز به سالگرد شهادت حاجی هم نرسیده‌ایم به چاپ چهل و دوم رسیده است. البته این مدت زمان کوتاه تولید اثر، دلیل بر این نیست که کتاب شتاب‌زده و عجله‌ای منتشر شده است. خوشبختانه آن طور که شنیده‌ام قرار است در سالگرد سردار سلیمانی طرحی نو دراندازند و از کتاب‌های جدید نیز رونمایی کنند.

قربانی در پایان گفت: از شهریور امسال مسابقه کتابخوانی حول محور این کتاب در حال برگزاری است. ناشر محترم نیز جوایزی را برای این مسابقه در نظر گرفته است؛ از جمله کمک هزینه سفر به کربلا، مشهد مقدس و جوایز نقدی. این پویش تا پایان دی ماه ادامه دارد. به هر حال هدف ترویج هرچه بیشتر زندگی و منش سردار سلیمانی است و باید از هر وسیله‌ای برای این امر بهره برد.