وقتی سطل های زباله حرف می زنند

به گزارش خبرگزاری رسا، تا اسم صرفه جویی به میان می آید همه یاد خاموش کردن یک لامپ اضافه، کم کردن شعله بخاری یا زیاد نماندن در حمام و پایین آوردن مدت دوش گرفتن می افتیم. دست کم همان اول بسم الله ذهنمان به صرفه جویی در مصرف موادغذایی نمی رسد. ارقام مختلفی وجود دارد که می گوید آشپزخانه خانه های ما یکی از اصلی ترین درگاه های اسراف و دورریز پسماند غذایی است. وقتی با خانم خانه صحبت می کنیم طوری در کلام نسبت به اسراف حساس است که نمی توانیم باور کنیم این پسماند از خانه او بیرون آمده باشد. اما اگر قرار بر بیرون کشیدن مو از ماست باشد، دلایل محکمی برای دورریختن موادغذایی درون سطل زباله به میدان بحث می آید تا ثابت کند مسرف نیست. آنچه دورریخته شده به دلیلی قانع کننده بوده است. در این مطلب با جستاری بر گپ و گفتگوهای بانوان در فضای مجازی، شایع ترین دلیل دورریز موادغذایی در آشپزخانه خانه های ایرانی را فهرست کرده ایم و راه هایی برای پیشگیری از آن ارائه.

***کدبانوها، بانوان جوان و اسراف

در یک گروه مجازی بحث طوری پیش می رود که خانم ها به دو دسته کدبانو و جوان تقسیم می شوند. کدبانوها معتقدند زوج های جوان بیشتر اسراف می کنند و بانوان جوان این اتهام را قبول ندارند. «حمیده سعادت خواه» می گوید: «من 17 سال است که ازدواج کرده ام. تضمین می دهم از خانه من یک دانه برنج هم توی سطل زباله نمی رود. در صورتی که اوایل ازدواج از آنجا که علاقه و ذائقه غذایی همسرم  و بچه ها را نمی شناختم، دورریزمان زیاد بود. پسرها و همسرم اصلاً غذای شیرین دوست ندارند، می پختم و می ماند روی دستم. یکی، دوبار غذاها را داغ کردم و خودم خوردم اما دلم را زد، ناچار بقیه اش را دور ریختم.»

«مائده محمدپور» هم سه سال است که ازدواج کرده و در پاسخ سعادت خواه می گوید: «من و همسرم ذائقه غذایی کاملاً متفاوت داریم. غذاها را با حد وسط ذائقه خودم و او می پزم شکرخدا هر دو راضی هستیم. اگر غذایی هم اضافه بماند قبل از دست خورده شدن توی ظرف یکبار مصرف می کشم یا به مستحق می دهیم یا فریز می کنم و سر فرصت برای خانواده خودم یا همسرم می بریم.»

***متنوع بپز اما اسراف نکن!

خانمی دوستدار محیط زیست در اینستاگرام تصویر موادغذایی دورریخته شده در مخزن زباله محل سکونتشان را منتشر کرده و در شرح تصویر پرسیده: «غذای چند فرد گرسنه است؟» بانویی با نام مجازی «فرشته» در قسمت نظرات نوشته: «این که من می بینم دست کم شکم 5 گرسنه را سیر می کرد، حیف...!» دختری جوان هم با نام «زهرا بانو» هم نوشته: «در نماز و مجالس مذهبی دعا می کنیم خدایا گرسنگان را سیر کند. فقط از خدا انتظار داریم. این غذاها می توانست برکت سفره یک خانواده شود و آبروی پدر یا مادری فقیر را پیش بچه هایشان حفظ کند.» «سوفیا» هم بانوی دیگری است با نامی مستعار. نگاه دیگری دارد و نوشته: «حالا ببین همه چه پلیس خوب شدند ها... باور کن بروی آشپزخانه هر کدام را ببینی هر روز خودشان کلی غذا دور می ریزند...» عده ای دیگر هم او را بی جواب نگذاشته اند.

بین کامنت ها اما نظرات یک خانم معلم که در قالب گفتگوی مجازی با یک بانوی دیگر رد و  بدل می شود هم جالب است و می توان اینطور جمع بندی شان کرد: «به عنوان یک فرهنگی بازنشسته کار کردم، زحمت کشیدم و قدر پول را که به سختی درآوردم می دانم. برای تمام زندگی ام برنامه ریزی دارم. شما تنوع غذاهای دورریخته شده را ببینید! معلوم است چند مدل غذا تهیه کرده اند و به میزان زیاد. غذاها دستخورده شده و ناچار دورریز. وقتی فهرست غذا متنوع می شود باید از هرنوع کم پخت. هر کس هم کمتر از مقداری که می خواهد، غذا بکشد. اگر دلش خواست دوباره می کشد. بعضی ها بشقاب را پر می کنند، طعم های مختلف مخلوط می شود، دلشان را می زند و نتیجه می شود این غذاهای دستخورده می ماند روی دست میزبان.»

***دفعه اول دستتان به کم برود

در یک شبکه مجازی دیگر هم بحثی راه افتاده در قالب دلداری دادن به خانمی جوان که با چند ایموچی و برچسب اشک و گریه، شدت اندوهش را نسبت به خراب شدن سه خمره ترشی که تهیه کرده، نشان می دهد. چند بانو در پی دلداری دادن به او برآمده اند. بعضی هم فوت های کوزه گری را مرور می کنند که حدس می زنند به دلیل انجام ندادن یکی از آن ها، این حجم از ترشی که چیزی حدود سه کیلوست خراب شده. «مهشید» بانوی خسارت دیده می گوید: «این مقدار تهیه کرده بودم تا برای خانواده همسرم و مادرم هم ببرم.» برای تهیه این مقدار ترشی چیزی حدود 5 کیلو سبزیجات و صیفی جات خریده بوده که بخشی موقع شستشو و خرد کردن جزو دورریز درآمده، و سه ظرف بزرگ سرکه، کمی اودیه و آب.

«حلیمه حسینی» که از روی عکس پروفایل یا همان نمایه مجازی اش می توان حدس زد، بانویی حدوداً 60 ساله باشد جمله ای متفاوت از بقیه نوشته که نشان می دهد، دود از کنده بلند می شود: «دخترم، هر وقت خواستی غذا یا خوراکی برای بار اول تهیه کنی، مقدار کم انجام بده اگر موفقیت آمیز بود که چه بهتر و بعداً بهتر و بیشتر درست می کنی اما اگر خراب شد نه انقدر پولت هدر می رود نه وقت و انرژی ات.» بقیه حرفش را تایید می کنند و جمله های جالبی نوشته می شود مثل: «بار اولی که حلوا پختم، خمیر شد. دفعه دوم خشک.»/ «اولین بار یک دیگ بزرگ شله زرد پختم. بدون اینکه قبلاً امتحان کرده باشم. خیلی بدمزه شد. کسی لب نزد. همه اش را ریختیم رفت.» و... جمله هایی که یک نکته مشترک دارد و حسینی آن را خلاصه می کند: «خانم ها از من به شما هدیه! قبل از اینکه غذایی جدید را امتحان کنید، پخت آن را یا از بزرگتر یا فردی وارد یاد بگیرید یا از فیلم های آموزشی که در اینترنت هست. با این حال برای دفعه اول بازهم به میزان کم بپزید تا اگر اتفاقی افتاد و آنی نشد که باید دلتان نسوزد و مالتان حیف نشود.»

***موادغذایی زود فاسد می شوند!

در یک میدان میوه و تره بار هم صحبت چند خانم خانه دار گل انداخته است. «سارا صدری» رو به بانویی دیگر که در حال خرید است، می گوید: «هزار تومان پول بیشتر می دهی در عوض میوه سالم تر و با کیفیت تر می خری. این یکی ردیف را نگاه کن! امروز ببری خانه فردا نه! پس فردا خراب شده. مجبور می شوی نصفش را دور بریزی.» آن بانو هم به نشانه تایید سرش را تکان می دهد و سیب و پرتقال ها را سبک- سنگین و دستچین می کند.

صدری به نکته درستی اشاره می کند؛ بخشی از دورریز موادغذایی آشپرخانه به دلیل اسراف نیست. موادغذایی با کیفیت پایین زود خراب می شود و پول خریدار را هم هدر می دهد، او می گوید: «به تجربه به این موضوع رسیده ام. قبلاً فکر می کردم هرقدر بتوانم موادغذایی را با قیمت پایین بخرم، بهتر است. 4 فرزند دارم و ماشاءالله خوب و زیاد میوه می خورند. فکر می کردم به صرفه تر و بیشتر می توانم خرید کنم. اوایل مشکلی نبود اما حدود 2، 3 سال است نمی دانم به چه علت موادغذایی زود فاسد می شود؟! قبلاً گوجه شل در یخچال می ماند حالا اما به دو روز نکشیده کپک می زند و ناچار دور می ریزیم. یکبار که بیشتر گوجه ها و سیب ها کپک زد، وزن دورریز هرکدام را حساب کردم و دیدم انگار چیزی حدود نصف پولی که برای خریدشان پرداخته ام را دور می ریزم.» نکته جالب اما عجیبی گفته و ادامه می دهد: «حالا کمتر اما موادغذایی باکیفیت تر می خرم. موارد ارزان تر را هم برای تهیه مربا، سس، رب یا ترشی می خرم.»

درست می گوید که اگر مخازن زباله یک محله را بررسی کنید هرروز کلی میوه و سبزی، نان کپک زده که کیفیت خوبی نداشته، می بینید. صاحبخانه چاره ای جز دورریختن آن نداشته است. اگر موادغذایی با کیفیت بالا و ماندگاری مناسب به دست مصرف کننده برسد، طبیعتاً دورریز خانگی هم کمتر خواهد شد. صدری همچنین می گوید: «به اندازه خرید کردن و برنامه ریزی برای مصرف آنچه خریده شده هم مهم است. ما همسایه ای داریم که کنجکاو است طعم «کلم بروکلی» را بچشد. 5، 6 بار خریده اما چون برنامه ای برای طبخ آن نداشته خراب شده و دور انداخته است.»