انتخاب عقلانی در گرو رعایت اخلاق انتخاباتی است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام حمید الهی‌دوست، مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: بخشی از اخلاق انتخاباتی به کارگزاران انتخابات مثل شورای نگهبان و وزارت کشور برمی‌گردد که باید روحیه امانتداری و پرهیز از خیانت داشته باشند، کتمان حقیقت نکنند، بین کاندیداها تبعیض قائل نشوند و هیچ کدام برایشان ارجحیت نداشته باشد، گرایش‌های سیاسی و حزبی‌شان در تصمیمات آنها دخالت نداشته و معیارشان، رضایت خدا و متن قانون اساسی باشد و به وظایف قانونی خود عمل کنند.

وی افزود: بخش دیگری از اخلاق انتخاباتی به کاندیداها برمی‌گردد که باید برخورد منصفانه با رقبای خود داشته باشند، شخصیت یکدیگر را تخریب نکنند، ویژگی‌های مثبت همدیگر را منفی جلوه ندهند و سعی آنها بر این باشد که ظرفیت‌ها و دستاوردهای خود را توضیح دهند، نه اینکه به تخریب و تضعیف طرف مقابل بپردازند.

مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه اصفهان اضافه کرد: حلقه آخر اخلاق انتخاباتی، هواداران نامزدها و انتخاب‌کنندگان هستند که باید مسئولیت‌پذیر باشند و بدانند که رأی آنها فقط سرنوشت خودشان را تعیین نمی‌کند، بلکه سرنوشت کشور را رقم می‌زند و امانت الهی است که این امانت را باید به اهلش سپرد. در واقع انتخاب‌کنندگان باید رأی را به‌جا مصرف کنند، به‌گونه‌ای که آیندگان آنها را به‌دلیل عمل نکردن به مسئولیت خود و نادیده گرفتن حق، نکوهش نکنند.

حجت‌الاسلام الهی‌دوست با بیان اینکه تعهد افراد در رعایت اخلاق انتخاباتی با یکدیگر متفاوت است، ادامه داد: این مسئله را می‌توان نسبت به تک تک افراد جامعه مورد بررسی قرار داد که البته کار دشواری است، ولی در مجموع می‌توان گفت که تلاش‌ها بر رعایت اخلاق در جریان رقابت‌های انتخاباتی بوده است. اصلاً وجود شورای نگهبان برای این است که انتخابات با کمترین تنش و نقطه ضعف برگزار شود و برداشت من این است که در طول همه این سال‌ها تلاش جدی برای صیانت از آرای ملت صورت گرفته، ولو اینکه مردم در مقطعی با وجود هشدار دلسوزان نظام به فردی خائن مثل بنی‌صدر گرایش پیدا کردند و اگر بنا بود در آرا دستکاری شود، به‌جای بنی‌صدر باید شخص دیگری معرفی می‌شد، ولی از آرای مردم صیانت به عمل آمد و بنی‌صدر به‌عنوان رئیس‌جمهور معرفی شد. در طول سال‌های بعد از انقلاب نیز همواره گروه‌های مختلفی در عرصه سیاسی فعال بوده‌اند و اگر از آرا صیانت نمی‌شد، همیشه گروه خاصی رأی می‌آورد، در صورتی‌ که این‌طور نبوده و همین موضوع نشان می‌دهد که از آرا صیانت می‌شود.

وی در خصوص برخورد منصفانه نامزدهای انتخابات با یکدیگر، گفت: مقام معظم رهبری همواره به کاندیداها توصیه می‌کنند که تلاش شما باید بر معرفی خودتان متمرکز باشد. اینکه نامزدها بخواهند عملکرد یکدیگر را نقد کنند، با توجه به حس رقابتی که در شرایط انتخابات وجود دارد، نقد منصفانه مجال بروز پیدا نمی‌کند؛ لذا بهترین و سالم‌ترین روش این است که هر نامزدی برنامه‌ها، دستاوردها و ظرفیت‌های خودش را بیان کند و از ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد، ولی مورد استفاده قرار نگرفته است، سخن بگوید. بعضاً مشاهده می‌شود که نامزدها پرونده‌های یکدیگر را رو می‌کنند، در حالی‌ که بعضی از این پرونده‌ها جنبه شخصی و خصوصی دارد و مصداق تجسس در زندگی دیگران محسوب می‌شود، مگر مواردی که اشخاص خودشان در تریبون‌های عمومی به‌صورت رسمی اعلام کرده باشند، این موارد را می‌توان مورد نقد قرار داد، ولی جست‌وجوی پرونده‌های مخفی که هنوز در دادگاه اثبات نشده‌اند و برملا کردن آنها در مقابل دوربین‌ها، باعث ایجاد هیجان می‌شود و خلاف شرع و مصداق تجسس در زندگی دیگران، غیبت و تهمت است.

مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: اگر نامزدها بخواهند یکدیگر را نقد کنند، باید این کار را بر اساس دیدگاه‌ها و ایده‌هایی که صراحتاً اعلام شده یا در جایی مکتوب شده‌اند، انجام دهند و شرط دوم این است که نقد باید در حضور فردی که مورد نقد قرار گرفته، انجام شود تا آن فرد بتواند از خود دفاع کند.

وی بیان کرد: صدا و سیما در زمینه نهادینه کردن اخلاق انتخاباتی می‌تواند به‌ نحو مؤثرتری عمل کرده و از اندیشمندان به‌منظور تبیین مباحث مربوط به اخلاق انتخاباتی در چارچوب‌های شرعی و قانونی دعوت به عمل آورد. اگر چارچوب‌های صحیح برای مردم تبیین و مشخص شود، جامعه به‌سمت عقل‌گرایی و خردورزی پیش می‌رود، دچار هیجان‌زدگی و حب و بغض نمی‌شود و تشخیص می‌دهد که چه کسی از مسیر صحیح خارج شده است. جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید حب و بغض‌ها انسان را کر و کور می‌کند. در بسیاری از مواقع، هیجان باعث می‌شود که انسان از مسیر منطقی خارج شود؛ عقل باید امیر باشد و هواهای نفسانی، اسیر. بعضاً جریان هیجانات و هواداری‌ها در رقابت‌های انتخاباتی، عقل را اسیر و هوا و هوس را امیر می‌کند. وقتی چارچوب‌ها مشخص شود، نامزدها و هوادارانشان نیز مجبور می‌شوند که در مسیر ریل‌گذاری شده حرکت کنند و مردم نیز فریب نمی‌خورند.