انتخاب اصلح از نگاه امامین انقلاب

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، شرکت در انتخابات شرطی لازم برای یکایک افراد جامعه جهت مشارکت در مهمترین امر سیاسی و اجتماعی در تعیین سرنوشت برای فرد و اجتماع است. اما تنها شرکت در انتخابات شرط کافی برای رقم خوردن سرنوشتی درست برای فرد و جامعه نیست بلکه شرط کافی، انتخابی درست و در واقع انتخاب اصلح است؛ تا او بتواند فرد و جامعه را در مسیر درست و رشد و کمال در همه ابعاد و زمینه ها قرار دهد.

در انتخاب فرد اصلح همواره اصول ثابتی وجود دارد که در طول زمان این اصول دستخوش تغییر نمی شود اما غیر از این اصول ثابت توجه به شرایط زمان و تحولات اجتماعی سیاسی روز جامعه در انتخاب اصلح بسیار تاثیرگذار است از این رو ممکن است انتخاب فرد اصلح برای همه اقشار جامعه کار ساده‌ای نباشد. از این رو برای اقشار مختلف بهترین راه حل برای رسیدن به فرد اصلح نگاه به امام و رهبر جامعه است و ملاک هایی که برای فرد اصلح مشخص میکند چرا که رهبر جامعه همواره اشراف کامل به مسائل مختلف سیاسی و اجتماعی روز جامعه دارد و به خوبی از اصول ثابت برای انتخاب اصلح آگاه است.

همواره تأکید دین بر پیروی و اطاعت از امام و رهبر جامعه بوده است چنانکه در قرآن کریم میفرماید:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَطِیعُواْ اللَه وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الْأَمْرِ مِنکمْ (نساء، آیه ۵۹)

ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا اطاعت کنید و از پیامبر و اولو الأمر خود، اطاعت نمایید.

پیام”آیه اولی الأمر»، این است که اطاعت از ولی امر، مقدّمه پیدایش نظام است. با اطاعت از رهبری، نظام اسلامی شکل می گیرد. از پیامبر خدا(ص) نقل شده که فرمود:

اِسْمَعُوا وَ أطیعُوا لِمَنْ وَلاّهُ اللّهُ الأَمرَ، فَإِنَّهُ نِظامُ الإسلامِ (الأمالی، مفید: ص۱۴ ح ۲)

از کسانی که صاحبان امرند، شنوایی داشته باشید و فرمانشان را اجرا کنید که نظام اسلام، در آن است.

باتوجه به آنچه بیان شد در این یادداشت به نظرات مرحوم امام خمینی رحمت الله علیه و فرمایشات مقام معظم رهبری برای انتخاب اصلح اشاره خواهیم داشت.

امام خمینی (قدس سره) در ادوار مختلف انتخابات ها ملاک اصلح را در ضمن بیانات خود شامل این موارد میدانند:

1- وفاداری به اسلام، جمهوری اسلامی و قانون اساسی

در این زمینه امام(ره) فرموده اند که «من متواضعانه از شما می خواهم که حتی الامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید. . . و سرنوشت اسلام و کشور خود را به دست کسانی دهید که به اسلام و جمهوری اسلامی و قانون اساسی معتقد و نسبت به احکام نورانی الهی متعهد باشند» (صحیفه امام، جلد12، ص 149)

2- اعتقاد و وفاداری به اصل ولایت فقیه

امام درباره ی این اصل قانون اساسی می گوید: «بهترین اصل در اصول قانون اساسی، این اصل ولایت فقیه است» (کلمات قصار امام خمینی، ص 119)

ایشان در سفارش های خود به مردم، وجود چنین شرطی را در مسئولان نظام ضروری می داند. «ما. . . اوصاف رئیس جمهور را و اوصاف وکلایی که بعد می خواهید ان شاء الله تعیین کنید باید بگوییم و شما خودتان انتخاب کنید و از تفرّق پرهیزید کنید. . . اشخاص را هم ملاحظه سوابقشان را بکنید که تعهد به اسلام دارد، اعتقاد به قوانین اسلام دارد، در مقابل قانون اساسی خاضع است و اصل صد و دهم آن را که ظاهراً راجع به ولایت فقیه است، معتقد است و وفادار است نسبت به آن، یک همچو شخصی را شماها خودتان انتخاب کنید» (صحیفه امام، جلد11، ص485)

3- مقدم داشتن مصالح امت اسلامی بر مصلحت خود

در دیدگاه امام(ره) تقدم بخشیدن مصالح امت اسلامی بر مصالح فردی همان عبارت کار کردن برای اسلام است. در واقع، درجه ی بالاتر در مسلمانی آن است که افراد علاوه بر اینکه متدیّن باشند، برای اسلام کار کنند و این مهم نیاز به بستر سازی، فرهنگ سازی و تبلیغ دارد که این نیز از شرایط اصلح در دیدگاه امام(ره) می باشد. ایشان می فرمایند:«من متواضعانه از شما می خواهم که حتی الامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید. . . و سرنوشت اسلام و کشور خود را به دست کسانی دهید که. . . منفعت خود را بر مصلحت کشور مقدم ندارند» (صحیفه امام، جلد12، ص149)

4- ساده زیستی

حضرت امام(ره) به تأسی از بزرگان دینی ما خود نمونه ی کاملی از ساده زیستی بودند؛ وهمواره مسئولان نظام را به این مهم توصیه میفرمودند و در واقع آن را یکی از شرایط فرد اصلح می‌دانستند.

 با توجه به این مهم و در خطاب به نمایندگان دوره ی سوّم مجلس فرمودند: «اگر بخواهید بی خوف و هراس در مقابل باطل بایستید و از حق دفاع کنید و ابرقدرتان و سلاح های پیشرفته ی آنان و شیاطین و توطئه های آنان در روح شما اثر نگذارد و شما را از میدان به در نکند، خود را به ساده زیستن عادت دهید و از تعلّق قلب به مال و منال و جاه و مقام بپرهیزید. مردان بزرگ که خدمت های بزرگ برای ملت های خود کرده اند، اکثراً ساده زیست و بی علاقه به زخارف دنیا بوده اند» (صحیفه ی امام، جلد18، ص471)

در جایی دیگر امام(ره) با صراحت تمام بیان می کند که «با زندگانی اشرافی و مصرفی نمی توان ارزش های انسانی- اسلامی را حفظ کرد» (همان)

5- شجاعت

از نظر امام(ره) یکی از شاخصه‌های مهم فرد اصلح شجاعت است از این رو همواره ودر انتخابات های مختلف تاکید و سفارش به شجاعت، بعنوان ملاک اصلح داشتند.

به طور نمونه امام(ره) به مردم سفارش کرده اند که از میان انتخاب شوندگان شخصی شجاع مانند مدرس را برای نمایندگی انتخاب کنند: «کسانی را که انتخاب می کنید باید مسائل را تشخیص دهند، نه از افرادی باشند که اگر روس یا آمریکا یا قدرت دیگری تشری زد بترسند، باید بایستند و مقابله کنند.» (همان، جلد18، ص276)

وبی تردید این ملاک شجاعت به طریق اولویت برای ریاست جمهوری حائز اهمیت است. چرا که سرنوشت یک ملت در گرو تصمیمات اوست.

6- حامی محرومان و خدمتگذار مستضعفان

از نظر امام(ره) «آنهایی که در خانه های مجلل، راحت و بی درد آرمیده اند و فارغ از همه رنج ها و مصیبت های جانفرسای ستون محکم انقلاب و پا برهنه های محروم، تنها ناظر حوادث بوده اند و حتی از دور هم دستی بر آتش نگرفته اند، نباید به مسئولیت های کلیدی تکیه کنند که اگر به آنجا راه پیدا کنند، چه بسا انقلاب را یک شبه بفروشند» (همان، ج20، ص333)

در جایی دیگر امام تأکید می کند که «رأی خود را به شخصی که متعهد به اسلام و خدمتگزار به ملت و کشور و حامی مستضعفان. . . است بدهید» (صحیفه امام، جلد15، ص250)

۷- امانتداری

قدرت و مسئولیت از سوی مردم در چارچوب فکری امام(ره) امانت به شمار می رود. ایشان قدرت حکومت را نیز به امانت تعبیر کرده و صاحب آن را حضرت ولی عصر(عج) می دانند.از این رو یکی دیگر از شرایط اصلح در نگاه ایشان امانت داری است.

ایشان در همین رابطه میفرمایند: «خداوند همه ی ما را از این قیدهای شیطانی رها فرماید تا بتوانیم این امانت الهی را به سرمنزل مقصود برسانیم و به صاحب امانت، حضرت مهدی موعود -ارواحنا لتراب مقدمه الفداء- رد کنیم» (همان، جلد18، ص471 و 472)

و اما ویژگی های اصلح از نگاه مقام معظم رهبری شامل این موارد می باشد:

۱_ اهل استقامت بودن

مردم علاوه بر همت بر حضور، همت بر انتخابِ خوب هم داشته باشند. همان طور كه عرض كردیم، یك انتخاب خوب، یك انتخاب درست، نه فقط در طول چهار سال، گاهی در طول ده‌ها سال تأثیراتش برای كشور باقی میماند. برای انتخابِ خوب باید فكر كرد، باید معیارها را شناخت. من ان‌شاءاللّه در آینده مطالبی عرض خواهم كرد؛ اما اجمالاً معیار اصلی این است كه كسانی سر كار بیایند كه همتشان بر حفظ عزت و حركت كشور در جهت هدفهای انقلاب باشد. آنچه ما در این سالهای طولانی از خیرات و بركات به دست آورده‌ایم، به بركت هدفهای انقلاب بوده است؛ هر جائی كه ما كم آوردیم، عقب ماندیم، شكست خوردیم، به خاطر غفلت از هدفهای انقلاب اسلامی و هدفهای اسلامی بوده است. كسانی سر كار بیایند كه مصداق: «انّ الّذین قالوا ربّنا اللّه ثمّ استقاموا» (فصلت آیه30) باشند؛ اهل استقامت، اهل ایستادگی باشند؛ زرهی پولادین از یاد خدا و از توكل به خدا بر تن خودشان بپوشند و وارد میدان شوند. 25/02/1392

2_ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی داشته باشد

روزمرّه فکر کردن در مسائل اقتصادی، مضر است؛ تغییر سیاستهای اقتصادی به طور دائم، مضر است - در همه‌ی بخشها، بخصوص در اقتصاد - تکیه کردن بر نظرات غیر کارشناسی، مضر است؛ اعتماد کردن به شیوه‌های تزریقیِ اقتصادهای تحمیلی شرق و غرب، مضر است. سیاستهای اقتصاد باید سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» باشد - یک اقتصاد مقاوم - باید اقتصادی باشد که در ساخت درونیِ خود مقاوم باشد، بتواند ایستادگی کند؛ با تغییرات گوناگون در این گوشه‌ی دنیا، آن گوشه‌ی دنیا متلاطم نشود؛ این چیزها لازم است. رئیس جمهوری که میخواهد این کشور بزرگ را اداره کند، این راه پرافتخار را به کمک مردم و برای مردم طی کند، باید اینچنین خصوصیاتی داشته باشد. (بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور07/02/1392)

3- دلسوزی برای قشرهای محروم و مستضعف

اصلح یعنی چه کسی؟ یعنی کسی که برای ریشه‌کنی فقر و فساد عزم جدی داشته باشد؛ یعنی کسی که به حال قشرهای محروم و مستضعف دل بسوزاند. اصلح کسی است که هم به ترقی و پیشرفت کشور و توسعه‌ی اقتصادی و غیراقتصادی بیندیشد؛ هم زیر توهمات مربوط به توسعه، آن‌چنان محو و مات نشود که از یاد قشرهای مظلوم و ضعیف غافل بماند. 25/02/1392

4_ توانایی مدیریت اجرائی کشور را داشته باشد

ما عرض کردیم سلائق مختلف و هر کسی که احساس میکند توانائی دارد، بیاید وسط میدان؛ توده‌ی مردم و جمعیت عظیمِ ده‌ها میلیونی ملت هم ان‌شاءاللَّه وارد میدان خواهند شد؛ اما در محاسبه، آن کسانی که داوطلب میشوند، اشتباه نکنند؛ بدانند مدیریت اجرائی کشور یعنی چه. نه در ارزیابیِ نیازی که کشور به یک قدرت اجرائی دارد، اشتباه کنند، نه در ارزیابی توانِ خودشان اشتباه کنند. اگر چنانچه ارزیابی درستی انجام دادند، بیایند توی میدان؛ ملت هم نگاه میکند، انتخاب میکند. (بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور07/02/1392)

5- به فکر بودن برای معیشت و دین و فرهنگ

اصلح کسی است که به فکر معیشت مردم، دین مردم، فرهنگ مردم و دنیا و آخرت مردم باشد. اصلح کسی است که بتواند این بارِ عظیم را بر دوش بگیرد؛ هر کسی نمیتواند این بار را بر دوش بگیرد؛ نشاط و حوصله و همت و قدرتِ لازم و هوشمندی لازم دارد. البته هر کس صلاحیتش در مراکز قانونی تأیید شود، صالح است؛ اما باید در بین صالح‌ها گشت و صالح‌تر را پیدا و او را انتخاب کرد. این، هنر شما مردم است. 25/02/1392

6_ مهذب به اخلاق باشد، به حاشیه‌ها نپردازد و وعده بی‌مبنا ندهد

باید تهذیب اخلاقی داشته باشد؛ نپرداختن به حواشی. اینها چیزهای لازمی است. بنده توصیه‌ام به همه‌ی دولتها همیشه همین بوده است. میدانید من از دولتها و از رؤسای جمهور در طول این سالهای متمادی همواره حمایت کردم؛ توصیه هم کردم، در موارد متعدد و زیادی از آنها توضیح هم خواستم. تکیه این بوده است که برای مردم هزینه درست نکنند، مشکل درست نکنند، دغدغه‌آفرینی نکنند، مردم را دچار تشویش و نگرانی نکنند؛ البته وعده‌ی بیخود و بی‌مبنا هم ندهند، درِ باغ سبزهای بی‌منطق هم باز نکنند؛ منطقی، معقول، منطبق با واقعیت و با توکل به خدای متعال حرکت را پیش ببرند؛ ان‌شاءاللَّه در آینده هم باید همین جور باشد. (بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور07/02/1392)

7- حفظ عزت و حرکت کشور در جهت انقلاب

كسانی سر كار بیایند كه همتشان بر حفظ عزت و حركت كشور در جهت هدفهای انقلاب باشد. آنچه ما در این سالهای طولانی از خیرات و بركات به دست آورده‌ایم، به بركت هدفهای انقلاب بوده است؛ هر جائی كه ما كم آوردیم، عقب ماندیم، شكست خوردیم، به خاطر غفلت از هدفهای انقلاب اسلامی و هدفهای اسلامی بوده است. 25/02/1392

8- عدم تخریب دیگران

اینجور نباشد كه برای اینكه مردم به ما متوجه شوند، همه‌ آنچه ماورای ما است، تخریب كنیم؛ چه نامزدهای دیگر، چه واقعیتهای جامعه. 08/03/1392

9_ انسانی شایسته‌، وارسته‌، باعزمِ، مؤمن، انقلابی و با همت جهادی باشد

هدف ملت ایران چگونه تأمین خواهد شد؟ با دو عامل، این هدف تأمین میشود: یک عامل این است که انتخابات، انتخابات گرم و پرشوری باشد؛ افراد زیاد شرکت کنند، مردم با شور و شوق شرکت کنند، بیایند پای صندوقها. دوم اینکه این انتخابات منتهی شود به انتخاب یک انسان شایسته‌ی وارسته‌ی باعزمِ مؤمنِ انقلابیِ با همت جهادی. با این دو چیز، مقصود ملت ایران حاصل میشود. 25/02/1392

10- صحبتهای واقعی و صادقانه

آقایانی كه در تلویزیون به عنوان نامزد ظاهر میشوند وظائف سنگینی دارند؛ باید مراقب باشند. حرفی كه از دهان انسان خارج میشود، باید واقعی، صمیمی، متكی به اطلاعات درست و برآمده‌ی از زبان صادق و راستگو باشد. 08/03/1392

مقام معظم رهبری غیراز ملاک هایی که برای شناسایی فرد اصلح در ادوار مختلف انتخابات داشته‌اند به طور ویژه ۸ خصوصیت را برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بیان داشته اند که به صورت فهرست وار در پایان این یادداشت ذکر می گردد.

رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی خطاب به ملت ایران، ۸ خصوصیت رئیس جمهور مطلوب کشور در انتخابات ۱۴۰۰ را برشمردند و فرمودند: «خصوصیات یک رئیس جمهوری را که به نظر می‌رسد، رئیس جمهور مردم باید دارای این خصوصیات باشد، اینها را من می‌گویم. شما نگاه کنید، ببینید واقعاً همین‌جور هست یا نه. یعنی این نظر شخص من نیست، به نظر می‌رسد که هر کسی که به دنبال سعادت کشور است، یک چنین رئیس جمهوری می‌خواهد.»

۸ خصوصیت رئیس جمهور مطلوب:

1- دارای مدیریت و کفایت

2- با ایمان

۳- عدالتخواه و ضدفساد

۴- دارای عملکرد انقلابی و جهادی

۵- معتقد به توانمندی‌های داخل

۶- معتقد به جوانان

7- مردمی

8- امیدوار

در پایان امیدواریم که ان شاءالله با حضور حداکثری مردم در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و همچنین انتخاب فرد اصلح در این انتخابات بتوانیم وظیفه ایرانی اسلامی خود را به بهترین نحو ممکن انجام دهیم، وایرانی قوی برای آینده خود و فرزندانمان بسازیم.

حسین جلال الدینی