نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» برگزار شد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا و به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، حجت الاسلام محمدعلی خادمی کوشا «عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» در تبیین مختصری از کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» بیان کرد: هیچ دانشی بدون پژوهش نمی‌تواند پویا باشد و در فرآیند تولید قرار گیرد و دانشی که بدون تولید باشد دچار خمودی و سستی می‌شود. رسالت پژوهشکده فقه و حقوق این است که زیرساخت‌های دانش فقه و نیازهای تولید دانش فقه را فراهم کند. یکی از این نیازها موضوع تشخیص ظهورات و به دست آوردن ظواهر از راه صحیح آن است.

وی در ادامه تأکید کرد: مهمترین قسمت ادله نقلی، بحث الفاظ است. شناخت ظواهر الفاظ نیاز به ضابطه‌ای دارد که در کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» به همت گروه دانش‌های وابسته به فقه توسط حجت الاسلام رضا اسلامی نوشته شده است.

عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در معرفی کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» بیان داشت: بحث مکاتب فقهی سال‌ها فکر اندیشمندان را مشغول کرده است، یکی از این مکاتب، مکتب فقهی محقق اردبیلی است، در این زمینه کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق توسط حجج اسلام و المسلمین محمدعلی سلطانی و سید علی حسینی نوشته شده است.

پس از آن حجت الاسلام والمسلمین رضا اسفندیاری (اسلامی) به معرفی کتاب خود پرداخت و اظهار داشت: یکی از بخش‌های مهم کتاب جایگاه قواعد استظهار بخش قواعد اصولی در سیاقت جدید است؛ در این بخش هدف، بیان قاعده اصولی در بسته‌ای کوچک و شفاف است. هدف این بود که اصول فقه را از مباحث فرضی به کاربردی بکشانیم. تأکید ما بر مباحث ظهورشناسی بود. از اقسام ظهور لفظی و فعلی، تأکید بر بحث ظهور الفاظ داشتیم.

عضو هیأت علمی گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه بیان کرد: دو منشأ برای ظهور یافتیم؛ وضع و قرینه، یکی از محورهای ایجاد نوآوری در علم اصول تجمیع بحث قرینه شناسی است؛ محور دیگر نیز مسائل مستحدثه هستند و اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است؛ در بحث تطبیقات مسائل مستحدثه ۷۹ مسئله مطرح شده است. در ظهورات اولیه ۵۹ مسئله و در زمینه ظهورات ثانویه ۲۰ مسئله مطرح شده است.

وی معمای تمییز بین مسائل قدیمه و مستحدثه را چنین حل کرد: با توجه به اینکه هم شریعت کامل است و هم ادله شریعت، مسئله مستحدثه تخصصا از فقه خارج می‌شود و مجالی برای مطرح شدن مسئله مستحدثه به عنوان یک بحث مستقل در فقه نیست؟ در این کتاب این مسئله مورد توجه قرار گرفته و ملاک تمییز مسائل مستحدثه و قدیمه بیان شده است.

حجت الاسلام اسفندیاری (اسلامی) بیان داشت: برخی نوآوری‌های این کتاب عبارت از بحث قرینه شناسی، تفکیک بحث ظهورات، تبیین قرینه‌ها و … هستند.

در ادامه حجت الاسلام سید علی حسینی «عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)» یکی از نویسندگان کتاب مکتب فقهی محقق اردبیلی به معرفی این کتاب پرداخت و اظهار داشت: محقق اردبیلی فقیهی وارسته بود؛ در بیان شخصیت ایشان بهترین عبارت بیان علامه وحید بهبهانی است که می‌فرماید من کتاب ایشان را بررسی کردم این کتاب بهترین کتاب فقه شیعه تا زمان حاضر است.

وی در ادامه افزود: روش محقق اردبیلی در نگاه عام، روش فقهی است یعنی روش توصیف، تحلیل، نقل، نقد و نظریه پردازی. روش تحقیق در فقه خیلی جامع‌تر و دقیق‌تر از روش‌های ذکر شده در کتب روش تحقیق است. ایشان به قرآن و عقل و اجماع و سنت توجه ویژه داشت.

حجت الاسلام حسینی تأکید کرد: در این کتاب در بخش دوم به بیان مبانی مکتب محقق اردبیلی پرداخته شد و در بخش سوم که خیلی ویژه است ویژگی‌ها و اوصاف مکتب فقهی محقق بیان شد. که از مهمترین آنها شهرت آگاهی‌های تاریخی، نگاه کلان به امارات، توجه به قواعد فقهی و… است.