آیت‌الله اعرافی:
ضعف در تحقیقات میدانی از چالش‌های جدی پژوهش‌های دینی و حوزوی است
مدیر حوزه های علمیه گفت: تحقیقات میدانی با نگاه به آینده‌پژوهی و ارتباط آن با انقلاب اسلامی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت‌الله اعرافی در پانزدهمین نشست اداری هیئت رئیسه المصطفی با نمایندگان خارج کشور، حضور در میان المصطفائیان را توفیقی الهی دانست و اظهار داشت: امیدواریم جامعةالمصطفی بیش از پیش بتواند مشعل هدایت بوده، در جهان نورافشان و انعکاس‌دهنده ارزش‌های ناب الهی باشد.
مدیر حوزه های علمیه در ادامه با بیان اینکه مقوله و مفهوم اخلاص، در بسیاری از مفاهیم دینی و ارزش‌های اخلاقی اسلام محوریت دارد، خاطرنشان کرد: اخلاص، محور و کانون منظومه‌ای از مفاهیم و ارزش‌های بزرگی است که در قرآن و روایات مورد تأکید قرار گرفته است.
اخلاص؛ رها شدن از همه رشته ها و متصل شدن به یک رشته است
وی ضمن تشریح الزامات اخلاص‌مداری، تصریح کرد: روح اخلاص این است که انسان بتواند با مدیریت جهان درون، خویش را از همه رشته‌ها آزاد و به یک رشته اتصال پیدا کند. این فرایند، از دشوارترین کارهای اصلاح درون است تا با مهندسی دقیق و ظریف، بتوانیم جهان درون را از همه علایق، رشته‌ها و تحولات آزاد نماییم.
آیت‌الله اعرافی به گستره تأثیرات بشر از جهان پرآشوب و غوغاگر اشاره کرد و با بیان اینکه آدمی در این جهان اغواگر، در معرض انواع علایق و کشش‌هاست، یادآور شد: رشته‌های گوناگون زندگی پیرامون ما را فراگرفته است و ما در میان کوران سخت حوادث دنیوی قرار داریم؛ از این رو رها شدن از یکایک این کشش‌ها و جاذبه ها، نیازمند دقت، مراقبت و مهندسی دنیای درون است.
رئیس هیئت امنای جامعةالمصطفی، با تأکید بر اینکه نوع بشر اسیر موج‌ها، جاذبه‌ها و کشش‌های گوناگون و خواسته‌های نفسانی و دنیایی است، ابراز داشت: رهایی از این عرصه، نیازمند انرژی قوی است تا بتوان بر نقطه حقیقی در عالم، که در حقیقت اخلاص است، اتکا نمود و تأثیرگذاری دیگر رشته‌ها را به حداقل رساند.
وی اخلاص را راه مقابله با همه هجمه‌ها توصیف نمود و یادآور شد: اخلاص از سویی شنا در برابر موج و در برابر علایق و رشته‌های تعلقات مادی و دنیوی است و از سوی دیگر، هماهنگی با جان عالم هستی، یعنی خداجویی و توحید است؛ اخلاص از منظری بسیار شیرین است، زیرا حرکت هماهنگ با عالم و توحید برشمرده می‌شود که در عین سختی، آن را بسیار شیرین می‌سازد.
آیت‌الله اعرافی، در ادامه، ضمن اشاره به سنجه‌ها و شاخص‌های اخلاص، با بیان اینکه این مهم در اخلاق و تزکیه روح و سنجه‌های عینی و عملی نمود پیدا می‌کند، اظهار داشت: در آیات و روایات نشانه‌های زیادی وجود دارد؛ باید سنجه‌های درونی هر فضیلت اخلاقی و ارزش درونی و نهادی را بیابیم.
رئیس هیئت امنای جامعةالمصطفی در تبیین سنجه‌های اخلاص، بی اثر بودن اطلاع و بی‌اطلاعی دیگران از حرکت الهی انسان را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: رهایی از قید آگاهی یا بی‌اطلاعی دیگران، به گونه‌ای که هیچکس آگاه نشود که انسان خدمت بزرگی به معارف الهی و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) انجام داده است، می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح نفس و تقویت اخلاص در انسان باشد.
وی، با اشاره به اینکه نباید تشویق دیگران هیچ اثری بر روحیات و حرکت فرد داشته باشد، اظهار داشت: رهایی از ملامت‌ها و سختی‌های روزگار و تقویت جوهر درونی در برابر طعنه‌ها و ملامت‌ها در کنار رهایی از تعریف و تمجید، سنجه‌ای مهم در تهذیب و اصلاح نفس است.
آیت‌الله اعرافی تغییرناپذیری انسان را در سختی و راحتی، از شاخص‌های دیگر اخلاص توصیف نمود و یادآور شد: انسان همان گونه که در برابر امواج درون مقاوم است، در عین شناخت ویژگی‌های محیط، ضوابط و قواعد، باید در برابر امواج بیرونی نیز مقاوم و پایدار باشد.
مدیر حوزه های علمیه، افزود: کاهش و سلب انگیزه و امید هنگام رویارویی با شکست‌های ظاهری، نشان‌دهنده نبود استحکام لازم از نظر اخلاص در درون فرد است.
فعالیت های پژوهشی برای کشف معانی و مفاهیم نو و تلاش برای رسیدن به شناخت‌های جدید در ساحت دین و معارف الهی ضروری است
وی، در بخش دوم سخنان خود، با تأکید بر اینکه پژوهش، کشف معانی و مفاهیم نو و تلاش برای شناخت‌های جدید در ساحت دین و معارف الهی، اهمیت دوچندانی دارد، اظهار داشت: هر چند همه پژوهش‌ها تلاش برای کشف فعل و اراده خداوند متعال است، ولی پژوهش در حوزه دین مسئولیتی سنگین به شمار می‌رود، زیرا ما را به اسناد الی‌الله و کشف اراده تشریعی خداوند متعال می‌رساند.
آیت‌الله اعرافی، ضمن تأکید بر اهمیت رعایت و کاربست شرایط و ضوابط تحقیق دینی، با بیان اینکه بی‌توجهی به مخاطرات و سهل‌انگاری در این مسیر، افترا به خداوند متعال را در پی خواهد داشت، یادآور شد: نتیجه تحقیق در حوزه دین، با سعادت و شقاوت انسان در دنیا و آخرت گره می‌خورد؛ از این رو، باید نهایت دقت را برای گره خوردن سعادت دنیوی و اخروی داشته باشیم.
عضو شورای عالی حوزه ای علمیه، بی‌توجهی به منهج اجتهادی و عقلانی عمیق و درست را در همه قلمروهای تحقیق دینی، از چالش‌های این حوزه برشمرد و اذعان داشت: پژوهش در همه گزاره‌های کلامی، اعتقادی، اخلاقی و حتی در مسائل غیرالزامی و غیرفقهی، مسئولیت ما را در عمق‌بخشی به تحقیقات دینی بالا می‌برد.
وی بر لزوم آسیب‌شناسی پژوهش و جریان پژوهش‌های اسلامی و رعایت درست منهج و اخلاق تحقیق در حوزه معارف دین تأکید نمود و ابراز داشت: با وجود اینکه بخشی از آسیب‌شناسی‌ها به حوزه روشی برمی‌گردد، شاید بتوان گفت با همه تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز بیش از نیمی از پژوهش‌های رایج منتشرشده، از منهج دقیق اجتهادی و عقلانی بی‌بهره است.
آیت‌الله اعرافی، ضمن تأکید بر برخورداری پژوهش‌های دینی از اجتهاد فلسفی، کلامی، عقلی، فقهی و اخلاقی، یادآور شد: حوزه و همه ما باید بکوشیم دروس تحقیقی خارج حوزه، که ره‌آورد هزار ساله حوزه‌های علمیه است و عالی‌ترین مباحث در آن ارائه می‌شود، در فقه و موضوعات پیرامونی منحصر نگردد؛ باید اوج منهج اجتهادی در مقالات و پژوهش‌های دینی، بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار گیرد.
مدیر حوزه های علمیه، نقش موضوع‌شناسی و دریافت پرسش‌های عمیق دنیای امروز را بسیار مهم ارزیابی نمود و خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیت‌های بایسته، جامعةالمصطفی می‌تواند در این حوزه اثربخشی در خور توجهی داشته باشد؛ استخراج و کشف مسئله درست و دقیق دنیای امروز و عرضه آن به حوزه دین و پژوهش‌های دینی نقش بسیار مهمی ایفا می‌نماید.
وی ضعف در تحقیقات میدانی را از چالش‌های جدی پژوهش‌ها عنوان کرد و ابراز داشت: تحقیقات میدانی با نگاه به آینده‌پژوهی و ارتباط آن با انقلاب اسلامی، می‌تواند بیش از پیش مورد توجه مراکز و نهادهای پژوهشی دینی و حوزوی قرار گیرد.
آیت‌الله اعرافی، در پایان، حرکت در مرز دقیق عقلانیت انقلابی را از ویژگی‌های بارز جامعةالمصطفی توصیف و خاطرنشان کرد: جامعةالمصطفی می‌تواند بهترین نماینده تفکر دینی و الهیاتی در دنیای امروز باشد؛ با این رویکرد، به فضل الهی، به دستاوردهای ارزشمندی دست خواهیم یافت.
ارسال نظرات