نگاهی به دیدگاه امام موسی صدر درباره سکولاریسم
امام صدر می گوید: ما خواهان لغو فرقه‌گرایی سیاسی هستیم،اما دعوت به سکولاریسم را به شکلی که امروزه مطرح می‌شود که بیرون راندن ایمان و ارزش‌های دینی از عرصه‌های مختلف زندگی است نمی‌پذیریم.
به گزارش خبرگزاری رسا، سکولاریسم یکی از ویژگی‌های فرهنگ و تمدن غرب در یکی دو سده گذشته بوده است و بازتاب‌های بسیار فراوانی در نظام سیاسی و اجتماعی این کشورها بر جای گذاشته است. سکولاریسم در لغت به معنای عرف گرایی، اعتقاد به اصالت امور دنیوی، غیر دین گرایی، و جدا شدن دین از دنیا است.
برخی از فرهنگ‌ها سکولاریسم را تنظیم امور معاش از قبیل تعلیم و تربیت، سیاست، اخلاق و جنبه‌های دیگر زندگی انسان بدون در نظر گرفتن خداوند و دین تفسیر کرده‌اند. برخی دیگر سکولاریسم را مخالفت با شرع و مطالب دینی، روح دنیاداری، طرفداری از اصول دنیوی و عرفی تعریف کرده‌اند.
سکولاریسم نوعی ایدئولوژی است که ریشه در اخلاق طبیعی دارد و مبتنی بر وحی و امور مابعدالطبیعه نیست. از این رو، مدافعان آن با نفی هر گونه اعتقاد به امور ماورا الطبیعه، اصول غیر دینی را بنیاد اخلاق شخصی و سازماندهی اجتماع قرار می‌دهند.
اساساً سکولاریسم در ظروف زمانی و مکانی حاکمیت کلیسا در قرون وسطی شکل گرفت و بستر و خاستگاه ظهور آن بر ویرانه‌های الهیات جزم‌اندیش و دانش ستیز کلیسا استوار شد و عملکرد سو ارباب کلیسا به این روند شتاب خاصی بخشید.
امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان بود که پس از درگذشت علامه سیدعبدالحسین شرف‌الدین، رهبری دینی و اجتماعی مردم صور و پس از آن شیعیان لبنان را برعهده گرفت. او که دانش آموخته حوزه‌های علمیه قم و نجف و همزمان دانشگاه تهران بود، در مقاطع گوناگون و با استفاده از فرصت‌های مناسب خصوصاً در همایش‌ها و کنگره‌ها و مجامع علمی سعی می‌کرد هم پای تلاش‌های جهادی و عملی اش در قامت رئیس مجلس اعلی شیعیان لبنان و جنبش حرکة المحرومین، به تبیین دیدگاه اسلام در مورد موضوعات مختلف بپردازد. او در مراسم «روز شهید» که جنبش محرومان در تالار یونسکو و با حضور جمع کثیری از مسئولان و شخصیت‌های لبنانی برگزار کرد، امام سید موسی صدر دیدگاه خود را درباره سکولاریسم تبیین کرد.
متن سخنان امام صدر که در کتاب سیره و سرگذشت امام موسی صدر جلد ۲، صفحه ۱۳۳-۱۳۸ آمده است به این شرح است:
امروزه عده‌ای با اصرار درصدد هستند تلاش‌های بسیاری را که در راه تحقق اهدافِ سیاسیِ حزبی یا فردی انجام‌شده است، به‌گونه‌ای جلوه دهند که گویی هدف از آن تلاش‌ها سکولار کردن دولت و تشکیل ادارات محلی و منطقه‌ای و در نتیجه، برپایی نظامی بوده است که با جامعه دینی یا جایگاه تاریخی و کنونی امت ما تناسبی ندارد. چنین اقداماتی نه تنها مشکل اصلی را حل نمی‌کند، بلکه خطرهای بسیاری را هم در بردارد، زیرا موجب می‌شود برخی از «نیاران سلاح» در برابر تمامی جامعه طغیان و ملت با ایمان را از دستاورد پیکار و مجاهدت خود محروم کنند.
ما خواهان لغو فرقه‌گرایی سیاسی هستیم، اما دعوت به سکولاریسم را، به شکلی که امروزه مطرح می‌شود، به معنای سکولاریسم مطلق و بیرون راندن دین و ایمان و ملکوت الهی و ارزش‌های دینی از عرصه‌های مختلف زندگی نیز نمی‌پذیریم و به آنان «نه» می‌گوئیم
این تلاش‌ها موجب می‌شود صفوف همگرایی ملی متفرق شود. کسانی که در این اوضاع دشوار صفوف همگرایی ملی را متفرق می‌کنند، همان افرادی هستند که می‌خواهند توان و نیروی مقاومت فلسطین را هم در انحصار خود بگیرند و از این شراره مقدس سوء‌استفاده کنند تا در نزد مردم لبنان و امت جایگاه و اعتباری کسب کنند. آنان می‌خواهند ملت با ایمان را از هم‌پیمان نیرومند خود و توانمندی‌های او محروم کنند و تنها کسی که از ایجاد تفرقه در صوف همگراییِ ملی بهره می‌برد، گروه‌های جدایی‌طلب هستند و، در این میان، دشمن صهیونیستی بیش از همه سود خواهد برد.
از این رو، خطاب به آنان اعلام می‌کنیم که ما خواهان تفرقه و دودستگی در صفوف میهن‌دوستان نیستیم و هر تلاشی را که در راه خدمت به مقاومت و همراهی با حقیقت و عدالت صورت گیرد، می‌پذیریم. ولی باید بدانند زمانی که برخی خواهان تشکیل ادارات محلی و منطقه‌ای شوند، با طرفدارانِ تشکیل دولتِ سایه در آن منطقه تفاوتی ندارند. آنان با این کار خود در روند تجزیه لبنان سهیم هستند و ما همواره با تجزیه مبارزه کرده‌ایم و با آنان نیز سر ستیز داریم، زیرا آنان روی دیگر سکه تجزیه‌طلبان هستند.
ما خواهان لغو فرقه‌گرایی سیاسی هستیم و حضور دین و مذهب در هدایت سیاست‌ها و سازمان‌های مختلف را نیز به شکلی پراکنده و متشتت که امروزه شاهد آن هستیم، نمی‌پذیریم. ما خود از این وضعیت گلایه داریم و در رنج هستیم و با تمام توان با آن مقابله می‌کنیم، اما دعوت به سکولاریسم را، به شکلی که امروزه مطرح می‌شود، به معنای سکولاریسم مطلق و بیرون راندن دین و ایمان و ملکوت الهی و ارزش‌های دینی از عرصه‌های مختلف زندگی نیز نمی‌پذیریم و به آنان «نه» می‌گوئیم، زیرا این به معنای الحاد و انحراف اجتماعی است و طرفداران این نظریه با ملحدان بی‌ایمان و با اسرائیلی‌ها تفاوتی ندارند. آنان با تجزیه‌طلبان هم فرقی ندارند.
کسانی که این رویکرد سکولار را ترویج می‌کنند، با ایجاد شکاف در صفوف ملی و میهنی فقط در خدمت اسرائیل قرار دارند، زیرا هدف اسرائیل نیز همین است. ما به حق و ایمان دعوت می‌کنیم. ما خواهان جدایی فرقه‌گرایی از حکومت هستیم، اما نمی‌خواهیم ارزش‌ها و فضیلت‌های مشترک اسلام و مسیحیت را از حکومت جدا کنیم. ما نمی‌توانیم بپذیریم که نهادهای دولتی و قوانین و سازمان‌ها جز بر مبنای فضیلت و نیکی و خیر و حقیقت و ایمان به خدا شکل گیرد.
آنان هرچه تلاش کنند که رسانه‌ها را به سوی خود بکشانند یا حقیقت را پنهان کنند و عرصه جامعه را تیره و تار کنند، ما به مخالفت با آنان ادامه می‌دهیم. ما میراث‌دار باورهای مسیح و رسالت حسین هستیم و به آنچه در روزنامه‌ها و سخنرانی‌ها و اینجا و آنجا نوشته و گفته می‌شود، توجه نداریم.
ارسال نظرات