راهبرد مقاومت و تاکتیک مذاکره

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان رضوی، حجت الاسلام روشن ضمیر، معاون پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی در وبیناری که به مناسبت دهه فجر انقلاب از سوی معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه با موضوع انقلاب اسلامی، جهاد و مقاومت و ایثار و شهادت تدارک دیده شد بیان داشت: مقاومت در فرهنگ دینی ما جزو مسلمات مذهب و دین است امری بدیهی که در اصل آن تردیدی نیست.

وی افزود: خدا در قران به مقاومت در مقابل دشمن فرا می خواند آیاتی از سوره های توبه و حدید بر این امر تاکید دارند. در حدود هزار آیه در مورد جهاد و مقاومت داریم که در بیان بزرگان و مفسران روشن و واضح آمده است.

معاون پژوهش دانشگاه رضوی بیان داشت: صدر خطبه جهاد《ان الجهاد باب من ابواب الجنه...》خیلی روشن به این موضوع اشاره شده است حضرت در اواخر حکومتش اصحاب خود را برای عدم جهاد و مقاومت در برابر دشمن سرزنش می کند.

وی افزود: در تعابیر این خطبه به جهاد و مقاومت عنوان لباس تقوا داده اند که در برابر دشمن مومن را حفاظت می کند زره محکم و سپر استوار خداوند معرفی کردند که هرکس از آن رو بگرداند خداوند لباس مذلت را به او می پوشاند.

مقاومت امری عقلائی و ارزشی انسانی

حجت الاسلام روشن ضمیر بیان داشت: ازنظر قران و روایات در ضرورت جهاد با دشمن و مبارزه تردیدی نیست! مقاومت همان جهاد و مبارزه دائمی با دشمن است صرف نظر از آیات و روایات که فرمان و تاکید دارد این جهاد و مقاومت یک امر عقلائی و از ارزش های انسانی محسوب می شود.

وی افزود: منظور ارزش هایی که همه مردمان عالم صرف نظر از رنگ و مذهب و ملیت آن را می پذیرند و می ستایند در کنار ارزش علم ودفاع از وطن یکی هم مقاومت در برابر دشمن است که مطرح می شود.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: کسانی که تسلیم شدند از آنها به نیکی یاد نمی شود در همه کشورها وقتی وارد می شوید مقبره سرباز گمنام دارند که مراد از آن فردی است که در راه وطن خود مقاومت کرده و جنگیده در این راه جان خود را فدا کرده است حتی کسانی که با آن کشور جنگیده اند بعد ورود به آن کشور نیز تاج گلی اهدا می کنند و به این آرمان احترام می گذارند.

مقاومت یک راهبرد در عرصه های مختلف زندگی

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی بیان داشت:  تجربه چهل ساله انقلاب جدا از تجربه تاریخی ما نشان داد که راه موفقیت و پیروزی مقاومت و ایستادگی است از روزی که امام مبارزه را شروع کرد مطرح می شد که راه به جایی نمی برد و کار بیهودی ای است اما دیدیم که ثمر داد در میان همه ناباوری ها در عالم و در داخل کشور انقلاب به پیروزی رسید و بعد پیروزی هم مشکلات و مصائب فراوان پدید می آمد یکی جنگ تحمیلی که در روزهای آغاز جنگ فضای ملتهبی در کشور ایجاد شده بود و برخی نا امید از تداوم انقلاب بودند.

وی افزود: کسانی که تاریخ جنگ را خواندن یا درک کرده اند، می دانند که در طول یکسال آغاز جنگ ما عمدتا شکست داشتیم بیشتر در پی مقاومت و تاخیر در پیشروی دشمن تلاش می شد تا عملیات هویزه که شاید پیروزی در روز اول حاصل شد اما بعد عراق پاتک زد.

حجت الاسلام روشن ضمیر ادامه داد: فضای یاسی حاکم بود با وجود امید در کلام امام که می فرمودند پیروزی در نهایت بدست می آید که البته بعد رفتن بنی صدر شرایط تغییر کرد با مصائب و مشکلات فراوان و مقاومت جانانه توانستند خاک وطن را حفظ کنند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: ثمره آن جهاد و مقاومت و ایثار را امروز می بینیم الان صدام و حامیان او کجا هستند؟ تاریخ فلسطین رو ببینید قصه پر غصه ای است زمانی که مقاومت می کردن عزت داشتند اما بعد تسلیم شدن عرفات در سازمان ملل و قراردهایی که بسته شد قرار بود در غزه و کرانه حاکم بشوند امکانات داشته باشد اما چه شد؟ نه تنها آزاد نشد بلکه به زندان نیروهای فلسطین تبدیل شد البته اخیرا وضع فرق کرده است! اما در کل کسانی که مذاکره کردند چیزی بدست نیاورده  اند که هیچ! عزت خود را هم فروختند.

وی افزود: چه بر اساس تجربه چهل ساله، چه بر اساس مبانی دین، چه بر اساس نظر عقلای عالم مقاومت یک راهبرد در عرصه های مختلف زندگی است یک اصل مُسَلم است و بزرگان در این مورد زیاد صحبت کرده اند.

تا کی مقاومت کنیم!؟

معاون پژوهش دانشگاه رضوی بیان داشت: آیات و روایات ما را به مبارزه و مقاومت دائمی فرا می خواند این تعبیر که گاهی می گویند تا کی باید بجنگیم و سختی بکشیم پاسخش در قرآن است که مسلمانان را به مبارزه دائمی فرا می خواند! جدای از آن صرف نظر از نگاه دینی، موفقیت در هرجای عالم که بوده در پی مقاومت ایجاد شده است همین بحث اقتصاد مقاومتی که رهبری معظم بیان داشتند این نوع اقتصاد در خارج کشور بدان عمل شده و نتیجه داده که شاهد همین موضوع است.

وی افزود: تاریخچه شرکت های تجاری معروف و موفق را ببینید در برابر دشواری ها تسلیم نشدند و سختی تحمل کردند موفق شدند نتیجه وادادگی و تسلیم قطعا پیروزی نیست!

وی ادامه داد: تجربه چهل ساله ما هم مقوم این نظریه است اما نکته ای که اینجا باید توجه کنیم این است که نباید دچار افراط و تفریط شویم در جامعه ما در برابر کسانی که مدعی بیهودگی مقاومت و هزینه بر بودن ایستادگی در برابر مستکبران هستند و مطالبه دست برداشتن از مبارزه و تئوریزه کردن تسلیم شدن را پیگیری می کنند، کسانی هم هستند که هرگونه نرمش و تعامل و کوتاه آمدن را بر نمی تابند اصرار دارند گفت و گو و تعامل معنی ندارد فقط باید حرکت تهاجمی بوده و مذاکره ای نباشد.

کوتاه آمدن در مبارزه!

عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: در برابر کسانی که تسلیم را تئوریزه می کنند حرف مقاومت به عنوان یک راهبرد و اصل مطرح است اما سوال اینجاست که آیا از این مقاومت در مواردی می توان کوتاه آمد؟ هم آیات و روایات دلالت می کند که از این اصل در مواردی باید دست برداشت بطوری که آن اصل و راهبرد فراموش نشود!

وی ادامه داد: یک سوء برداشت در جامعه داریم که مذاکره را به معنای تسلیم می دانند نه این غلط است هر تعامل و گفتگویی به عنوان رها کردن مبارزه نیست از آن سو در برخی نشریات، روزنامه و یا فضای مجازی زیاد طرح می شد وقتی یک دست آوردی را به مذاکره گره می زدند، می گفتند که دیدید این راه مبارزه غلط است و کوتاه آمدن نتیجه داد! نه افراط نه تفریط درست نیست اگر بناست از آن راهبرد تعامل و نرمشی باشد در راستای همین اصل مستمر است این استثنا به اقتضای شرایط در مورادی مطرح است.

حجت الاسلام روشن ضمیر بیان داشت: در سوره انفال آیه 16 می فرماید ای کسانی که ایمان آوردید در برابر دشمن به آنها پشت نکنید هرکسی چنین کند غصب خدا را خریده است! اصل اولیه این است که در مواجهه با دشمن رو به روی آن قرار بگیریم مقاومت و جهاد و مبارزه داشته باشیم و پشت نکنیم اما در صحنه ای می توانیم راهکار یا تاکتیکی داشته باشیم گاهی عقب رفتن تاکتیک است نه یک راهبرد!

وی ادامه داد: مثلا دشمن فشار می آورد عقب نشسته از پهلو ضربه می زنیم در جنگ تحمیلی هم چنین بود چند کیلومتر از صحنه عقب می آمدند از یک مسیر دیگر وارد مبارزه می شدند این تاکتیک به ما یاد می دهد اصل مقاومت و جهاد است اما در مواردی به عنوان یک راهکار برای ضربه به دشمن از امکانات بیشتری استفاده کنیم.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: در عرصه جنگ شندین که می گفتند ما عقب نشینی نداریم اما این حرکت تلخ را با وجود دشواری گاهی باید انجام می دادیم جایی که ادامه درگیری ثمر نداشت مثل کربلای 4 که دشمن آماده بود نرمش و عقبت نشینی را یک تاکتیک می دانیم این هم به معنای فراموشی مقاومت نبود برای کم شدن هزینه و انجام حرکتی دیگر بود.

حد و حدود تاکتیک کوتاه آمدن

عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی بیان داشت: اصل مبارزه و مقاومت است اما حدود و صغور کوتاه آمدن و استفاده از این تاکتیک کجاست؟ یک مورد جایی است که اصل جبهه حق در خطر است مثلا جایی که توان دشمن به حدی است که اصل و موجودیت جبهه حق را از بین می برد اینجا باید کوتاه آمد.

وی افزود: در سوره انفال آیه 65 و 66 به جنگ تشویق می کند اگر شما 20 انسان صابر داشته باشید بر 200 نفر اگر 100 نفر باشد بر هزار نفر مقابله می کند البته همه اینجور نیستند عده ای در جنگ تحمیلی در اوج استقامت بودند در مقابل عده ای دوست داشتند مقاوم باشند اما نبودند! مفسران از این آیه چنین برداشت کرده اند که جهاد در جایی باشد که حداکثر نیروی دشمن دو برابر ما باشد اگر بیشتر باشد جهاد در اینجا واجب نیست چون توانش را نداریم.

استاد حوزه ادامه داد: موقتا برای کاهش هزینه و به امید موفقیت می توان دست از این مقاومت برداشت که البته این خودش هم یک جهاد است! عقب نشینی کار ساده ای نیست بیشتر رزمندگان می خواستند بمانند حاضر بودند از جان بگذرند اما عقب نشینی نکنند اما چاره ای نبود دستور بود.

حجت الاسلام روشن ضمیر در ادامه بیان داشت: بنابراین تن دادن به مذاکره موقت در برابر دشمن گاهی دشوار تر از مبارزه و شهادت و ایثار است جایی که اصل جبهه حق به خطر بیفتد یا هزینه های سنگین به جامعه تحمیل کند اگر مدتی کوتاه بیایم بعدا سازو کار بهتری برای مقاومت پیدا می کنیم مثلا در بحث هسته ای نرمش قهرمانانه ای که مقام معظم رهبری فرمودند مدتی کوتاه آمدیم تا رسیدن به غنی سازی 60 درصد که دشمن تحت فشار قرار بگیرد!

استاد حوزه و دانشگاه افزود: یک مورد دیگر از کوتاه آمدن ها هم جایی است که برای رسیدن به هدفی به طور موقت کوتاه بیاییم تا هزینه کمتری پرداخت کنیم عقل هم این را تایید می کند به شرط عدم فراموشی هدف و اصل راهبرد که در این صورت پیروزی را با عقب نشینی و کوتاه آمدن موقت به دست می آوریم.

وی ادامه داد: گاهی آمادگی حمله در جنگ بود اما تعویقش باعث پیروزی و یا موفقیت بیشتر و پرداخت هزینه کمتری می شد از تیر ماه 60 به بعد در جنگ تحمیلی شبانه حمله می کردند تا هزینه ها کم شود عقل و شرع هم این را تایید می کند.

راهبرد مقاومت و تشخیص مصادیق تاکتیک کوتاه آمدن

معاون پژوهش دانشگاه رضوی بیان داشت: اصل اولی و راهبرد دائمی نظام مبارزه و مقاومت است و این به هیچ وجه فراموش نمی شود مگر در مواردی که جبهه حق در خطر است یا امکانش نیست و برای موفقیت بیشتر و هزینه کمتر می توانیم قدری توقف کنیم مثل زمان قطعنامه که امام فرمود مذاکره را می پذیریم اما دل از کینه دشمن مالامال است.

وی افزود: این یک مصیبت است که وقتی مذاکره می کنیم دلها از کینه نسبت به دشمن خالی شود نفرت او باید در دل باشد در عین حال که مذاکره می کنیم اعتمادی نباشد اگر با دشمن دست دادیم به تعبیری باید انگشتمان را بشماریم اگر لبخندی به دشمن زدیم به معنی دست بر داشتن از مبارزه نیست.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: تشخیص مصادیق کوتاه آمدن کار ساده ای نیست تا اینجا، کار متخصصان امور دینی است که راهبرد را تئوریزه کنند اصل راهبرد و مقاومت را بیان کنند و کوتاه آمدن ها را تبیین کنند اما مصادیق آن کجاست؟ آن به عهده متخصصان امر است متخصصان در نظام مشخص شده اند آن کسی که در آخر موضع را مشخص و همه باید از او اطاعت کنند یعنی ولی فقیه است.

حجت الاسلام روشن ضمیر بیان داشت: این کوتاه آمدن امر عقلایی است اما مصادیق را متخصصان باید بگویند اگر مفاهیم دینی درست تبیین نشود بخشی از جامعه دچار سوءتفاهم و دو قطبی می شود اما اگر درست بیان شود با مخالفت خاصی روبرو نمی شویم و اکثر دلبستگان به نظام و اهل دین دچار سوء تفاهم نمی شوند.

وی افزود: فرمایش امام مبنی بر تذکیه بر تعلیم مقدم است برای برخی تقدم در اجرا معنی شد درحالی که تقدم امام در وزن کشی بود نه این که انسان موفق مذکی باشد اما عالم نباشد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: اهمیت در تقدم رتبی است در پیشبرد  جامعه هم باید متخص هم متدین باشد اما وزن کدم مهم است؟ می گوییم تقوا! اگر تقوا نبود تخصص بدرد نمی خورد اما اگر تقوا بود بدون تخصص آن هم بدرد نمی خورد. از شهید چمران نقل شده، کسی که تخصص ندارد و مسولیت می پذیرد تقوا هم ندارد که این را پذیرفته است./933/پ210/