الگویی موفق برای فعالان حوزه خانواده و جمعیت

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، موضوع خانواده و جمعیت مسئله بسیار مهمی است که مقام معظم رهبری چندسالی است که تاکید بسیاری بر این موضوع دارند.مسئله کاهش آمارازدواج ، باروری و تولدو به تبع آن خطر پیری جمعیت هر جامعه ای را تهدید می‌کند.

برای مقابله با این تهدید ،مسوولان، حوزه و دانشگاه و مردم هرکدام مسوولیتی خطیر برعهده دارند.برخی وظیفه حمایتی ،و برخی در امر فرهنگ سازی و آموزش .اما آنچه مسلم است برای کمک به جوانی جمعیت و حفظ خانواده‌ها نباید منتظر قانون و حمایت و ...ماند بلکه باید به صورت جهادی وارد میدان شد و هرکس با شناخت و انجام درست وظیفه قسمتی از کار را برعهده بگیرد.

در گوشه و کنار کشور هستند افراد و موسساتی که با شنیدن ندای مقام معظم رهبری ،بدون درنگ لبیک گفتند و تلاش برای نقش آفرینی در این جهاد عظیم را آغاز کرده اند.

موسسه رهروان ولایت ارومیه از جمله این موسسات است که با ورود به مباحث خانواده و جمعیت حرکت های بدیع و جذابی را در این امر شروع کرده است.

از تشکیل جلسات مجردانه برای مجرد‌ها و هم نفس برای تازه ازدواج کرده‌ها تا برگزاری جشن‌ها و ..که اکثرا با رویکرد خانواده برگزار می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با این فعالیت‌ها پای صحبت‌های حجت الاسلام میرزاجانی مدیر و روحانی این موسسه نشسته ایم؛

 باسلام لطفا خودتان را معرفی کنید

میرزاجانی :بنده رضا میرزاجانی هستم متولد ۱۳۶۰ صادره از ارومیه و اهل ارومیه ، دیپلم ریاضی سال ۷۷ گرفته ام و از همان سال به حوزه علمیه بناب  رفته ام برای تحصیلات ابتدایی تا سال ۸۲ خدمت ایت الله بنابی در مدرسه ولیعصر بوده ام.

سال ۸۲ به حوزه علمیه قم مشرف شدیم،  حدود ده سال در حوزه علمیه قم سطوح عالی و کارشناسی ارشد مدرسی معارف از دانشگاه قم گرفته ام .تحصیلات حوزوی تخصصی بنده علوم عقلی و فلسفه کلام و منطق است .

سال ۹۲ به شهر ارومیه برگشته و در حوزه علمیه امام خمینی ارومیه یکسال اول به عنوان معاونت اموزشی حوزه امام خمینی (ره) بوده ام و از سال ۹۳ وارد حوزه تدریس شده ام در علوم عقلی مشغول هستم و الان سطح ۳ مدرس علوم عقلی فلسفه و کلام هستم.

فعالیت هایی که بنده معمولا انجام میدهم در حوزه تبلیغی منبر های مختلف دارم یکی سطح عموم شهری و دیگری تخصصی.

جلسات تخصصی ما درمورد خانواده است و منبرهای عمومی مباحث معرفتی ارائه میکنیم و هیچ فعالیت های اجرایی بحمدلله نداشتیم و تماما یا تدریس در دانشگاه و حوزه بود یا تبلیغ بین اقشار جمعیت.

بالاترین و مهم ترین فعالیت بنده که به عنوان جهش تبلیغی میتوان گفت ، وارد شدن بنده در شبکه استانی صدا و سیمای مرکز ارومیه بود که برنامه های روتین خانواده را اجرا میکردیم الحمدلله از برنامه ها استقبال خوبی شده است و تقریبا مردم شهر استان ما را با نام و عنوان مباحث تخصصی خانواده شناختند.

دوستان عزیزی  ما پیشنهاد میدادند و ارتباطی که با عزیزان همشهری و رفیق های طلبه خودمان داشتیم  به ذهنمان آمد که یک مبحث خانواده را با بچه های مجرد داشته باشیم.

به اعتقاد بنده خانواده در سه حوزه مطرح میشود : ۱- قبل از ازدواج  ۲- بعد از ازدواج و ایام اوایل ازدواج  ۳- بعد از بچه دار شدن و به اصطلاح ریشه انداختن و تفاهم زوجین، قبل از ازدواج میتوانیم هرکاری انجام بدهیم تا جلوی آمار طلاق را بگیریم که هدف ما از جلسات مجردانه همین است که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد ، چرا که علت اصلی آمار طلاقی که ما الآن در جامعه مشاهده میکنیم از ناشی کاری ها و جهالت زوجین و جوان ها هستند.

اکثرجوان ها پول و استعداد دارند ، رشد جسمی و بلوغ جنسی دارند اما رشد عقلی و درایت و فکر اصلی مهارت همسرداری زوجین را ندارند. به همین خاطر ما بحث های مهارت همسرداری علل خصوص قبل از ازدواج که ما چه کار کنیم همسر خوبی انتخاب کنیم؟!

و فعالیت بعدی ما بعد از ازدواج و متاهلان عزیز است ، دوستان متاهلی که هستند و ازدواج میکنند اکثرا حاصل این جلسات هستند مخصوصا بعد از ازدواج که همسر بزرگوار و خودشان با بنده در ارتباط هستند و قدم به قدم زندگیشان را پیش میبریم و بعضی از گله مندی هایی که هست به آنها گفته ایم که به پدر و مادرشان اطلاع ندهند تا فضای دخالت پیش نیاید،  به ما بگویید تا هرکاری از دستمان برمی آید زندگیتان را صفا و صمیمیت بدهیم.

حوزه سوم خانواده که میگوییم ما باید بحث هایشان را کار کنیم ، خانواده هایی هستند که ریشه انداخته اند ما به اصطلاح خودمان میگوییم آنها زبان یکدیگر را پیدا کرده اند ، رگ خواب یکدیگر را پیدا کرده اند و به جلو پیش میروند که ما تقریبا حوزه کاریمان با آنها نیست چون حرف قبول نمی‌کنند ، بریدنی ها بریده شده و دوختنی ها دوخته شده است به نظر بنده عوض کردن اینگونه زندگی ها خیلی سخت است . زندگی هایی که اکثرا به چالش کشیده میشود و آمار طلاقی که هست در اوایل زندگی ، همان پنج سال اول زندگی هست که زوجین نمی توانند رگ خواب یکدیگر را پیدا کنند.

جلسات ما بیشتر حول محور قبل ازدواج و اوایل ازدواج است.

 از فعالیت‌های خود بیشترتوضیح دهید.

میرزاجانی: فعالیت های علمی ما در دانشگاه مباحث دانش خانواده و اندیشه ۱ و ۲ و بعضی از ماده درس‌های عمومی که تقریبا با رشته و فعالیت‌های ما در ارتباط هستند ، دوستان دانشگاهی ما لطف دارند در گروه معارف با ما در ارتباطند و یکی دو واحد هر ترم خدمتشان مزاحم می‌شویم و با دانشجویان در ارتباطیم.

البته در دانشگاه عمدتا فضای تبلیغی یا فضای عاطفی داریم چون که بار علمی دانشگاه را دوستان و اساتید علمی برعهده میگیرند، هدف ما ارتباط با جوان و ارتباط با دانشجویان در فضای عاطفی و محبت آمیز است.

اوایل ترم به دانشجویان میگویم که عزیزان شاید در عمرتان آخوندی ندیدید و ارتباطی نداشته اید من در خدمتتان هستم هرچه دل تنگتان میخواهد بگویید و هر سوالی داشته باشید بپرسید . سعی میکنیم فضای کلاس را صمیمی و لطیف و دوستانه نگه داریم تا دوستان هر سوالی داشته باشند بپرسند و خداروشکر نتایج خوبی بدست آورده ایم.

فعالیت دوم ما فعالیت های تبلیغی شخصی بنده در مراکز مختلف و هیات‌های مختلفی است که دعوت میکنند و اصلی ترین فعالیت تاسیس موسسه رهروان ولایت است . موسسه رهروان ولایت با شعار "کارهای زمین مانده فرهنگی" فعالیت خود را شروع کرده است . یعنی کاری که از دستمان بر بیاید و بودجه مان و تواندیمان اجازه میدهد و دغدغه مقام عظمی ولایت و دغدغه تشیع و زمین مانده هرچقدر بتوانیم آن کار را از زمین برمیداریم.

مهم ترین و چشم گیر ترین فعالیت های ما در سطح شهر ، جشن های خاصی است که در سطح شهر انجام میدهیم و رهروان ولایت معروف به برگزار کننده جشنواره مذهبی شده است.

برای برگزاری عزاداری آقا ابی عبدالله الحسین (ع) و بقیه ائمه بزرگوار هستند دوستان و هیات بزرگ مذهبی اما یک جشن مردمی که مردم بتوانند لذت و شادی مذهبی داشته باشند معمولا نبود مثلا در ایام عید غدیر ، میلاد علی ابن ابیطالب (ع) ، ولادت حضرت زهرا (س) با قالب اجتماعی روز مادر و روز پدر حرکت کردیم.

و فعالیت سوم ما در موسسه رهروان ولایت تشکیل جلسات هم نفس است ، جلسات هم نفس همان رویکرد تنظیم روابط خانواده است . روابط خانواده ای که در دو حوزه مجردانه و همسرانه است. دوران مجردانه تقریبا جلساتی بالای ۳۰ جلسه با دوستان مجرد انجام داده ایم.

 در بدترین مواقع چه شرایط جوی و چه شرایط بیماری ، کمترین و کف تعداد جلسات ما با ۳۰- ۴۰ نفر تا ۱۱۰ ـ۱۲۰ نفر  برگزار شده است و تمامی جلساتمان ضبط میشود.

هم نفس گروه دوم گروه های همسرانه است و تلاش میکنیم جلسات همسرانه ویژه متاهلین را استارت بزنیم.

 درباره مجردانه بگویید؛ از چه زمانی و با چه ایده ای شروع کردید؟

میرزاجانی: جلسات مجردانه اوایل کرونا در سال ۹۸ بود که ما با دوستان جمع شدیم و گفتیم جلساتی راه اندازی کنیم و دوستان مجرد را دعوت کنیم و از قبل از ازدواج اقدام به آموزش کنیم. امروزه بحث های مشاوره ای که هست اکثرا بعد از ازدواج است ،عزیزان مشاورمان رفته اند در دادگاه  ، به نظر من مشاورین به جای نشستن در دادگاه باید در اول راه و در اول انتخاب زوجین بنشینند .

 ما در گلوگاه انتخاب همسر نشته ایم که جلسات مجردانه با این دغدغه تشکیل شد که واقعا نگران بودیم و حقیقتا رهبر انقلابمان که دارند هل من ناصر ینصرنی نسبت به انقلاب و خانواده ها میزنند، من برای خودم گفته ام هرچقدر که از دستم بر بیاید لبیک میگویم که الحمدلله استقبال خوبی شده است و انشاالله جلسه ۳۰ ام را این هفته استارت میزنیم.

 درباره شیوه اجرای برنامه بگویید ، زمان و مکان جلسات.

میرزاجانی: با کم لطفی مسوولان متاستفانه مکان خاصی نداریم ،  فعلا در حسینیه مسجد هستیم، چون خواهرانمان هم هستند برای اینکه عذر شرعی نداشته باشند ما  حسینیه را انتخاب کردیم.

جلسات ما مختلط  است اما خواهران و برادران جدا می‌نشینند وبا رعایت ضوابط شرعی است . اکثر مخاطبان این جلسات با حجاب کامل و برخی با حجاب کمتر نیز حضور دارند اما جلسه با اوج متانت و صمیمیت و رعایت محرم و نامحرمی و حدود شرعی برگزار میشود.

از بعد زمانی جلسات هر دوهفته یکبار برگزار میشود و سعی میکنیم زمان هر جلسه متعادل باشد و خسته کننده نباشد،  مباحث را در قالب پاورپوینت آماده میکنیم و اسلاید هارا برای دوستان نمایش میدهیم و هرفایلی دوستان درخواست داشته باشند در اختیار آنها قرار میدهیم . و گروهی در شبکه های اجتماعی تشکیل داده ایم که همان بچه های کلاس آن دوره در گروه حضور دارند و گهگاهی در آنجا درد و دل میکنیم و ارتباط صمیمی بینمان برقرار است.

از مسوولان تا کنون کمکی به این برنامه‌ها کرده اند؟

میرزاجانی: هیچکسی نیست که از دستمان بگیرند و کمک کند با اینکه مسئولین خبر دارند هیچ احدی به ما کمک نمی کند ، کسانی که کمک میکنند خود مردم هستند.

 بازه سنی افراد شرکت کننده چه سنی است؟

میرزاجانی:  بازه سنی جلسه ما حدودا از بانوان ۱۷ساله تا آقایان ۳۳ سال است.کسانی که از سن ازدواجشان گذشته است اسن مطالب برایشان خسته کننده است جالب این است دوستان متاهل هم دوست دارند شرکت کنند می آیند و شرکت میکنند ولی جلسات به قدری مجردانه است که متاهلان حسرت میخورند و فایده ای برایشان ندارد میگویند ایکاش قبل از ازدواج این مطالب به ما گفته میشد.

بخشی از فعالیت‌های ما ارتباط با والدین است ما در اصطلاح ترکی میگوییم قینانالیخ و قیناتالیخ ، که چگونه اینها عروس و چگونه داماد انتخاب کرده و چگونه با آنها برخورد کنند . جلوی دخالت های بزرگتر ها را که بگیریم اکثر مشکلات حل خواهد شد. یک جلسه ای در مورد بزرگترها داشتیم و به آنها مطالبی مطرح کردیم .

آیا نوآوری خاصی در اجرای برنامه دارید؟

میرزاجانی: ما ادعایی نداریم اما در استان در این سطح می‌توان گفت نوآورانه است.زیرا همه مخاطبان از داخل شهر شرکت می‌کنند و تفاوت دارد با جلسات دانشگاهی، دانشگاه یک محیط سربسته است افرادش مشخص است دانشجویان برای آنکه بیکار نمانند اطلاعیه را میبیند و برای پر کردن زمان بین کلاس ها در این جلسات شرکت میکنند ، اما بزرگترین نوآوری جلسات مجردانه این بود که در سطح شهر و عموم مردم برگزار شد و قشنگی آن به این است که همه آنها در یک رنج سنی هستند که میخواهند برای زندگی آینده خود تصمیم بگیرند.

 از خاطرات این جلسات برایمان بگویید.

میرزاجانی: خاطره جالب از این جلسات این است که  بعضی از خانم ها هستند که با پدر خود می آیند ، دختر خانم مجرد است و دم بخت، با پدرش می آید پدر طرف برادران و خانم طرف خواهران مینشیند هم میخواهد ببیند چه مطالبی گفته میشود و هم لذت میبرند از جلسات و ارتباط صمیمانه و به یکدیگر کمک میکنند تا دخترخانم انتخاب درستی داشته باشد.

یک روز آقا و خانمی ته جلسه نشسته بودند من میدیدم که سنشان خیلی بزرگ است و تقریبا همسن پدر و مادر من بودند  جلسه که تمام شد خودشان آمدند تقریبا مادر کم مانده بود گریه کند به من گفت حاج آقا ای کاش این مطالب را دختر من قبل از ازدواج میدانست ، مطالبی که میگفتین همه آنها برایمان اتفاق افتاده است انگار از زندگی ما گزارش میدادید و تاسف میخوردند از اینکه این جلسات را دیرتر آشنا شدند.

خاطره بعدی حاصل جلسات ما بود از دوستان مجردی که چندین نفر بودند که آمدند و در جلسات ما آموزش دیدند، ازدواج کردند و بعد از ازدواج هنوز هم در ارتباط هستیم و باهم قدم به قدم پیش میرویم جالب این است که خطبه عقدشان را نیز خودمان خوانده ایم و دوران نامزدی طبق برنامه های ما بود ، الحمدلله نگذاشتیم خانواده ها دخالت کنند و کلی از مشکلاتشان با ارتباط با جلسات حل شد . و یک دوست عزیزی که متاهل شده و فرزندش در راه است باز هم از جلسات مجردانه دست بر نمی دارد وقتی میگوییم تو دیگر متاهل شده ای میگوید حاج آقا خیلی مطالب به درم میخورد و لذت میبرم.

محتوای این جلسات را آیا آرشیو کرده اید؟به فکر مدون کردن آن‌هستید؟

میرزاجانی:محتوای جلسات یک محتوای صوتی است برای آنکه جلساتمان شفاف سازی بشود تمامی لحظات و ثانیه ها ی جلسه ضبط میشود  تمامی شوخی ها ، تیکه پراکنی ها ، عصبانیت های گاه گدار وسط جلسات ، حرف های جدی . لحظه ای رکوردر را خاموش نکرده ایم.

آرشیو دوم اسلاید هایی است که در لب تاپ بنده موجود است و بعد از چکش کاری دوره جدید را با جزوه شروع خواهیم کرد مانند کلاس درس.

 شیوه تبلیغ جلسات چگونه است؟

میرزاجانی: شیوه تبلیغ ما تنها در فضای مجازی است و تاکنون هیچ بنر و کاغذی جهت تبلیغ چاپ نکرده‌ایم.با کمک دوستان یک شبکه توزیعی در فضای مجازی درست کرده ایم.

 از موانع و مشکلات بگویید؛چه درخواستی از مسوولین و مردم و طلبه‌ها دارید؟

میرزاجانی:مانع نداریم اما کمبود امکانات داریم، تاکنون تمامی مخارج شخصی بوده است.اگر امکان مالی داشتیم قطعا در کیفت اجرا و توزیع محتوا تفاوت بسیاری می دیدید.ما دفتر ثابتی برای ارتباط با خانواده ها نداریم اگر امکانات باشد قطعا در پیشرفت کمی و کیفی برنامه‌ها موثر است.اگر ما سالنی در اختیار داشتیم می‌توانیم صفرتا صد برنامه عروسی زوجین را برعهده بگیریم و با کمترین هزینه جشن بدون گناه برگزار می‌شود.

بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه خانواده و جمعیت بسیاری از دغدغه مندان علاقه دارند تا فعالیتی انجام دهند.اما نمیدانند از کجا شروع کنند و به نوعی سردرگم هستند به این افراد چه پیشنهادی دارید؟

میرزاجانی:دو گروه در امر خانواده در حال فعالیت هستند گروه اول مشاوران که اختلالات شخصیتی و مشکلات زندگی را حل می‌کنند، و گروه دوم گروه واعظین که کار آن‌ها آموزش قبل ازدواج است.

ما از گروه دوم بسیار کم داریم، پیشنهاد بنده به وعاظ این است که در قالب تخصصی اسلاید ها و متون آموزشی قبل ازدواج را برای مجردها در قالب های هنری و تمیز و صمیمی ارائه بدهند.

گزینه بعدی هم تشکیل موسساتی است که خدمات پس از ازدواج به زوجین و خانواده‌ها بدهد.آموزش بدهند مشاوره بدهند.

خواهش بنده از دولت و مسوولان این است که در قالب بسته‌های حمایتی از مادران باردار حمایت شود تا دغدغه ای جز تربیت فرزند نداشته باشند.و همینطور حمایت و کمک به زوج‌های نابارور است که می‌توان با حمایت و استفاده از برخی روش‌ها مثل طب سنتی مشکل آن‌ها را رفع کرد.

خیرین هم می‌توانند موسسات خیریه تولد فرزند تاسیس کنند و به خانواده ها در حوزه ناباروری کمک کنند.

راهکارهای بسیاری وجود دارد که می‌توان در فرصت دیگری بحث کرد.

نظر شما درباره قانون جمعیت چیست؟

میرزاجانی:قانون بسیار خوب است به شرطی که ضمانت اجرایی داشته باشد.

به مسوولان پیشنهاد می‌کنم به فکر وزارت خانواده باشند تا به صورت متمرکز در این موضوع تصمیم‌گیری و اجرا شود.

به نظر شما دلایل کاهش آمار ازدواج چیست؟

میرزاجانی: علاوه بر مشکلات اقتصادی و ..اول چشم و هم چشمی و عدم قناعت زوجین است.

دومی دخالت بزرگترها هستند.اگر پدر مادرها آموزش ببینند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

و دلیل بعدی نداشتن اخلاق است.

برای داشتن یک ازدواج خوب، یک انتخاب خوب،پدر و مادر خوب،اخلاق خوب و مشاور خوب در کنار داشتن قناعت نیاز اصلی است.