فقیه بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار معاون آموزش حوزه علمیه خراسان با اشاره به گام های خوب تحولی که در حوزه علمیه خراسان برداشته شده، ابراز کرد: قرارگاه‌ها علمی و هیئت‌های اندیشه‌ورز این حوزه و نیز دروس و اساتید معظم آن در مسائل مستحدثه ورود پیدا کردند که این حرکت به برکت مدیریت و مسئولان حوزه علمیه خراسان است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در این مباحث دانست و ابراز کرد: اصلاً در زمان ما فقیه بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد! اگر در زمان گذشته با اما و اگر، تردید و ... به صورت‌های این چنینی حرفهایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و اگر نمی‌تواند و قانع نمی‌شود.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه فقیه باید به خوبی موضوع شناسی کند و بعد از اینکه موضوع شناسی کرد رأی و فتوای روشن خودش را در مسئله ذکر  نماید، گفت: گاهی اوقات آقایان می‌گویند فقیه باید بگوید اگر از مصادیق اکل مال به باطل هست حرام است، اگر نیست حرام نیست؛ مثلاً در بحث معاملات هرمی، جامعه نه آن مبنای فقهی حرمت اکل مال بالباطل را درست می‌داند، بالاخره او می‌گوید یعنی چه؟ یعنی می‌خواهد حکم آن را برایش روشن بیان کند.

وی با تاکید بر اینکه در این زمان فقیه باید شناخت دقیق از موضوع داشته باشد، توضیح داد: یک وقت تمی تواند با شناخت دقیق از موضوع نظر بدهد و یک زمان هست که می‌رود در دل شناخت موضوع اما باز هم نمی‌شود و نظری نخواهد داد. در واقع خود موضوع چند صورت دارد: به طور مثال در سقط جنین قبل و بعد از «ولوج الروح» -که دو فرض دارد- این فقیه نمی‌تواند بگوید این سقط جنین خارجی قبل یا بعد ولوج الروح بوده به او ربطی ندارد.

آیت الله فاضل لنکرانی ادامه داد: یک سری موضوعات را فقیه باید روشن کند که به طور مثال، این نحوه مال به دست آوردن، این اکل مال به باطل هست یا نه؟ قمار هست یا نه؟ این خودش خیلی مهم است و در مسائل فقه پزشکی این مسئله بسیار حائز اهمیت است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام با بیان اینکه برای ورود فقهی به مسائلی مانند سهام و تورم این توقع نیست که یک طلبه مبانی علم ریاضی بداند، اظهار کرد: این فرد فقط تا حدی باید معنا، ریشه‌ها و عوامل نقدینگی را بداند. در عمل پزشکی هم اینطور است که تا یک اندازه‌ای فقیه باید در موضوع وارد بشود اما گاهی اوقات یک قسمت‌های تخصصی وجود دارد که این مربوط به پزشکان است و لزومی ندارد که فقیه وارد آن شود.

وی تخصصی شدن را کار بسیار خوبی برای سطوح 2 و 3 دانست و تشریح کرد: باید بحث‌ها تخصصی بشود ولی مهم است که خروجی‌اش چیست؟ آیا خروجی این تخصصی تفسیر به ما مفسر می‌دهد یا نه؟ یعنی یک کسی که خودش توانایی داشته باشد بتواند بنشیند بر منبر درس اقوال مفسران را مطرح، اشکال و تأیید و یک رأی جدیدی ابداع کند و آیا این تخصصی تفسیر ما را به این خروجی می‌رساند یا نه؟

آیت الله فاضل لنکرانی بر تقویت و قوت مقالات علمی و اجتهادی تاکید و با اشاره به فعالیت های تحولی که در حوزه خراسان انجام شده، ابراز کرد: برای خروجی اینها برنامه‌ریزی کنید، این کارها بسیار تحولات خوبی است که بعضی‌هایش شاید در حوزه قم هم به این شکل جلوتر و بهتر نباشد.

وی با بیان اینکه در یک شرایطی قرار گرفتیم که نمی‌توانیم به همان روش گذشته درسها و بحثها را دنبال کنیم، اظهار کرد: مرحوم والد ما در مرکز فقهی می‌فرمود طوری برنامه‌ریزی کنید که بعد از پنج سال 10 تا مدرس درجه یک مکاسب به حوزه تحویل بدهیم. مرکز فقهی مشهد و قم این خروجی را داشته که یک امر خوب و روشنی است.

آیت الله فاضل لنکرانی از توقع بالایی که نسبت به این مسائل هست، گفت و ابراز کرد: چند نفر می بایست بیایند و اشکالات و نقاط قوت بحث ها را به طور دائم بررسی و این را تقویت کنند و جلو ببرید.

وی با اشاره به  نوآوری‌ها و فضلای پرکار و عمیق در حوزه علمیه، بر اطلاع دادن آن تاکید و اظهار کرد: نظریات و موضوعات جدید در درس‌ها بیان می‌شود و در همین مرکز فقهی ما واقعاً بحث‌ها و نظرهایی نو را مطرح کردیم که خیلی از مشکلات و مسائل را حل می‌کند ولی اینها هیچ جا مطرح نمی‌شود.

آیت الله فاضل لنکرانی با تقدیر از اینکه حوزه علمیه خراسان با فکر و برنامه جلو می‌رود که این  امر خودش نقطه مثبت و امیدوارکننده است، ابراز کرد: این حوزه در حال حاضر با فکر و برنامه و نیروهای کارآمد و مدیریت توانمند جلو می‌رود و انشاالله آینده حوزه علمیه خراسان خیلی خوب باشد.

وی در پایان به آخرین نکته اشاره و خاطر نشان کرد: باید مسیر حوزه همان راهی باشد که اساتید ما در گذشته بر آن حرکت کردند؛ یعنی اگر بخواهیم مسیر را عوض کنیم به نتیجه نخواهیم رسید. اگر بگوئیم در فقه فرض کنید که جواهر و مکاسب را کنار بگذاریم یا بیاییم اینها را تقطیع کنیم که -متأسفانه شنیدم در حوزه قم راجع به مکاسب یک چنین فکری مطرح شده- این قطعاً ما را از نتیجه مطلوبی که مورد نظر همه است، دور می‌کند.

آیت الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: مسیر و به قول امروزی‌ها، «ریل» باید همان ریل باشد؛ منتهی می بایست نیازها و بحث‌های جدید به آن اضافه شود. در واقع ما نباید چیزی را از آنها حذف کنیم بلکه مباحث جدید را اضافه کنیم.