ایران جوان (۲۷)؛
لزوم اجرای مدل‌هایی نو برای جبران کسری جمعیت
حجت الاسلام حقجو گفت: مشوق‌های فرزندآوری دولت می تواند ترغیب کننده باشد؛ اما این مشوق ها کافی نیست و باید از مدل هایی نو برای جبران کسری جمعیت استفاده کرد.
اشاره: فرزند در خانواده ایرانی دارای اهمیت فوق العاده ای است و وجود فرزندان بیشتر در زندگی یکی از جنبه های کیفی زندگی افراد در خانواده محسوب می شود.
تشکیل خانواده و فرزندآوری، یکی از جنبه های مهم زندگی افراد به شمار می آید و به باور برخی از جامعه شناسان خانواده، فرزندآوری و فرزندداری در ایران و جهان آن قدر مهم است که قرن های طولانی، زنان با هویّتِ فرزندداری در کنار خانه داری و شوهرداری، تعریف می شدند و زن خوب را زنی می دانستند که بسیار فرزند آورد باشد.
وجود فرزند یا فرزندان در خانواده از یک سو سبب تشخّص و هویت خانواده می شود و از سوی دیگر زمینه ای برای تداوم زندگی مشترک زوجین و سپری ستبر در برابر فروپاشی خانواده به شمار می آید و از این رو است که هنوز نیز در خانواده های معاصر ایرانی، ناباروری و نداشتن فرزند، یکی از عوامل طلاق و نوعی سرشکستگی و عیبی بزرگ در میان خویشاوندان است.
در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام محمدحسین حقجو روانشناس و مشاور امور تربیتی به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می خوانید:
رسا- چرا در اسلام توجه ویژه ای به فرزندآوری شده است؟
این توجه، علت های گوناگونی دارد و یکی از آن علت ها این است که مادرانی که فرزند زیاد دارند با نشاط تر، شاداب تر و عمرهای طولانی تری دارند؛ چرا که در پرتو فرزندآوری، یکسری ضایعات و فسیل هایی از بدن آنان در مراحل مختلف بارداری و شیردهی دفع می شود و از نظر اجتماعی نیز جامعه ای که نسل جوان و انسان های فعال و کارآمدی داشته باشد، نسل پویا و موثری در جامعه خود و در جوامع جهان خواهد داشت.
داشتن فرزند، یک نوع تعامل روانی بین پدرها و مادرها ایجاد می کند و وقتی در آموزه های اسلامی گفته می‌شود که نگاه کردن به صورت پدر و مادر عبادت است، به معنای آن عبادت مصطلح نیست؛ بلکه به معنای تبادل و داد و ستدهای روحی و روانی بین آنان است.
یکی از دلایلی که بعد از ازدواج فرزندان و جداشدن آنان از والدین، سبب پیری زودرس پدرها و مادرها می شوند، عدم ارتباط والدین با فرزندان خود است؛ چرا که وقتی فرزندان پدر یا مادری در کنار آنان باشند زندگی شادی را خواهند داشت و طبیعتاً در روحیه آنان نیز بسیار تاثیرگذار خواهد بود؛ چنانکه امروزه پدران و مادرانی که صاحب فرزند نیستند با مشکلات عدیده روحی و روانی مواجه هستند و با مشکلات روحی و روانی زیادی دست و پنجه نرم می کنند.
رسا- رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره پیری جمعیت کشور، از تعبیر آینده هولناک استفاده کردند... نقش دولت به عنوان مسئول سیاست های کلان جامعه در تحکیم خانواده و ترویج فرزندآوری چیست؟
یقیناً حکومت و دولت می تواند نقش های موثری را در این زمینه ها ایفا کند که یکی از مصادیق ایفای نقش دولت و مسئولان کشوری، تبلیغ و ترویج گسترده فرزندآوری برای ازدیاد جمعیت است؛ چراکه برای ترویج فرزندآوری و جلوگیری از پیری جمعیت، تبلیغ سراسری و پشتیبانی حکومت از فرزندآوری والدین می تواند بسیار موثر و تعیین کننده باشد.
به نظر من دولت باید یکسری تسهیلات ویژه عملیاتی را به روش های مختلفی در اختیار افرادی که دارای اولاد زیاد هستند و یا صاحب فرزند جدید شدند و می خواهند شوند قرار دهد تا در کنار حمایت از فرزندآوری و ازدیاد نسل، زوج های جوان را نیز به فرزندآوری و تکثیر نسل ترغیب کند.
برای این منظور می‌توان گفت پشتیبانی های پزشکی، پشتیبانی‌های روحی و روانی و تسهیلات می تواند مصداقی از همیاری و کمک دولت و حکومت برای تولید مثل بیشتر و ترویج فرزندآوری باشد.
این که پدر و مادرها بدانند که اگر فرزنددار شدند مواردی مثل تحصیل فرزندان و کار و اشتغال آنان امری تضمین شده و قابل دسترس است بسیار می تواند در ازدیاد نسل و فرزندآوری والدین موثر باشد و دولت باید زمینه های آن را فراهم کرده و به دغدغه‌های به حق خانواده‌ها و والدین، راهکارهای مناسبی ارائه دهد و از لحاظ روحی و روانی مانعی برای تولید نسل وجود نداشته باشد.
رسا- به نظر شما آیا مشوق هایی که امروزه دولت برای فرزندآوری تعیین کرده است، مشوق های موثری است؟
به نظر من این مشوق‌ها می تواند ترغیب کننده باشند و مشوق‌های لازمی است؛ اما کافی نیست و باید از مدل های بازده برای جبران کسری جمعیت و ترویج فرزندآوری استفاده کند.
امروزه برخی از خانواده ها مشکلات عدیده‌ای مثل تامین پوشاک و شیر خشک نوزادان را دارند و اگر دولت بتواند این گونه مسائل را برای پدران و مادران تامین کند بخشی از این مشکلات رفع می شود.
رسا- نقش رسانه ها در پیشبرد توجه به تشکیل خانواده و ترویج فرزندآوری را چه مقدار موثر می دانید؟
به نظر من رسانه ها نقش بسیار مهمی در ترویج فرزندآوری و ترغیب مردم به تولید نسل در بین جوامع دارند؛ به عنوان مثال رسانه ها می توانند با ساخت فیلم های سینمایی یا خانگی و حتی کلیپ های آموزشی- تعلیمی کوتاه، با نشان دادن شادی و نشاط خانواده های پرجمعیت و ارزای روحی و روانی آنان، این مفهوم را به مخاطبان خود برسانند که برخورداری از فرزند و یا داشتن فرزندان بیشتر، نشاط روحی و روانی اعضای خانواده و جامعه را درپی دارد و مثال های بسیاری از این قبیل.
باید رویکرد رسانه ها در این زمینه رویکرد ترویجی- تشویقی باشد؛ به طوری که نگاه مردم جامعه را به سمت و سوی فرزندآوری سوق دهد و اعتقادات نادرست شکل گرفته از دوران گذشته را که تک فرزندی را عامل رفاه، شادی و زندگی راحت معرفی کرده بود، پاکسازی کرده و شکل متناسب و معقولی به افکار جامعه دهد.
وقتی در یک فیلم سینمایی فرزندان زیاد یک خانواده را در قالب ها و نقش های کارتون خوابی و یا آن خانواده را خانواده گرفتار و مصیبت زده و درحال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات عدیده مالی و روحی و روانی نشان می دهند؛ خب معلوم است که فرهنگ فرزندآوری و داشتن فرزند زیاد در جامعه ترویج نخواهد شد.
متأسفانه به کثرت دیده می‌شود که در سینمای کشور و فیلم های تلویزیونی ما یک والدین کهنسالی را نشان می‌دهند که تنها دارای دو یا سه فرزند است؛ و این، خود به خود این مفهوم را به مخاطبان تلویزیون انتقال خواهد کرد که بیشتر از آن تعداد نباید صاحب اولاد و فرزند شوند.
امیرالمومنین علیه السلام با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به مدت ۹ سال زندگی کردند و در این ۹ سال صاحب پنج فرزند شدند؛ یعنی در زمانی که حضرت از شیردادن فرزند اولی فارغ نشده بودند فرزند بعدی به دنیا می آید و یا مثلاً امام موسی کاظم علیه السلام صاحب ۳۷ فرزند بودند.
اینها باید برای جامعه ما الگو باشد و رسانه ها و تریبون دارها باید در این راستا تبیین های لازم را انجام دهند و و تفکر غلط تک فرزندی و کم جمعیت بودن را در اذهان جامعه اصلاح کنند.
ارسال نظرات