بخش هفتم؛
سلسله گزارش های کوتاه از سفرنامه حج آیت الله صافی گلپایگانی
مسجد مدینه از آغاز تأسیس یک مدرسه و مرکز بزرگ تعلیم و تربیت بود، پیغمبر (ص) معلم اول اسلام و عالم انسانیت بود؛ مدرسه اش و محل درسش و هدایتش به طور رسمی همین مسجد بود.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، سلسله گزارش های کوتاه از سفرنامه حج مرحوم حضرت آیت الله صافی گلپایگانی به مناسبت فرارسیدن ایام حج و حضور زائران ایرانی خانه خدا بعد از دو سال تعطیلی به دلیل شیوع کرونا تقدیم مخاطبان می شود.
هفمین بخش از این سفرنامه بدین شرح است:
یك معجزه شنیدنی
در كتاب «وفاء الوفاء» به اخبار دارالمصطفی(ص) شریف سمهودی حكایتی نقل نموده است كه ترجمه آن به طور اختصار این است: كه خالدبن ولیدبن حارث روز جمعه بر منبر رسول خدا(ص) ایستاد و گفت: پیغمبر به علی عمل و ولایت داد و حال اینكه میدانست او ... است ولی فاطمه دخترش از او شفاعت نمود. در این هنگام دیده شد كه دستی از قبر رسول الله (ص) بیرون آمد مكرر فرمود: كَذِبْتَ یا عَدُوَ اللهِ، كَذَبْتَ یا كافَرَ؛ دروغ گفتی ای دشمن خدا دروغ گفتی ای كافر.[1]
حادثه ناگوار دیگر
از حوادث بسیار تأسف بار كه نمونه دیگر از جسارت های آشكار رژیم های غاصب به مقام مقدس پیغمبر(ص) بود و مسجد مدینه شاهد آن گردید دستگیری امام هفتم و عبد صالح حضرت موسیبن جعفر(ع) به امر هارون طاغوت و جباری كه هم عصر آن حضرت بود.
مسجد مدینه مدرسه بود
معلوم باشد كه مسجد مدینه از آغاز تأسیس یك مدرسه و مركز بزرگ تعلیم و تربیت بود اما در عصر پیغمبر (ص) كه وضع مسجد روشن است؛ پیغمبر(ص) معلم اول اسلام و عالم انسانیت بود مدرسهاش و محل درسش و هدایتش بیشتر و به طور عمده و رسمی همین مسجد بود. او معلّمی بود كه همه مسلمانان، شاگرد مدرسه و مسجد او هستند، و مسجد مدینه مادر صدها هزار و بلكه میلیون‌ها مدرسه و مسجد شد كه از اسپانیا تا چین در طول قرن‌ها تأسیس شد. بزرگترین دانشمندان را در رشته های مختلف علوم به عالم تحویل داد.
بعد از رسول خدا(ص) نیز در همین مسجد، مسائل علمی و هدایت‌ها و ارشادات اسلامی مطرح می شد، هر چند معیارهایی كه به آن عمل می شد معیاری كه پیغمبر(ص) تعیین فرموده بود یعنی تمسك به قرآن و عترت نبود، مع ذلك در حدودی مسائل در مسجد بازگو می شد و گاه گاه دور از گوش آن دو نفر، احادیث را نقل میكردند و امیرالمؤمنین كه باب علم پیغمبر(ص) بود نیز ابتداء یا پس از آنكه به آن حضرت مراجعه می كردند پاسخ لازم می فرمود اما روی هم رفته سیاست بر این بود كه فرموده علی(ع) معیار تام و عام نباشد، و تا می توانند دیگران را هم وارد در صحنه نمایند، و سخنان و آرای نامعتبر آنها را در حكومت معتبر قرار دهند و این بزرگترین انحرافی بود كه از تعلیم پیغمبر(ص) و حدیث متواتر ثقلین بوجود آوردند، و این اصل اسلامی را كه اگر تمام اصحاب پیغمبر(ص) به راهی بروند و در مسأله‌ای نظر واحد بدهند و امیرالمؤمنین نظر مخالف داشته باشد باید نظر علی را معتبر و حق شناخت، كنار گذاردند.
پس از عصر امیرالمؤمنین باز هم مسجد مدینه، مدرسه علمی بود و حضرت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در حدی كه امكان داشتند این مدرسه را ترك نكردند، و خودشان و شاگردان امیرالمؤمنین علیهالسلام مثل ابن عباس و غیره به نشر علم و ارشاد می پرداختند، و همانطور كه حتی معاویه توصیف حلقه علمی و ارشادی حضرت ابی عبدالله الحسین(ع) نمود آن حضرت در مسجد مدینه حلقه‌ای كه دانشجویان و كسانی كه می خواستند از منبع زلال و صافی علم سیراب شوند و شربتی بنوشند در آن مجمع و حلقه حضور می یافتند.
پس از آن همه در عصر حضرت امام زین العابدین(ع) با جلوه دعا و نیایش اهل بیت پیغمبر(ص) كه بنیانگذار و صاحبان واقعی این مدرسه بودند علی رغم سیاست های بسیار خشن و خونبار، این مدرسه را ترك نكردند تا در زمان امامت امام محمد باقر(ع) و مخصوصاً عصر حضرت صادق(ع) كل مدینه یك دانشگاه بزرگ علوم اسلامی و دانش‌های دیگر گردید كه البته مركز آن مسجد و خانه های این دو امام بزرگوار بود، و حضرت صادق(ع) در رشته های مختلف علوم بهترین علما و متخصصان را تربیت كرد كه از جمله «ابن عقده» چهار هزار نفر از شاگردان آن حضرت را نام برده و از هر كدام علمی و حدیثی نقل نموده است.
و بالأخره این مسجد همواره در معرض حوادث و تحولات بوده و از ستم بیشتر سیاستمداران غاصب رنج می برده، و تصرفات و مداخلات سیاسی آنها آن را از جریان عادی و سیر تكاملی مانع بوده است.
مع ذلك همیشه به عبادت و پرستش خدا معمور و مظاهر عبادت در آن متجلّی بوده است و از جهت علم هم در رشته هایی، مثل تعلیم و قرائت قرآن و تجوید و حدیث هر چند احادیث موضوعه بوده از صورت مدرسه و موقعیتی كه باید این مسجد داشته باشد بالمره خارج نشده است، و امید است در این عصر كه مسلمانان آگاه شده اند، بتوانند این مسجد را نیز از سیاست‌های حكومت‌ها آزاد كنند تا در آن سیاست اسلامی و بیان حقائق و بررسی عقاید در روشنائی عقل و هدایت قرآن مجید و احادیث معتبر و صحیح در اختیار همگان قرار بگیرد ان شاء الله تعالی.
مساحت مسجد النبی(ص)
این مسجد شریف در قلب مدینه، در سمت شرقی آن قرار دارد و چنانچه صاحب مرآة الحرمین گفته است شبه مستطیل است. طول آن از شمال به جنوب 25/116 متر و عرض آن از جهت قبله 25/86 متر و از جهت شمال 66 متر است و اغلب آن مسقّف و مشتمل بر رواق‌ها و صدها ستون است. در نهایت زیبائی و از جهت هنری نیز ممتاز و با اهمیت است.
اشیاء و مواضع مقدس در آن مانند منبر و محراب همه جالب و مورد توجه و هجوم زوار برای زیارت و تبرك جستن به آنها است.
ما بین منبر و قبر شریف 22 متر در 15 متر است، در اینجا نیز آیات هنری و ارزنده بسیار است وصف منبر و همچنین محراب نبوی را كه در قسمت شرقی منبر قرار دارد و بر سمت غربی آن نوشته شده است: «هذا مصلی رسول الله صلی الله علیه (و آله) و سلم».
كسانی كه موفق به زیارت نشده اند در مرآة الحرمین و آثار المدینة المنورة و كتاب‌های دیگر در این موضوع و كسانی كه موفق می شوند اگر ازدحام جمعیت فرصت بدهد كه در موسم حج فرصت نمیی دهد شخصاً مشاهده می نمایند.
و اما مساحت فعلی مسجد پس از آخرین تعمیر و توسعه شانزده هزار و سیصد و بیست و هفت متر مربع است.
و مخفی نماند كه بر گلدسته ها و مأذنههای مسجد پنج مأذنه دیگر افزوده شده، چنانكه پنج در نیز بر درهای سابق افزوده گردیده كه دیگر در نام گذاری آنها نیز سیاست و تعصب مذهبی كنار گذارده نشده است.
هر كس ملتفت می شود با اینكه به زعم این متولیان حرمین شریفین، علیبن ابیطالب(ع) آخرین خلفای راشدین است مع ذلك در اینجا حذف نام آن حضرت بی‌قصد اهانت و بیاعتنائی به آن بزرگوار و دشمنی با اهل بیت(ع) نمی باشد. و این حاكی از این است كه اگر می توانستند نام علی را از تاریخ اسلام حذف نمایند هم از آن اِبا ندارند، انصافاً بسیاری از گذشتگان آنها از اینها منصفتر بوده اند.
صفت حجرة شریفه
حجره شریفه كه به مقصوره شریفه نیز نامیده شده است به طوری كه صاحب مرآة الحرمین نگاشته است این حجره كه در زاویه جنوب شرقی مسجد قرار دارد، طول هر ضلع جنوبی و شمالیش 16 متر و شرقی و غربی آن 15 متر است.
حجره شریفه دارای چهار باب است به نام‌های باب التوبه و باب التهجد و باب فاطمه(س) و بابی در سمت غرب قرار دارد كه متأسفانه به واسطه اینكه داخل مقصوره بر اساس تعصب وهابی‌ها كه استعمار بر آنها تحمیل كرده و آنها را به ابقای آن تشویق مینمایند تاریك است از بیرون داخل آن قابل رؤیت نیست و لازم به تذكر است كه حجرة حضرت فاطمه(س) یا قبر آن حضرت نیز در همین زاویه و در داخل بخشی كه حجره شریفه را احاطه كرده است قرار دارد و پشت آن محرابی است كه به محراب فاطمه(س) موسوم است صورت قبر حضرت زهرا(س) در این حجره باقی است و ضریح و صندوق آن نمایان است.
و این جمله در این مكان نوشته است «هذا قبر فاطمه» هر چند در سفر دوم این جمله را نیافتم یعنی در اثر ازدحام و هجوم جمعیت برای زیارت موفق نشدم كه چنانكه باید داخل شباك را به دقت ببینم.
یك واقعه جالب و معجزه
چنان كه در تواریخ مدینه منوره نوشته اند ملك نورالدین شهید سنه 557 خندقی عمیق گرداگرد حجره شریفه حفر نمود و آن را با رصاص پر كرد برای اینكه دسترسی به جسد شریف سید رسل خواجه كل حضرت محمد(ص) ممكن نباشد، مبادا كسانی با زدن نقب و عملیات حفاری زیر زمین دستبردی به حجره رسول خدا(ص) بزنند و علت این اقدام خواب عجیبی است كه این پادشاه دید و در اثر آن جریان خیانت بزرگ و توطئه بیگانگان كشف گردید.[2]
[1]. وفاء الوفاء، ج4 ص356.
[2]. چون شرح آن طولانی است خواننده را به كتاب وفاء الوفاء، ج2 ص651 ـ 648 ارجاع می دهم.
ارسال نظرات