انتشار حدود ۱۷ هزار عنوان کتاب کودک در یک سال گذشته

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، رویدادهای غرفه جمهوری اسلامی ایران در دومین روز از سی ‌و ‌ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو، پنجشنبه (نهم شهریورماه ۱۴۰۲) همزمان با دومین روز این نمایشگاه، آیین «رونمایی از کتب ایرانی ویژه کودک و نوجوان به زبان روسی» با حضور مسعود احمدوند، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه، حسین ملکی، معاون سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، حامد محقق، مولف کتاب و مدرس شعر، داستان و نقاشی کودک و معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران و علی مهدوی، مسئول بین‌الملل و قائم مقام انتشارات نخل سبز در محل برگزاری نمایشگاه برپا شد.

در ابتدای این آیین مسعود احمدوند، ضمن خوشامدگویی و خیرمقدم به میهمانان با اشاره به اشتراکات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و روسیه بر لزوم استحکام روابط دو کشور تاکید کرد. حسین ملکی نیز با ابراز خرسندی از برپایی این نشست تقویت فعالیت‌های مشترک فرهنگی بین دو کشور را مورد تاکید قرار داد.

ترجمه ۵۷۰ کتاب از نویسندگان روس برای کودکان ایرانی

حامد محقق در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه در ایران بیش از ۵۰ نشریه ویژه کودکان وجود دارد و تعداد زیادی از نشریات نیز صفحاتی به کودکان اختصاص داده‌اند، گفت: اولین مجله مختص کودکان در ایران سال ۱۹۳۵ منتشر شد. مجله کیهان بچه‌ها که هفته پیش شماره ۳ هزار و ۱۱۴ ‌آن به دست کودکان ایرانی رسید و نخستین شماره‌اش در سال ۱۹۵۶ منتشر شد،‌ ۶۷ سال است که بی‌وقفه مهمان کودکان ایرانی است. نشریه‌ای با این سابقه در منطقه غرب آسیا وجود ندارد و شاید کمتر نشریه‌ای ویژه کودکان دارای چنین سابقه‌ای باشد.

او ضمن بیان این که قدیمی‌ترین تشکل کودکان ایران سال ۱۹۶۲ تاسیس شد، عنوان کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که نامی آشنا برای اهالی ادبیات و کتاب کودک است سال ۱۹۶۵ کار خود را آغاز کرد. این نهاد تاکنون تعداد زیادی کتاب برای کودکان منتشر کرده ‌است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امروز بیش از هزار کتابخانه ویژه کودکان و نوجوانان در سطح کشور ایران و برخی کشورهای منطقه دارد.

این نکته نیز قابل توجه است که تنها در زیر مجموعه یکی از سازمان‌های متولی کتابخانه‌ها در ایران یعنی نهاد کتابخانه‌های عمومی، بیش از 3 هزار کتابخانه وجود دارد که تقریبا تمامی آنها بخش‌هایی برای آثار کودکان دارند.

وی ادامه داد: همیشه در جوایز جهانی نمایندگانی از ادبیات کودک ایران نظیر نویسندگان و تصویرگران حضور دارند. به عنوان مثال فرهاد حسن‌زاده سال‌ ۲۰۱۸ نامزد جایزه‌ هانس کریستین اندرسون و سال ۲۰۲۰ جزو ۶ نامزد نهایی این رویداد بود.

محمدرضا بایرامی هم سال ۲۰۱۴ جایزه اوراسیا را دریافت کرد و اثر او جزو ۱۰ کتاب برتر نمایشگاه مسکو بود. بایرامی جایزه خرس طلایی و کبرای آبی و کتاب سال سوئیس را هم از آن خود کرد. در حوزه تصویرگری هم همین‌طور است و هرساله نام تعدادی از تصویرگران ایرانی در جوایز متعدد بین‌المللی می‌درخشد.

معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران اضافه کرد: سال گذشته در ایران ۱۶ هزار و ۶۹۸ عنوان کتاب کودک برای اولین بار منتشر شد. تیراژ کتاب کودک نیز سال قبل بیش از ۲۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نسخه بوده است. لازم به ذکر است که این آمار به جمعیت ۸۰ میلیونی ایران تعلق دارد که تقریبا نصف جمعیت روسیه است.

محقق در بخش دیگری از سخنان خود به تعداد ناشران تخصصی حوزه کودک و نوجوان در ایران اشاره کرد و گفت: در ایران حدود ۳ هزار ناشر داریم که برای کودکان کتاب چاپ می‌کنند و تاکنون بیش از ۵۷۰ کتاب از نویسندگان روس برای کودکان ایرانی ترجمه شده است.

این در حالی است که تنها ۱۲۲ عنوان کتاب کودک فارسی به روسی ترجمه شده است. با توجه به بازار بزرگ روسیه و تعداد بالای تولید کتاب‌های کودک در ایران به نظر می‌رسد تبادل و ترجمه‌ کتاب‌های دو کشور بسیار لازم به نظر می‌رسد چرا که مشترکات فرهنگی دو ملت در این تبادل و ترجمه کمک کننده است.

حضور انتشارات نخل سبز با ۱۱ عنوان کتاب کوک و نوجوان در نمایشگاه کتاب مسکو

در بخش دیگر این نشست علی مهدوی با اشاره به اینکه انتشارات نخل سبز دومین حضور خود در نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو را تجربه می‌کند، گفت: در اولین تجربه به شناسایی این کشور پرداختیم و راهبردهای حضور در عرصه نشر مسکو مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجه این شد که برای تولید آثار کودک و نوجوان با انرژی بیشتری وارد عرصه نشر شویم. درواقع به این نتیجه رسیدیم که محتوای تولید شده به زبان روسی برای فرزندان و کودکان جامعه مسلمان مفید خواهد بود.

وی افزود: لذا انتشارات نخل سبز در دومین دوره حضور خود در نمایشگاه کتاب مسکو با همکاری میز روسی این نشر، ۱۱ عنوان کتاب کوک و نوجوان و ۲ عنوان کتاب بزرگسال با نام «عشق جاویدان من» را در معرض دید مخاطبان قرار داد. گفتنی است کتاب «عشق جاویدان من» برگردان کتاب‌های «اینک شوکران؛ روایت زندگی شهید منوچهر مدق» و «نیمه پنهان ماه؛ روایت زندگی شهید مصطفی چمران» را شامل می‌شود.

او با اشاره به اینکه از نخستین روز حضور در این نمایشگاه در کنار عرضه و فروش میدانی کتاب، ارتباطات صمیمانه‌ای نیز با مدیران برخی از نشرهای بزرگ روسیه جهت به سرانجام رساندن تفاهم‌نامه همکاری برقرار کرده‌ایم، ادامه داد: مخاطب نیمی از کتاب‌های کودک، خانواده‌های مسلمان و شیعی هستند و نیم دیگر این آثار بن‌مایه دینی دارند که مخاطب آن می‌تواند جامعه دینی این کشور باشد. در برخی دیگر از آثار حوزه کودک نیز به مسائلی همچون دوست‌یابی، ادب اجتماعی، بهداشت و... پرداخته شده است و تاکنون بازخوردهای خوبی از مخاطبان روس دریافت کرده‌ایم.

گفتنی است ۲۰۰۰ نفر به صورت مجازی به تماشای آیین «رونمایی از کتب ایرانی ویژه کودک و نوجوان به زبان روسی» نشستند.

اشتراکات فرهنگی ایران و روسیه

همچنین در این روز «مسترکلاس هنرمند خوشنویس» با حضور محمدعلی قربانی و همراهی جمعی از علاقه‌مندان به این هنر و فارسی‌آموزان و دانشجویان زبان فارسی در مسکو در مرکز ادبیات شرق کتابخانه دولتی روسیه با نام لنین برگزار شد.

در این رویداد محمدعلی قربانی با اشاره به تاریخچه خوشنویسی و خط فارسی، درباره حوزه تمدنی ایران سخن گفت. او همچنین به نزدیکی ایران و روسیه اشاره کرد و به بیان مباحثی در موضوع اشتراکات فرهنگی ایران و روسیه در حوزه ادبیات، موسیقی، نقاشی و... پرداخت.

فارسی‌آموزان حاضر در این نشست نیز تجربیات خود در زمینه خط فارسی را به محمدعلی قربانی نشان دادند؛ همچنین در «مسترکلاس هنرمند خوشنویس» مخاطبان از کتابت قرآن این هنرمند خوشنویس بازدید کردند.

سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو از چهارشنبه (هشتم شهریورماه ۱۴۰۲) با ۳۰۰ غرفه فعال، آغاز به کار کرد و تا دوازدهم شهریورماه به فعالیت خود ادامه می‌دهد.