مدیرعامل خبرگزاری رسا
تمدن نوین اسلامی بدون دکترین امنیت ملی سایبری محقق نمیشود
حجتالاسلام محققی با تأکید بر اینکه تحقق تمدن نوین اسلامی بدون تدوین و اجرای دکترین جامع امنیت ملی سایبری ممکن نیست، گفت: فضای سایبری امروز به میدان اصلی توزیع قدرت، رقابت تمدنی و جنگهای نوین تبدیل شده و هرگونه غفلت در این عرصه، استقلال، امنیت و آینده تمدنی جمهوری اسلامی ایران را با تهدیدی جدی مواجه میکند.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدمهدی محققی، مدیرعامل خبرگزاری رسا، در نشست علمی «نقش هوش مصنوعی در رقابت ژئوپلیتیک تمدنی» با محوریت «مقایسه تطبیقی الگوهای قدرت سایبری در بلوکهای تمدنی جهانی و منطقهای» که عصر امروز در دانشکده دین و رسانه برگزار شد، با بیان این که بخش زیادی از میدان عمل ابتدا در مراکز و نشست های علمی بررسی می شود گفت: موضوع ژئوپلتیک توزیع قدرت است و بلوک بندی قدرت در جهان سایبر به دو بلوک غرب و شرق تقسیم شده است. غرب به پیشگامی آمریکا پیمان 5 چشم را توسط کشورهای ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند شکل داده و آمریکا با تکیه بر نهادهای مدیریت جهانی اینترنت مانند شرکت اینترنتی آیکان[1] و مدیریت آیانا،[2] مناسبات سایبری جهانی را تحت کنترل دارد.
ایستادگی بلوک شرق در برابر هژمونی سایبری غرب
وی افزود: بلوک شرق نیز به پیشگامی ایران، چین و روسیه در برابر هژمونی آمریکا بر فضای سایبری جهانی ایستاده اند و در سازمان ملل متحد به پیشگامی روسیه و چین در صدد مهار فضای سایبری جهانی توسط کشورهای سازمان ملل متحد هستند.
مدیرعامل خبرگزاری رسا با هشدار نسبت به آسیبپذیری جدی حاکمیت سایبری کشور، تأکید کرد: ایالات متحده از هژمونی سایبری خود برای تغییر رژیم های مخالف خود استفاده می کند و کشورها را از بالکانیزاسیون و چند تکه شدن فضای سایبری می ترساند.
وی با اشاره به ساختار حکمرانی اینترنت جهانی گفت: توزیع قدرت در فضای سایبری در اثر تحولات فناوری این حوزه، پرشتاب و نامتقارن است.
هشدار درباره آسیبپذیری حاکمیت سایبری ایران
مدیرعامل خبرگزاری رسا با اشاره به انجام طرح هایی مانند شبکه ملی اطلاعات برای استقلال سایبری کشور ادامه داد: برای مواجهه با این وضعیت، پیشنهادهای متعددی ارائه شده است، اما متأسفانه نوعی غفلت دیده میشود و دستگاههای ذیربط توجه جدی به این هشدارها نداشتهاند.
مدیرعامل خبرگزاری رسا با اشاره به تغییر الگوی حکمرانی در فضای مجازی اظهار داشت: امروزه با گسترش سکوهای آنلاین که روزانه به میلیاردها کاربر خدمات می دهند، حکمرانیها به سمت «حکمرانی سکویی» حرکت کردهاند و حکمرانی سکوهای آنلاین یک اولویت اصلی برای سیاستگذاران شده است؛ به این معنا که قدرت واقعی در اختیار صاحبان پلتفرمها قرار گرفته است و سکوهای آمریکایی مانند فیسبوک، گوگل و آمازون بهدلیل نفوذ جهانی و تعداد زیاد کاربران، نقش مهمی در تصمیمگیریهای جوامع دارند. این پلتفرمها عمدتاً شرکتهایی هستند که در جغرافیای آمریکا ثبت شدهاند و تحت سلطه و هژمونی این کشور فعالیت میکنند. این وضعیت بهشدت استقلال سایبری کشور را تهدید میکند. تنها روسیه و چین توانستهاند بر حمکرانی سکوهای آمریکایی نظیر گوگل چیره شوند.
حکمرانی سکویی؛ انتقال قدرت از دولتها به پلتفرمها
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران باید مساله «الزامپذیری سکویی» را جدی دنبال کند. زیرا در کشور حجم عظیمی از دادههای حیاتی کاربران در اختیار شرکتهای خارجی مالک پیامرسانها و شبکههای اجتماعی قرار دارد. این انباشت داده در خارج از مرزهای کشور، یک مسئله امنیت ملی است. انتقال سرورهای سکوهای خارجی به داخل کشور همراه با تأسیس دفتر و معرفی نماینده پاسخگو، یک نیاز سیاستی برای کشور است. در این زمینه مذاکراتی با برخی پلتفرمها از جمله تلگرام و واتساپ انجام شده، اما یا متوقف شده یا به نتیجه نرسیده است.
این فعال رسانهای با مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای منطقه تصریح کرد: کشورهایی مانند ترکیه و جمهوری آذربایجان با تصویب قوانین مشخص در پارلمانهای خود، پلتفرمهای جهانی را موظف کردهاند در کشورشان نماینده رسمی معرفی کنند. مثلا ترکیه در سال 2020 همه سکوهایی را که بیش از یک میلیون کاربر ترکیه ای دارند، ملزم به ایجاد نمایندگی حقوقی در خاک ترکیه کرده و در صورت امتناع از این امر، جریمههای سنگین اعمال میشود.
خلأ قانونگذاری و هرجومرج در فضای مجازی ایران
وی با بیان اینکه برخی کشورهای منطقه نیز با رویکرد فعالانهتر، توانستهاند تا حدی حاکمیت خود را بر فعالیت پلتفرمهای خارجی اعمال کنند، گفت: در حالی که ما در ایران همچنان با محدودیت ابزارهای حقوقی و اجرایی مواجه هستیم. این مساله باید دغدغه سیاستگذاران و قانونگذاران و مسئولان اجرایی شود.
مدیرعامل خبرگزاری رسا با انتقاد از وضعیت قانونگذاری در فضای مجازی گفت: مرز آخرین نقطهای است که یک حکومت در آن توان بهکاربردن اراده و قوانین خود را دارد و فضای مجازی یک فضای عمومی بدون مرز است. در حال حاضر مرزهای ما در این فضا محدود به چند سکوی داخلی است. حتی در پلتفرمهای داخلی نیز با نوعی هرجومرج مواجهیم و قوانین جامع و روشنی در حوزههایی مانند صوت و تصویر فراگیر وجود ندارد.
نسخههای تمدنی رقیب ایران در منطقه
وی در بخش دیگری از سخنان خود به بُعد تمدنی موضوع پرداخت و اظهار داشت: انقلاب اسلامی ایران از ابتدا داعیه جهانی و تمدنساز داشته است. ما در این مسیر با دشمنان، رقبا و همراهان تمدنی مواجه هستیم که باید بهدرستی شناسایی شوند. مهمترین دشمن تمدنی ما، تمدن غرب به رهبری آمریکاست.
حجت الاسلام محققی با اشاره به نظریات اندیشمندان غربی گفت: نظریهپردازان و اندیشکده های غربی پیشبینی کردهاند که از میانه قرن حاضر، انتقال قدرت تمدنی از غرب به شرق آغاز خواهد شد. نظریه پردازانی مانند هانتینگتون هم باور دارند که انقلاب اسلامی ایران یکی از دشمنان تمدنی غرب است که به نافرمانی و تنش با غرب می پردازد.
وی افزود: تدبیر آمریکا کند کردن انتقال قدرت به شرق و توزیع کردن قدرت است. تدبیر چین در این بین، تبدیل شدن به ابرقدرت جهانی تا 2050 است و به همین منظور پروژه عظیم جاده ابریشم دیجیتال را کلید زده است.
مدیرعامل خبرگزاری رسا به رقیبان تمدن ساز منطقه ای ایران اشاره کرد و گفت: نسخه تمدنی عربستان، نوخلافت است. مشخصا این کشور در چشم انداز 2030 طرح هایی مانند نئوم یا شهرهای هوشمند بر پایه اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و دادهکاوی را برای محوریت عربستان در حوزه فناوری های نوین در بین کشورهای اسلامی آغاز کرده است. نسخه تمدنی ترکیه هم احیای آناتولی بزرگ و نوعثمانی گری است.
هوش مصنوعی و آینده حکمرانی انسان ـ ماشین
وی با استناد به بیانات رهبر معظم انقلاب در تعریف «تمدن نوین اسلامی» بهعنوان فضایی برای رشد همهجانبه مادی و معنوی انسان در مسیر اهداف الهی گفت: بر اساس اندیشه های امامین انقلاب، جمهوری اسلامی ایران باید دکترین امنیت ملی سایبری خود را با منطق ژئوپلیتیک سایبری تمدن ساز همتراز و یکپارچه کند. زیرا عالی ترین غایت انقلاب اسلامی ایران، تمدن سازی نوین اسلامی است.
مسئول میز رسانه و فضای مجازی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به ظرفیت های هوش مصنوعی در رقابت تمدنی گفت: آینده فناوری هوش مصنوعی، تصویری از حکمرانی توزیعشده میان انسان و ماشین را نوید میدهد. این تحول، مرزهای سنتی حکمرانی را محو میکند و ما را به سمت یک اکوسیستم ترکیبی سوق میدهد.
جهاد تمدنساز در فضای سایبری
وی در بخش دیگری از سخنانش، به مفهوم «جهاد تمدنساز» در فضای سایبری اشاره کرد و آن را فراتر از یک رقابت فناورانه ساده دانست و گفت: امروزه فضای سایبری، صحنه تهاجم سازمانیافته قدرتهای خصمانه علیه کارکردهای حیاتی جمهوری اسلامی ایران است.
مفهوم جهاد در این روایت، به عقیده این پژوهشگر عرصه فقه رسانه و خبر، شبکهای غنی از معانی راهبردی را حمل میکند: از هدایت ولی شرعی و مقاومت فعال، تا پدیدآوری و بهکارگیری قدرت، آمادگی دفاعی، استقلال، ایجاد جریانهای هنجاری، دفع فتنهها، عقلانیت اسلامی، وحدت امت و پیگیری پیشرفت و مرجعیت علمی.
جنگ الگوریتمی؛ میدان جدید تهاجم علیه جمهوری اسلامی
حجت الاسلام محققی در ادامه به نقش داده ها در کشف الگوهای رفتاری به عنوان پایه اولیه جنگ الگوریتمی پرداخت و هشدار داد: استفاده گسترده از الگوریتمها و سامانههای مبتنی بر هوش مصنوعی، ابزاری قدرتمند در اختیار دشمن است. این جنگ، با دقت الگوریتمی پیش میرود و تعادل قدرت را دگرگون کرده است.
وی ادامه داد: ما اکنون وارد نوعی جنگ الگوریتمی شدهایم و اگر نسبت به فناوریهای نوین رویکرد فعال نداشته باشیم، ناچار خواهیم شد بهصورت منفعلانه با پیامدهای آن مواجه شویم.
حجتالاسلام محققی در ادامه سخنان خود بر اجراسازی و تعهد به الزامات بازدارندگی پیشدستانه تأکید کرد و مانور شبکه ملی اطلاعات را اقدامی برای آمادهسازی در برابر شرایط احتمالی قطع دسترسی از شبکه جهانی اینترنت توصیف کرد. وی همچنین به تشریح تهدید «تجزیه نرم» و مفهوم «فریب الگوریتمی» در جنگهای نوین پرداخت.
دشمن برای مقابله با تمدنسازی نظام به دنبال تجزیه نرم است
مدیر عامل خبرگزاری رسا یکی از راهکارهای دشمن را در مقابله با تمدنسازی نظام «تجزیه نرم» دانست و توضیح داد: جداسازی جوانان از نظام از مصادیق این تهدید است.
وی همچنین به خطرات جنگهای الگوریتمی اشاره کرد و اینگونه شرح داد: الگوریتمها به دادههایی که با آن آموزش دیدهاند وابستهاند و اگر دادهها ناقص یا مغرضانه باشند، تصمیماتشان نیز میتواند خطا داشته باشد؛ این مسئله در اهداف حساس جنگی مشکلساز است.
مدیر عامل خبرگزاری رسا در ادامه «فریب الگوریتمی» را ضرورتی راهبردی دانست و تاکید کرد: فریب در جنگ به معنای بهکارگیری اقدامات یا اطلاعات گمراهکننده برای تأثیرگذاری بر ادراک و تصمیمات دشمن است. در جنگهای الگوریتمی، فریب دشمن به معنای طراحی و بهکارگیری روشهایی است که باعث اشتباه در تحلیل، تصمیمگیری، هدایت تسلیحات یا پیشبینی عملکرد نیروها و سامانههای هوش مصنوعی دشمن شود.
وی با نقل سخنی از سید شهیدان اهل قلم، سیدمرتضی آوینی خاطرنشان کرد: اگر به استقبال تحولات نرویم، آنها به سراغ ما خواهند آمد و ما را در می نوردند. باید بنیان های حکمرانی فناوری هایی مانند هوش مصنوعی را در دامنه آتشفشان تحولات نوین بسازیم و با آمادگی، وارد این میدان پیچیده شویم.
حجت الاسلام محققی در پایان با قرائت دعای امام سجاد (ع) درباره مرزبانان، سخنان خود را به اتمام رساند.
ارسال نظرات