قندی که شیرینی‌اش، ملال‌آور است و تلخ

«همیشه احساس می‌کنم تشنمه و زبونم خشک میشه، درست مثل وقتی که روزه می‌گرفتیم. کف پاهام گزگز می‌کنه و گاهی تکرر ادرار اعصابم رو به هم می‌ریزه. خدانکنه جایی از بدنم زخم بشه. آنقدر دیر ترمیم می‌شه که مجبورم کلی دارو مصرف کنم تا عفونت نکنه.»

از آشناهای دورمون بود. ۳۵ سالشه. چندسالی هست که دیابت اذیتش می‌کنه و زندگیش رو مختل کرده. همین جور که باهام حرف می‌زنه گاهی یه دستی هم به پای چپش می‌کشه. شنیده بودم که به خاطر دیابت مجبور شدن پای چپش رو قطع کنن و با آهی که از ته دلش کشید، متوجه شدم شنیده‌هام درست بود.

به ساعتی که روی دیوار بود نگاهی کرد و چرخ‌های صندلی چرخ‌دارش رو به طرف آشپزخانه هل داد. وقت داروهاش بود،«خانم نرگس.ت» خانه‌دار بود و گاهی برای کمک به امرار معاش خانواده کار هم می‌کرد. از شالیزار و درو بگیر تا کندن مرکبات و کار در سورتینگ. الان یک‌سالی هست که به قول خودش خونه‌نشین شده و به خاطر بیماری دیابت یکی از پاهاش رو قطع کردند.
 

طرح ملی سنجش سلامت 

*بیماری خاموشی به نام دیابت

دیابت، بیماری خاموش و خطرناک. به قدری خطرناک که اگر به موقع پیشگیری و یا درمان نشود می‌تواند زبانم لال، فرد را راهی دیار باقی کند.

قند، ذاتش شیرینی است اما این شیرینی گاهی از تلخ ترین تلخی‌های دنیا هم،  تلخ‌تر می‌شود. این بیماری به دلایل متعددی می‌تواند بروز کند که از آن جمله می‌توان به تغذیه ناسالم، عامل وراثت و عدم تحرک کافی اشاره کرد.

از عامل وراثت که بگذریم،  علاقه قشر کودک و نوجوان به غذاهای فست‌فودی، انواع و اقسام نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های رنگارنگ، چیپس، پفک و تنقلات منتسب به این خانواده نقش مهمی در ابتلا این قشر به دیابت بازی می‌کند.
 

سنجش سلامت برای بیماری‌های غیرواگیر

در کنار استفاده از فست فود، کم تحرکی و  ورزش نکردن  هم می‌تواند سبب ابتلا به بیماری دیابت و فشارخون شود. نشستن به مدت طولانی پای گوشی، بازی‌های رایانه‌ای و تلویزیون، کم تحرکی را به دنبال دارد و تنها سوغات آن چاقی است که مادر همه بیماری‌ها است.

 با زیاده‌روی در مصرف غذا، کالری اضافه و چربی مازاد، وارد بدن می‌شود و  قند خون به‌ناچار روند افزایشی می‌گیرد و این فرایند به مرور می‌تواند فرد را به دیابت مبتلا کند. این‌ها را «صبح گل برهانی» می‌گوید،کارشناس مسؤول تغذیه مرکز بهداشت شهرستان قائم شهر.

*دیابت و فشار خون،  دو عضو جدانشدنی

او دیابت و فشارخون را دو عضو جدانشدنی می‌خواند که رابطه تنگاتنگی با هم دارند و می‌گوید که بیش از نیمی از بزرگسالان مبتلا به دیابت، بیماری پرفشاری دارند که بهتر است در رژیم غذایی خود از حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس بیشتر استفاده کنند چرا که فیبر موجود در این غذاها باعث کنترل بهتر فشار خون می‌شود.

این کارشناس تغذیه تأکید دارد که پرهیز از غذاهای چرب و سرخ کردنی و جایگزین کردن آن با غذاهای کبابی و بخارپز و استفاده از میوه ها و سبزی‌های تازه، تا حدود زیادی در مبتلا نشدن به دیابت و فشار خون نقش دارد و در این میان، نباید ورزش را هم فراموش کرد چرا که انجام دادن روزانه حداقل ۳۰دقیقه پیاده‌روی و نرمش‌های ساده می‌تواند بدن را از کم تحرکی و رخوت نجات دهد.
 

داده‌های اولیه "پویش ملی سلامت" که با هدف  غربالگری دیابت و فشار خون افراد بالای ۱۸ سال در مازندران انجام می‌شود، باعث شناسایی ۵۶۰ هزار پیش دیابتی و پیش فشارخون است، ‌یعنی این افراد در صورت اصلاح نکردن شیوه زندگی در سال‌های نه چندان دور به این بیماری‌ها مبتلا خواهند شد.

دبیر پویش ملی سلامت شهرستان قائمشهر  علی ولی‌نژاد در این باره می‌گوید که تاکنون ۸۲.۸ درصد یعنی ۲۳۸ هزار و ۸۶نفر  از جمعیت بالای ۱۸ سال این شهرستان  در قالب جمعیت ملی سلامت غربالگری شدند.

ولی‌نژاد همچنین گفت که از حدود ۱۹۶هزار و ۸۵۶ نفر جمعیت هدف که تاکنون غربالگری شده اند ۳هزار و بیست نفر مشکوک جدید فشار خون و ۳هزار و ۲۵۴ نفر هم مشکوک جدید به دیابت هستند، ۲۳هزار و ۵۹۸ نفر پیش دیابت و ۴۳هزار و ۸۶۳ نفر پیش فشار خون شناسایی شده است.
 

پای دیابتی

کارشناس مسؤول مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت شهرستان قائمشهر با بیان اینکه زمان اجرای این طرح تا ۱۵ دی ماه بوده است که بنا به تصمیم گیری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا ۳۰ دی ماه تمدید شد،گفت که در این طرح ۸۶ پزشک خانواده شهری و ۲۳ پزشک خانواده روستایی در حال فعالیت هستند.

از نظر کارشناس طب سنتی الهام کاکویی؛ اصلاح سبک زندگی، داشتن فعالیت فیزیکی مناسب، مصرف کافی فیبر، مدیریت خواب، کنترل استرس و اضطراب و پیشگیری از یبوست می‌تواند در کنترل و پیشگیری بیماری دیابت مؤثر باشد.  

وی گفت که استفاده از داروهای شیمیایی و همین‌طور گیاهی به صورت خودسرانه در این بیماری اصلا توصیه نمی‌شود و باید توسط پزشک مربوطه داروهای خود را دریافت کند.

همه این آمارها نشان ‌می‌دهد اگر اصلاح تغذیه و تغییر سبک زندگی سرلوحه ما قرار نگیرد در آینده‌ای نه چندان دور جمعیت زیادی درگیر بیماری دیابت و فشار خون می‌شوند و به نوعی می‌توان گفت زنگ هشدار برای پیش دیابتی‌ها و پیش‌فشار خون‌ها به صدا درآمده است.