تظاهرات ۵۰۰ هزار نفری مردم تبریز و تغییر نام خیابان فرح به عباسی+ تصاویر

محرم سال ۱۳۵۷ تبریز کانون داغ اعتراضات علیه رژیم پهلوی بود. مردم انقلابی تبریز با حضور علما و روحانیون در روز تاسوعا و عاشورای حسینی با برپایی تظاهرات و ایراد شعارهای انقلابی پایه‌های رژیم را به لرزه درآوردند. در این زمینه در کتاب «خاطرات حجت‌الاسلام‌ و المسلمین شیخ عبدالحمید بنابی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده آمده است:

ما معمولاً تظاهرات هر روزه را به صورت چندصدنفری بلکه چندهزارنفری از بازار بزرگ تبریز شروع می‌‌کردیم و شعار می‌دادیم و مردم هم جمع می‌‌شدند. تظاهرات گسترده و هزاران نفری را نیز از مسجد جامع یا بازار شروع می‌‌کردیم و به خیابان‌ها و میادین بزرگ شهر می‌‌کشاندیم که چندین ساعت طول می‌‌کشید و اکثر مردم تبریز، حتی در بعضی روزهای محرم، از بخش‌های اطراف و روستاهای نزدیک می‌‌آمدند و شرکت می‌‌کردند، از جمله روستای «هفت‌چشمه» در اطراف آذرشهر و...

 خیابان عباسی تبریز بهمن 1357 عکاس حسین جباری‌پور

 این تظاهرات همگانی بسیار باشکوه برگزار می‌‌شد که معمولاً عوامل رژیم و نیروهای مسلح و ارتش و فرمانداری نظامی‌، همه در برابر این قبیل تظاهرات و راهپیمایی‌ها منفعل و مأیوس می‌‌شدند و کمتر به حماقت و شلیک و سرکوب دست می‌‌زدند و از چشم‌هایشان معلوم بود که آنها هم رفتن رژیم را باور کرده‌اند!

این تظاهرات‌های تاریخی با شرکت ده‌ها هزار نفر و گاه بیش از صد هزار نفر از مردم تبریز و با حضور نورانی علمای بزرگ و مجاهد انجام می‌‌پذیرفت، راهپیمایی تاریخی روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی ۱۳۵۷ تبریز بسیار شگفت‌انگیز و شکوهمند بود.

راهپیمایی روز تاسوعا و عاشورا حسینی سال ۱۳۵۷ در تبریز بی‌نظیر و به یادماندنی و جمعیت در طول چند کیلومتر متصل به هم بود. یادم هست اول جمعیت از آخر خیابان شمس‌تبریزی به طرف خیابان ثقة‌الاسلام (سید حمزه) پیچیده بود، اما آخرش هنوز در خیابان منجم حرکت می‌کرد؛ یعنی حدود سه کیلومتر!

در تبریز برای انجام راهپیمایی عظیم و باشکوه در روزهای تاسوعا و عاشورا، اقداماتی از سوی آیت‌الله قاضی طباطبایی و حجت الاسلام عبدالمجید معادیخواه صورت گرفت. در این راستا آیت الله  قاضی با  همراهی آیت الله سیدحسن انگجی، با انتشار اعلامیه‌ای، مردم تبریز را برای حضور در راهپیمایی‌های این دو روز دعوت کرد.

تظاهرات مردم تبریز در بهمن 1357 عکاس: حسین جباری‌پور

در این تظاهرات حدود 500 هزار نفر در تظاهرات  علیه رژیم شرکت کردند. هدایت این حرکت بزرگ توسط آیت‌الله قاضی صورت می‌گرفت و شعارهای آن روز را آیت‌الله سیدحسن موسوی تبریزی به گوش مردم می‌رساند. در پایانِ تظاهرات نیز قطعنامه‌ی پایانی راهپیمایی توسط  حجت‌الاسلام  معادیخواه خوانده شد. پس از قرائت قطعنامه، مردم در خیابانِ کمربندی به نماز جماعت ایستادند.

 آیت‌الله قاضی طباطبایی نماز ظهر و عصر را در خیابان ثقه‌الاسلام و مرحوم سیدمحمدحسین خلخالی در خیابان شمس‌تبریزی به جماعت اقامه کردند. بعد از نماز، راهپیمایی ادامه یافت. از خیابان ششگلان گذشت و به «خیابان فرح» که رسیدند، مردم شعار دادند که نام خیابان از فرح به «عباسی» تغییر یابد؛ چرا که آن روز، روز تاسوعا و متعلق به بزرگداشت حضرت ابوالفضل العباس‌(ع) بود. بعد از انقلاب به صورت رسمی ‌‌نام آن خیابان از فرح به «خیابان عباسی» تغییر یافت. آن روز در تبریز، واقعاً روز بزرگی بود.

تظاهرات مردم تبریز بهمن 1357 خیابان فردوسی تبریز عکاس: حسین جباری‌پور

فردایش که روز عاشورا بود، راهپیمایی چنان عظیم بود که تصور می‌شد تمام مردم چندصد هزار نفری تبریز در راهپیمایی شرکت کرده‌اند! شعارهای عاشورایی و مراسم روز دهم ماه محرم هم کاملاً با حرکت ضدظلم و ضدرژیم پهلوی درهم‌آمیخته و حماسه‌ای به یادماندنی می‌آفرید.

هنگام ظهر در خیابان آزادی، بسیاری از مردم اذان می‌‌گفتند، جمعیت اعم از زنان و مردان، تا میدان جهاد ( نصف‌راه ) کشیده شده بود. شعارهای آن روز علاوه بر عاشورایی و ضدرژیم بودن، جنبه‌ی ضد‌ بی‌اعتنایی هم داشت! و همه را به قیام دعوت می‌کرد.

شعارهای مردم تبریز اهداف دینی انقلاب اسلامی‌ را نشان می‌داد: «الله‌اکبر، خمینی رهبر»، «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی»، «لا اله الا الله»، «مرگ بر پهلوی»، «مرگ بر استبداد»، «قرآن بیزه هدفدیر، سرمایه شرفدیر»، «بیز بو شاهی ایسته‌می‌روخ والسلام». این شعارهای مردم در ایام انقلاب، از نظر محتوا صددرصد دینی و نشانگر شعور مردم مسلمان ایران و سند تاریخی انقلاب اسلامی‌ بود.

تظاهرات مردم تبریز بهمن 1357 خیابان فردوسی عکاس: حسین جباری پور