شکست سناریوی قیمت‌های نجومی دلار

دیروز نرخ ارز رکورد سال۱۴۰۲ را زد و به ۶۱هزار تومان رسید، اما کارشناسان هشدارمی‌دهند که در شرایط فعلی افراد نباید به پیشنهاد دلالان وارد این بازار شوند و نرخ‌ها به زودی کاهش می‌یابد. نوسانات روزانه بازار ارز این روز‌ها بالاست، اما اگر در بلند مدت به بررسی این بازار بپردازیم نوسانات در۱۲ماه گذشته اندک است. درفضای مجازی ویدئو‌های زیادی نیزمنتشر می‌شد که افراد مختلف از نرخ‌های عجیب و غریب دلار می‌گفتند، اما این اتفاق نیفتاد و اکنون که نوسان پیدا کرده، دوباره سیگنال‌هایشان را برای جذب مخاطب فعال کرده‌اند.

زمانی که بازاری وارد نوسان می‌شود، ریسک آن نیز بالطبع بالا می‌رود و عامه مردم درست همین زمان وارد این بازار می‌شوند. در این حالت تقاضا بالا می‌رود و محرکی برای افزایش قیمت بیشتر خواهد شد. برخی کارشناسان بر این باورند که اختلاف قیمت بازار رسمی و غیر رسمی سبب چنین تقاضا‌هایی می‌شود، اما در مقابل تولیدکنندگان معتقدند که در شرایط فعلی امکان تک نرخی شدن ارز نیست و این اقدام باعث افزایش هزینه‌های تولید خواهد شد. 

انتظارات تورمی

یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در بازار، افزایش انتظارات تورمی است. بانک مرکزی یک‌سالی هست که سیاست تثبیت اقتصادی را اجرا کرده و نتیجه آن هم کاهش رشد نقدینگی، پایه پولی و تورم شده است. به‌این معنا که قیمت‌ها کمتر گران شده و ادامه این روند می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کمک کند. همچنین ازابتدای امسال تورم ۱۶واحد درصد کاهش پیداکرد وازحدود ۵۵درصد به ۳۸.۸ درصد رسید، شاخص قیمت تولیدکننده نیز با کاهشی ۱۵واحد درصدی به حدود۳۴درصد رسید این در حالی است که اردیبهشت ۱۴۰۰ (قبل ازدولت سیزدهم) این شاخص ۱۰۳درصد بود.

به‌تبع اتخاذ سیاست‌های مزبور، سیالیت نقدینگی با کاهش شدیدی مواجه شده است؛ به نحوی که رشد پول‏ به‌عنوان جزو سیال نقدینگی از محدوده بالای ۷۰ درصد در اغلب هفته‌های اسفندماه ۱۴۰۱ طی روندی نزولی به سطح ۳۹ درصد در مهرماه سال ۱۴۰۲رسیده است. سرعت رشد پول معیاری برای سنجش وضعیت انتظارات تورمی است به‌طوری که افزایش آن، نشان‌دهنده نگرانی جامعه از رشد قیمت‌ها و تلاش برای تبدیل پول به دارایی‌های امن و مصون از تورم است. در مقابل، اما کاهش سرعت رشد پول، نشان‌دهنده فروکش‌کردن انتظارات تورمی و بازگشت اعتماد و آرامش به جامعه نسبت به ثبات قیمت‌هاست. علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت درباره نوسانات ارزی گفت: یکی از اساسی‌ترین محور‌هایی که دشمن برای اقتصاد ایران طراحی کرده افزایش انتظارات تورمی است. به این صورت که عددی را برای یک کالا اعلام می‌کنند که فاصله زیادی با آن دارد. از سوی دیگر تاریخ رسیدن به آن نرخ نیز را می‌گویند و زمانی که تقاضا را تحریک کردند و نتیجه‌ای نگرفتند، دولت را متهم می‌کنند که عرضه را زیاد کرده است. در واقع با افزایش انتظارات تورمی به دنبال بر هم زدن بازار‌ها هستند. وی تاکید کرد: از فعالان اقتصادی و مردم می‌خواهیم مبنای کاری خود را نرخ‌هایی که بانک مرکزی اعلام می‌کند، بگذارند که نرخی رسمی است.

نوسانات دلار؛ حداکثر ۱۵درصد

دلار در تعطیلات فروردین ماه ۵۵هزارتومان بود که با توجه به نرخ زمان مذکور تا امروز که در حال خواندن این گزارش هستید، نوسانات حداکثر ۱۵ درصد بوده است. این در حالی است که در ماه‌های زیادی نرخ ارز در پایه کمتر از ۵۰هزار تومان و در پایه ۴۸تا ۴۹هزار تومان معامله می‌شد. در آن زمان برخی دلالان و شبکه‌های فارسی زبان خارج‌نشین برای تحریک تقاضا اعلام کردند قرار است نرخ‌ها افزایش یابد و شروع به نرخ‌سازی در کانال‌های تلگرامی کردند. این اتفاقات باعث پیش‌بینی‌پذیر شدن اقتصاد شد و مسئولان اقتصادی دولت و بانک مرکزی معتقدند نرخ بازار غیر رسمی ملاک عملکردشان نیست و نرخ‌های مرکز مبادله ارز و طلای ایران پاسخگوی نیاز ارزی متقاضیان است.