مواضع آیتالله اشرفی اصفهانی علیه آیتالله کاظم شریعتمداری
اختلاف بین آیتالله اشرفی اصفهانی و آیتالله سید کاظم شریعتمداری در دوران انقلاب اسلامی ایران به مسائلی ریشه‌دار در رابطه با مواضع سیاسی و فکری این دو شخصیت مذهبی برمی‌گردد. این اختلافات بیشتر حول نقش و دیدگاه‌های سیاسی آن‌ها نسبت به انقلاب اسلامی، ولایت فقیه، و حمایت از رهبری امام خمینی شکل گرفت.
آیتالله شریعتمداری در جریان انقلاب اسلامی ایران مواضعی داشت که متفاوت از خط امام خمینی و روحانیون انقلابی بود. او به عنوان یکی از مراجع تقلید سنتی شناخته می‌شد و در ابتدای انقلاب از سیاست‌های انقلابی و مبارزه مسلحانه علیه رژیم شاهنشاهی چندان حمایت نمی‌کرد. آیتالله عطاءالله اشرفی اصفهانی، در مقابل، یکی از حامیان سرسخت انقلاب اسلامی و از شاگردان امام خمینی بود. او به شدت از رهبری امام خمینی و اصل ولایت فقیه حمایت می‌کرد و در میان روحانیون و مردم انقلابی به عنوان یکی از چهرههای برجسته مبارزه با رژیم پهلوی شناخته می‌شد. اشرفی اصفهانی معتقد بود که نظام جدید بر مبنای اندیشه‌های امام خمینی و اصول اسلامی باید اداره شود و هرگونه مخالفت با این اندیشه‌ها را تهدیدی علیه نظام اسلامی می‌دانست.
به طور کلی، اختلافات آیتالله اشرفی اصفهانی و شریعتمداری نتیجه تضاد در دیدگاه‌های سیاسی آن‌ها نسبت به ماهیت و مسیر انقلاب اسلامی بود. در حالی که اشرفی اصفهانی به طور کامل از خط امام خمینی و ولایت فقیه حمایت می‌کرد، شریعتمداری از برخی از سیاست‌ها و اصول انقلاب فاصله گرفته بود و این مسئله باعث شد تا او به یکی از مخالفان برجسته در میان روحانیت انقلابی تبدیل شود. نقش آیتالله سید کاظم شریعتمداری در کودتای نوژه و طرح‌های مرتبط با ترور امام خمینی یکی از جنجالی‌ترین موارد در تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که باعث شد اختلافات او با نظام جمهوری اسلامی به اوج برسد. این اتفاقات نقشی اساسی در از بین رفتن اعتبار شریعتمداری در میان انقلابیون و خلع او از مرجعیت داشت. در بررسی‌های پس از شکست کودتا، مشخص شد که برخی از افراد مرتبط با شریعتمداری به این کودتا مشارکت غیرمستقیم داشتند. گفته می‌شود افرادی که به شریعتمداری نزدیک بودند، نقش مهمی در برنامه‌ریزی و هماهنگی این کودتا ایفا کرده‌اند. هرچند شریعتمداری شخصاً در این کودتا شرکت مستقیم نداشت، اما برخی از منابع ادعا کردند که او از برنامه‌ریزی‌ها آگاهی داشت و آن را محکوم نکرد. این اتهامات پس از شکست کودتا و دستگیری افراد درگیر، به شریعتمداری وارد شد. مهم‌ترین ادعاها شامل این بود که او به نوعی پشتیبان معنوی و سیاسی کودتا بود و با افرادی که قصد داشتند انقلاب اسلامی را سرنگون کنند، ارتباط داشت.
بر اساس بروز چنین رفتارها و اخذ خط مشی اینچنینی، آیت الله اشرفی اصفهانی بهعنوان یکی از چهرههای شاخص انقلابی و اثرگذار مذهبی رویکردی منفعلانه در پیش نگرفت و طی دو اعلامیه مواضع کوبندهی خود بر علیه آیتالله شریعتمداری را اعلام کرد. آیتالله اشرفی اصفهانی همواره معتقد به استمرار مشی انقلابی خود و وفاداری به امام خمینی بود و مواضع ایشان بر علیه شریعمتداری را هم میتوان در همین بستر تبیین کرد. پا فشاری ایشان بر مواضع اینچنینی خطر وجودی ایشان را برای برای گروههای مخالف برجسته کرد و در نهایت منجر به ترور و شهادت ایشان توسط گروهک مجاهدین خلق شد.
در ادامه متن دو اعلامیه مرحوم اشرفی اصفهانی در نقد آراء و مواضع سیدکاظم شریعتمداری می آید:
اعلامیه اول
«قال النبی (ص): «شر الناس العلماء اذا فسدوا». هر روزی که تاریخ انقلاب اسلامی ایران ورق می‌خورد، صفحه‌ی تازه‌ای از الطاف رحمانی و عنایات سبحانی بر ملت بزرگ و شهادت‌طلب ایران گشوده می‌گردد. و اینک در آستانه‌ی دومین سالگرد شکست نظامی آمریکا در طبس و در ادامه‌ی توطئه‌های زنجیروار این شیطان بزرگ، جهان اسلام شاهد کشف و افشای جنایت سنگین دیگری بود که تصور عمق آن هر انسان آزاده و غیرتمندی را متأثر می‌سازد. این توطئه‌ی رسوا و صد در صد آمریکایی با مساعدت و تأیید مرجع‌نمایی شکل می‌گرفت که بررسی سوابق و لواحق او روی بلعم باعوراها و شریح قاضی‌ها و تمرة ابن جندب‌ها را سفید می‌کند. کارشکنی از آغاز نهضت اسلامی و گشودن باب مراوده‌های محرمانه با شاه معدوم و ایجاد کانون تفرقه و نفاق در صفوف متحد روحانیت شیعه و مخالفت با هرگونه حرکت ضد شاهنشاهی و تکیه بر قانون اساسی پوسیده‌ی گذشته، آن هم در اوج شکوفایی انقلاب و ایجاد خط انحرافی سازش در برابر خط قاطع و مصمم امام و توطئه برای دور کردن و فاصله انداختن میان تعدادی از علما و حضرت امام خمینی (مدظله العالی) و هماهنگی با دشمنان اصل مقدس ولایت فقیه در جریان مجلس خبرگان و هنگام تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تأسیس و تقویت حزب پلید خلق مسلمان و تحریک اوباش فریب‌خورده در جریان حمله به مردم مسلمان و قیام‌گر قم و پایگاه شدن برای شکست‌خوردگان سیاسی لیبرال و ملی‌گرا و تأیید کودتای ننگین و خنثی‌شده‌ی نوژه به همراهی برخی از هم‌چهره‌های هم‌سنگر خود و تأیید و مساعدت این طرح ننگین، که تمامی آن گذشته‌ها با تمامی سنگینی‌اش در مقابل این، آسان می‌نماید. این‌ها از عملکردهای پیش از انقلاب و بعد از انقلاب اسلامی آقای شریعتمداری است. به راستی این اعمال در کنار آن‌همه ایثار و فداکاری و از جان‌گذشتگی رزمندگان جبهه‌ها و مردم به‌پاخواسته چه معنا دارد و این تلاش‌های مذبوحانه با کدام وجدان انسانی قابل توجیه است؟ ملت ما از اینان انتظار خیری نداشته و ندارند، ولی ای کاش شری نمی‌رساندند. ما ضمن سپاس‌گزاری به درگاه حضرت احدیت (جل و علا) از مردم مسلمان و غیور آذربایجان که با تحسین حرکت خود در محکوم نمودن این چهرههای رسوا شده انجام دادند و با تعطیل و راهپیمایی، خشم و نفرت خود را از اینان و تجدید و تأکید پیوند خود را با رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی نشان دادند، تقدیر و تشکر می‌نماییم. همچنین به سایر توطئه‌گران که در اندیشه‌ی ضربه زدن به پیکر مقدس این نظام اسلامی که خون‌بهای ده‌ها هزار شهید و مجروح است می‌باشند، اعلام می‌داریم که حرکت‌های آنان از دید تیزبین فرزندان انقلاب پوشیده نیست و تا وقت نگذشته و دیر نشده است، به دامن پرمهر اسلام و آغوش مهربان ملت بزرگ بازگردند و هم‌گام با انقلاب اسلامی، در اندیشه‌ی نشر و ترویج مکتب و دستاوردهای این امانت الهی باشند. اینجانبان با توجه به آنچه بیان گردید و معتقدیم که نمونه‌ای از خروار است، عدم شایستگی و نفی صلاحیت آقای شریعتمداری را حتی برای تقلید یک نفر اعلام می‌داریم و از درگاه خداوند متعال مجد و عظمت اسلام و مسلمین و بقای عمر و سلامت و عافیت امام عزیز را خواستاریم.
والسلام علی من اتبع الهدى
محمدتقی صدوقی، عطاءالله اشرفی، سید جلال‌الدین طاهری، مسلم ملکوتی، ابوالحسن شیرازی.»
آیتالله اشرفی اصفهانی به این اعلامیه‌ی مشترک اکتفا نکرد و در اطلاعیه‌ای جداگانه شریعتمداری و خیانت حزب خلق مسلمان را محکوم نمود.
اعلامیه دوم
باسمه تعالی
توطئه‌ی سوء قصد به جان قلب تپنده‌ی ملت مسلمان ایران و امید مستضعفان جهان، رهبر کبیر، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، نایب بر حق امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) حضرت آیتالله العظمی امام خمینی (مدظله العالی) به‌وسیله‌ی عوامل خودفروخته‌ی آمریکا و روحانی‌نماهای فاسد که همواره در زمان طاغوت پشتیبان قانون اساسی و رژیم طاغوتی بوده و هم‌اکنون در براندازی جمهوری اسلامی و پایمال نمودن خون‌های ده‌ها هزار شهید و صدها هزار معلول، مزدوران آمریکایی همکاری و توطئه می‌کنند، خوشبختانه چهره‌ی کریه این‌گونه روحانی‌نمایان و ماهیت آنان بر مردم ظاهر گشت. به شکرانه‌ی خنثی شدن این توطئه‌ی خطرناک و محکوم نمودن مزدوران از خدا بی‌خبر، به‌منظور بیعت مجدد با امام و حمایت از اعلامیه‌ی جامعه‌ی محترم مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم، شایسته است عموم مردم مسلمان شهیدپرور کرمانشاه، کسبه، بازاریان و اصناف محترم، امروز چهارشنبه ۶۱٫۲٫۱ را تعطیل عمومی نموده و ساعت ۱۰ صبح در مسجد جامع اجتماع نمایند. موفقیت عموم برادران و خواهران را از خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.»
منبع:
کاوشی، حسین (1397). زندگی و مبارزات آیتالله شهید اشرفی اصفهانی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
ارسال نظرات