نقش صبر و امید در رسیدن به اهداف/ تأکید بر تعهد اجتماعی و پایبندی به پیمان در روابط انسانی

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، جلسه هفتگی درس اخلاق حضرت آیت‌الله جوادی آملی امروز در مسجد اعظم قم بصورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.

در این جلسه، حضرت آیت‌الله جوادی آملی، صبر و امید را از جمله فضیلت‌های مورد تأکید در آیات و روایات دانست و یادآور شد که وعده خداوند برای رساندن صابران به مقصد، حتمی است.

وی بیان کرد: امیرالمومنین در حکمت 153 می فرمایند: «لَا يَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ، وَ إِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَانُ»، انسان صابر هرگز ناامید نمی‌شود و حتماً به هدف و مقصد خود خواهد رسید، حتی اگر زمان طولانی سپری شود.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم صبر را مفهومی سه‌ضلعی معرفی کردند که شامل انتخاب هدف عاقلانه، شناخت راه مستقیم و انتظار عاقلانه برای رسیدن به مقصد است.

وی اظهار کرد: صبر از این مثلث تشکیل شده است: کسی که هدف عاقلانه و حکیمانه دارد (یک)، راه مستقیم را با چراغ هدایت شناسایی کرده و در مسیر سیر و سلوک است (دو)، و به انتظار رسیدن به مقصد به سر می‌برد (سه). چنین فردی نه بی‌هدف است، نه بی‌حرکت، و نه ناامید.

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به تفاوت امید و آرزو، به فضیلت رجا پرداخت و افزود: رجا و امید هدفمند و همراه با عمل است، اما آرزو، بی‌عمل و بی‌هدف است، آرزو بدون هدف و تلاش انسان را محروم می کند، لذا عمل و داشتن هدف، به‌عنوان دو عنصر ضروری برای صبر و امید مطرح شده است.

وی در ادامه به شرح حکمت 154 نهج البلاغه « الرَّاضِي بِفِعْلِ قَوْمٍ كَالدَّاخِلِ فِيهِ مَعَهُمْ، وَ عَلَى كُلِّ دَاخِلٍ فِي بَاطِلٍ إِثْمَانِ، إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَى بِه» [كسى كه از اعمال قومى خشنود باشد، گويى خود در داخل كارهاى آنان بوده است. بر هركس كه در مجلس فاسقان نشيند، دو گناه باشد، يكى، گناه آن كار كه مرتكب شده و يكى گناه خشنودى او به آن كار] پرداختند.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم به مسئولیت افراد در گروه‌ها و تشکیلات اشاره کرد و گفت: انسان در کارهای شخصی، مسئولیت محدودی دارد. اما زمانی که وارد تشکیلات یا گروهی می‌شود، مسئولیت او نسبت به اهداف و اقدامات آن تشکیلات به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. اگر کسی بدون آگاهی وارد یک گروه با اهداف نادرست شود یا حتی تنها به آن راضی باشد، دو گناه بر عهده او خواهد بود، گناه قلبی (رضایت قلبی) و گناه عملی (همکاری با آن گروه).

وی ابراز داشت: رضایت قلبی به معنای پذیرش اهداف و روش‌های یک گروه است. حتی اگر فرد به‌ظاهر همکاری نکند اما قلباً رضایت داشته باشد، این خود گناه محسوب می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، بر اهمیت تعهد و پایبندی به عهد و پیمان‌ها اشاره کرده و اظهار کرد: حضرت علی علیه السلام، بر اهمیت تعهد و پایبندی به عهد و پیمان‌ها، به‌ویژه در روابط بین‌المللی و سیاسی تأکید کرده و بیان می دارند انسان‌ها باید همچون میخ‌های محکم (اوتاد) باشند که نه می‌لرزند و نه اجازه می‌دهند دیگران بلرزند. در تمامی معاملات، روابط اجتماعی و سیاسی، همواره باید اصول تعهد رعایت شود.

حضرت آیت الله جوادی آملی تأکید کرد: حتی در شرایط جنگ، تا زمانی که مشرکان پیمان‌شکنی نکرده‌اند، مسلمانان نیز نباید آن عهد را نقض کنند. این رویکرد به‌عنوان یکی از احکام بین‌المللی اسلام شناخته می‌شود و نظم جامعه بر اساس آن پایه‌ریزی شده است؛ روابط اقتصادی، سیاسی، و تجاری باید با دقت و بر اساس تعهدات متقابل انجام شود. افراد باید در تعهدات خود مانند اوتاد (ستون‌های محکم) باشند و اجازه ندهند روابط‌شان از مسیر حق منحرف شود.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم در پایان با بیان اهمیت نهج‌البلاغه، به ارزش خطبه‌های حضرت امیرالمومنین علی علیه‌السلام اشاره کردند و آن را گنجینه‌ای از معارف الهی و تفسیر عملی قرآن دانست.