گزارشی از دوره دیدار با ابرار (فصل ۴)

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دوره "دیدار با ابرار" در چهارمین فصل خود، با هدف توانمندسازی نویسندگان برای روایت نقش زنان شاخص در طول تاریخ، به مدت دو روز، دهم و یازدهم بهمن‌ماه 1403، توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل (وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی) در قم برگزار شد. 

در این دوره، جمعی از پژوهشگران و نویسندگان مطرح حضور داشتند که از جمله آن‌ها می‌توان به ناهید طیبی (پژوهشگر و نویسنده حوزه زنان)، حجت‌الاسلام مهدی طباخیان (دکترای تاریخ تشیع، پژوهشگر و محقق)، حجت‌الاسلام محمدجواد جوان‌آراسته (پژوهشگر و مدرس داستان‌نویسی)، سعید طاووسی مسرور (پژوهشگر، نویسنده و مدرس تاریخ اسلام و تشیع)، آقای حامد اشتری (نویسنده، منتقد و مدرس داستان و ادبیات) و اسماعیل سلطانی (مدیرعامل شرکت چاپ و نشر بین‌الملل) اشاره کرد.

این دوره با هدف ارتقاء دانش و مهارت نویسندگان در زمینه روایت‌های زنانه برگزار شد و مورد استقبال شرکت‌کنندگان قرار گرفت.

اساتید دوره در موضوعات "رمان‌نویسی و خلق شخصیت"، "سیری در سیره زنان مسلمان"، "تاریخ اجتماعی زنان در ایران"، "تاریخ تشیع در ایران"، "خلاقیت و بحران زنان در اجتماع" و "جریان‌سازی ترجمه" به بیان نکات و دیدگاه‌های خود پرداختند. این دوره با سخنرانی اسماعیل سلطانی، مدیرعامل شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، به پایان رسید. هدف از برگزاری این دوره که جمعی از نویسندگان در آن حضور داشتند، افزایش دانش و مهارت نویسندگان در حوزه زنان مسلمان از صدر اسلام تا به امروز بود.

ناهید طیبی، پژوهشگر حوزه زنان، پرداختن به موضوعات مرتبط با زنان را از ضرورت‌های جامعه امروز می‌داند. به گفته وی، نزدیک به 2000 زن شاخص در تاریخ اسلام تا انتهای زمان غیبت صغری وجود دارد که از این تعداد، نزدیک به 1200 نفر قابل تأمل و جریان‌ساز بوده‌اند.

وی تأکید کردند که دانش و شکار سوژه در رمان‌نویسی از اهمیت بسزایی برخوردار است و با بیان اینکه رمان‌نویسی کاری سخت‌تر از پژوهش است، به ذکر مستنداتی در زمینه سوژه‌یابی پرداختند و نکات حائز اهمیت، قابلیت تصویرسازی این افراد، وجود مستندات معتبر، امکان تأمین قوس داستانی و جذابیت کاراکتر را مطرح کرد.

در ادامه، حجت‌الاسلام محمدجواد جوان‌آراسته با طرح سوالاتی نظیر "تا به امروز چقدر روایت زنانه داریم؟" و "زنان از چه چیزی روایت کرده‌اند؟" به بررسی نکاتی پرداخت و با اشاره به خلأهای نانوشته در زمینه روایت‌های زنان، موارد مسئله عجیب دوستی‌ها و چالش‌های زنان در دل بحران، تلاش‌های زنان برای حفظ هویت فردی، شجاعت خاموش و روزمره در بحران، آرزوها و رویاها در شرایط بحرانی، رابطه زن و سوگ مرگ، زندگی زنان در اشتغال، اجبار به مهاجرت، تربیت نسل بعد در دل بحران و  مادرانی که در شرایط جنگ باردار می‌شدند را بیان کرد.

این دوره با هدف ارتقاء آگاهی و توانمندی نویسندگان در زمینه روایت‌های زنانه برگزار شد و مورد استقبال شرکت‌کنندگان قرار گرفت.

حجت‌الاسلام مهدی طباخیان در سخنانی به بررسی بحران‌های جدی در بخش فضاسازی تاریخی پرداخت و تفاوت‌های حکومت‌های عباسی، اموی و بنی‌هاشم را در شرایط زنان هر کدام به تفصیل بیان کرد.

وی معتقد بود فضای اجتماعی حاکم بر قرون اولیه تشیع در بسیاری از موارد به‌درستی درک نشده است و این امر به روایت‌های تاریخی آسیب می‌زند. طباخیان اذعان داشتند که بسیاری از روایات ما تحت تأثیر فضای آن دوره و وقایع آن زمان قرار نگرفته‌اند.

وی افزود: "ذهنیت عمومی نسبت به دوره اهل بیت علیهم السلام در قرون اولیه به گونه‌ای است که گمان می‌کنیم همه چیز در آن دوران یکسان بوده است، برای دشمنان و زمانه، یک تیپ شخصیتی واحد قائل هستیم، در حالی که در دو قرن و نیمه اول جهان اسلام با الگوهای به شدت متکثری مواجه هستیم که هیچ‌گاه شبیه هم نیستند.

وی همچنین به نقش زنان شاخص و جریان‌ساز در عصر عباسی، اموی و هاشمی اشاره کرد.

در ادامه، حامد اشتری با بیان اینکه آنچه امروز از روایت زنان دنیا در ایران ترجمه می‌شود، یک اتفاق نیست بلکه یک جریان است، به ذکر مستندات خود پرداخت.

وی با ارائه اجمالی از سی کتاب و اشاره به گونه‌های مختلف زنان در دنیا که در ایران ترجمه می‌شوند، جریان ترجمه را بمبارانی علیه ذهن مخاطبان امروز دانست.

به گفته اشتری، "گاهی اوقات برای یک زن اروپایی یا آمریکایی، مثلاً بیست کتاب در داخل کشور ترجمه می‌شود، در حالی که برای قهرمانان زن خودمان، گاهی حتی یک کتاب هم نداریم.

وی تأکید کرد که بسیاری از حرکت‌های اجتماعی ریشه در همین بمباران ترجمه‌ای دارند.

در این دوره سعید طاووسی مسرور با اشاره به اینکه تا دوره قاجار منابع کمی درباره زنان و فعالیت‌هایی که داشته‌اند، وجود دارد به نقش زنان مؤثر تاریخ از زمان غیبت تا دوره قاجار پرداخت و افزود در صدر اسلام جایگاه زنان در جامعه و همچنین نوشتن از زنان، رایج تر بوده است؛ اما با گذشت زمان این امر کاهش یافته است.

به گفته وی در جامعه نبوی زنان با اموراتی که به آن‎‌ها محول می‌شده، نقش آفرین بوده‌اند.

در پایان، آقای اسماعیل سلطانی، مدیرعامل شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ضمن اشاره به پایان آخرین دوره ابرار در فصل ۴، نکاتی در مورد بهره‌وری و تسریع در دستیابی به داده‌ها درباره سوژه‌های مشخص با کمترین هزینه و بیشترین بازدهی مطرح کرد.

وی تأکید کرد: نوشتن در حوزه زنان یا هر موضوع دیگر نیاز به نقشه راه و مسیر مشخصی دارد و با اشتراک‌گذاری داده‌ها، مسیر برای نویسندگان هموارتر می‌شود.

آقای سلطانی همچنین لزوم شبکه‌سازی و تداوم آن را برای نویسندگان امری مهم دانست و اشاره کرد: نویسندگان با ایجاد شبکه‌های ارتباطی می‌توانند نقش مؤثری در زنده نگه‌داشتن و معرفی آثار خود ایفا کنند.