گزارشی از مراسم تقدیر از برگزیدگان همایش کتاب سال حوزه
مراسم معرفی و تقدیر از برگزیدگان بیست‌وششمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات علمی حوزه در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مراسم معرفی و تقدیر از برگزیدگان بیست‌وششمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات علمی حوزه با حضور جمعی از علما، پژوهشگران و اندیشمندان حوزوی پیش از ظهر امروز با حضور آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور و همچنین آیت الله حسینی بوشهری در مدرسه علمیه امام کاظم(علیه السلام) برگزار شد.
در ابتدا حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی، دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه، با ارائه گزارشی از بیست‌وششمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات علمی حوزه گفت:
در این دوره ۱۴۲۷ اثر در قالب کتاب و پایان‌نامه به دبیرخانه ارسال شد که پس از بررسی‌های اولیه، ۱۲۷۹ اثر صلاحیت رقابت در همایش را به دست آوردند.
حجت الاسلام ایزدهی تأکید کرد که بیشترین آثار رسیده، مانند دوره گذشته، مربوط به فقه و اصول (۲۶۱ اثر) و علوم اجتماعی (۱۴۵ اثر) بوده است. همچنین، گروه‌های کلام (۱۲۲ اثر) و اخلاق و عرفان (۹۸ اثر) در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند، درحالی‌که کمترین آثار ارسالی متعلق به گروه کتب مرجع با ۱۵ اثر بوده است.
دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه با اشاره به تغییرات آثار در گروه‌های مختلف گفت: در این دوره بیشترین افزایش آثار مربوط به گروه‌های مدیریت (۱۰۰ درصد) و روانشناسی (۹۲ درصد) بوده است. در مقابل، برخی گروه‌ها با کاهش آثار روبه‌رو شدند، ازجمله فلسفه با ۳۲ درصد کاهش، علوم اجتماعی با ۲۹ درصد و تفسیر و علوم قرآن با ۲۳ درصد.
وی افزود: از میان ۱۲۷۹ اثر راه‌یافته به رقابت، پس از ۸۹۵۳ ارزیابی، تعداد ۱۴۰ اثر به مرحله دوم داوری راه یافتند که در نهایت ۲ اثر به‌عنوان برگزیده و ۱۶ اثر شایسته تقدیر شناخته شد. همچنین ۱۸ اثر دیگر مورد تحسین شورای علمی همایش قرار گرفت.
رشد ۴۰ درصدی مشارکت بین‌المللی
دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه از افزایش ۴۰ درصدی آثار بخش بین‌الملل در این دوره خبر داد و اظهار داشت: در این دوره، نویسندگانی از عراق، افغانستان، پاکستان، کویت، عربستان، ترکیه و هند مجموعاً ۱۴۶ اثر به دبیرخانه ارسال کردند که از میان آن‌ها، ۷ کتاب و ۳ رساله سطح چهار به مرحله دوم داوری راه یافتند. در نهایت، ۲ اثر شایسته تقدیر و ۳ اثر شایسته تحسین شدند.
وی در مورد حضور بانوان در این دوره تصریح کرد: در بیست و ششمین دوره کتاب سال حوزه، ۱۳۴ اثر از بانوان حوزوی (شامل ۱۱۷ کتاب و ۱۷ پایان‌نامه) به دبیرخانه ارسال شد، اما مشارکت بانوان نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش داشته است. از میان این آثار، ۴ اثر به مرحله دوم داوری راه یافت و در نهایت، تنها ۱ کتاب برگزیده شد.
بررسی پایان‌نامه‌ها و انتخاب برترین‌ها
حجت الاسلام ایزدهی درباره وضعیت پایان‌نامه‌های دریافتی اظهار داشت: پایان‌نامه‌های سطح چهار و دکتری در این دوره ۲۰ درصد رشد داشته است. از مجموع ۴۲۵ پایان‌نامه دریافتی، ۴۰۸ عنوان متعلق به برادران و ۱۷ عنوان مربوط به بانوان حوزوی بوده است. بیشترین پایان‌نامه‌ها به گروه فقه و اصول (۱۵۴ عنوان) اختصاص داشته که ۷۵ درصد رشد نسبت به دوره قبل را نشان می‌دهد.
وی افزود: تنها ۶ درصد پایان‌نامه‌های دریافتی امتیاز لازم برای ورود به مرحله دوم داوری را کسب کردند. در نهایت، یک پایان‌نامه در گروه علوم سیاسی شایسته تقدیر شد و ۵ پایان‌نامه در گروه‌های فقه و اصول، علوم سیاسی، اخلاق، مدیریت و فلسفه شایسته تحسین شناخته شدند.
برگزیدگان بخش کتاب و مقالات
دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه درخصوص نتایج داوری آثار کتاب گفت: در این دوره، ۲ کتاب از گروه فقه و اصول برگزیده شدند، ۱۵ کتاب در ۱۱ گروه شایسته تقدیر و ۱۴ کتاب در ۸ گروه علمی مورد تحسین شورای علمی قرار گرفتند.
حجت الاسلام ایزدهی همچنین درباره هشتمین جشنواره مقالات علمی حوزه اظهار داشت: در این دوره، ۲۰۹ مقاله از ۸۹ نشریه دریافت شد که نسبت به دوره قبل افزایش داشت. پس از ۷۲۲ ارزیابی، تعداد ۵۳ مقاله به مرحله تفصیلی داوری راه یافتند و در نهایت، ۴ مقاله به‌عنوان مقالات برتر و شایسته تقدیر معرفی شدند.
فقه جواهری باید با جدیت و عمق دنبال شود
سپس آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه به ایراد سخن پرداخت و با تقدیر از دست اندرکاران، ارزیابان علمی و محققان وپژوهشگران این همایش در طول سال گفت: حوزه باید یک نگاه بنیادی عمیق بلند مدت به قلمرو های علمی و حوزه های گوناگون دانشی که دراوج آن فقاهت است. بنابراین حوزه وظیفه مهم توسعه مرزهای فقاهت اسلامی و تعمیق حوزه های مختلف علمی و فقاهت را بر عهده دارد و هیچ چیز نباید مانع این امر شود. همانگونه که امام(ره) فرمودند فقه جواهری و علوم اسلامی باید با جدیت و عمق دنبال شود.
وی افزود: از رسالت های حوزه تولید محتوای ناظر به زمانه، پاسخگویی به نیار های عصر، نظام و انقلاب اسلامی است که باید به آن اهتمام بورزیم. این دو هدف عمیق بلند و بنیادی از یک سو و پاسخگویی به نیاز های کنونی در ابعاد فراوان و بی سابقه ای که امروز رویاروی حوزه قرار گرفته است باید جمع شود و غفلت از یکی از این دو هدف مایه خسارت خواهد بود.
آیت الله اعرافی با تبیین چشم اندازه پیش روی حوزه اظهار داشت: حوزه ضمن تاکید بر فقاهت و مناهج عمیق فقهی که از افتخارات حوزه است، باید با رویکردی جامع به دیگر حوزه ها و قلمرو های جدید ورود کند. هدف حوزه جامع و فراگیر است که از طلاب و فضلای جوان انتظار می رود که در این مسیر حرکت کنند.
تکیه بر حجت و بهره گیری از فناوری های نوین
آیت الله اعرافی بر حجیت و اعتبار تحقیقات و پژوهش ها تاکید کرد و ابراز داشت: در قلمرو تولیدات پژوهشی و علمی باید با تحقیق به نتائج معتبر و حجت برسیم. همه و خصوصا نسل جوان حوزه باید تاکید داشته باشند که مناهج مختلف علمی و پر شکوه حوزه در چند قرن مورد توجه قرار گیرد و در این مسیر با عقل و نص در این مسیر حرکت کنیم که انس با قرآن و سنت در همه قلمرو ها بالاترین راهنما برای رسیدن به آن حجیت و اعتبار لازم در تولیدات علمی است.
مدیر حوزه های علمیه در پایان با تاکید بر ضرورت بهره گیری از فناوری های نوین در پژوهش و تولیدات علمی گفت: امیدواریم که کتاب سال با نگاه جامع ابتکارات جدیدی را طراحی کنند و با رویکرد بین المللی، اهتمام به حضور بانوان و همه اقشار حوزوی و تاکید بر خروجی داشتن در فقه معاصر و رشته های درختواره حوزه و مطابق با مطالعات مورد نیاز نظام باشد تا از همه تولیدات بهره گیری شود.
اصحاب قلم و فکر، رزمندگان جبهه فرهنگ
آیت‌الله حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در طی سخنانی به پویایی و حرکت ارزشمند علمی و فرهنگی در حوزه ها اشاره کرد و گفت: بخشی از فرهنگ سازی در حوزه تولید اندیشه بوده است. به این معنا که بر طبق مقتضیات زمان به تولیدات اندیشه ای پرداخته اند همانگونه که شیخ انصاری متناسب با نیازهای زمانه خود به تولید علمی پرداخته و اگر امروز بود متناسب با نیازهای زمان و نظام اسلامی به تولید علمی مشغول می شد.
آیت الله حسینی بوشهری با بیان اینکه اسلام بر نقد نظریات و آراء علمی تاکید دارد ادامه داد: سیره علما بر این بوده است که شاگردان خود را به نقد آثار خود تشویق می‌کردند. حیات و بالندگی حوزه بر همین اساس تولید علم و دانشوری شکل گرفته است. در طی ربع قرن برگزاری همایش کتاب سال حوزه این هدف دنبال شده است تا به توسعه بنیه فرهنگی کشور و بالابردن آگاهی حوزویان و اصحاب فکر و فرهنگ کمک کرده باشیم.
عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری بر ضرورت ورود حوزه به پشتیبانی از عرصه های متعدد حاکمیتی تاکید کرد و گفت: امروزه در فضای کشور ما نیاز مبرم به حضور حوزویان در میدان داریم. رهبر معظم انقلاب بارها به حوزه علمیه تاکید کرده اند که به تولید فکر و ارائه راهکار در حوزه های مختلف بپردازند. ما بر همین اساس اصحاب قلم و فکر را رزمندگان جبهه فرهنگ و اسلام می دانیم.
وی افزود: باید جایگاه حوزویان در توسعه علمی جهان اسلام در عرصه بین الملل تبیین شود. باید روحیه پژوهش تقویت شود و در سایه این همایش ها باید این هدف دنبال شود و ظرفیت های آثار متعدد حوزویان در این عرصه بررسی شده و دامنه کار به قدری گسترده شود تا همه آثار عرضه و بهره گیری شود.
وضعیت کتاب در حوزه های علمیه
آیت الله حسینی بوشهری حرکت علمی حوزه را در سیر صعودی و متناسب با مقتضیات زمان دانست و گفت: در این عصر نسبت به گذشته امکانات زیادی در اختیار داریم و راه آسان شده است. محقق امروز با فراغت می تواند به آثار مراجعه کند و مشکلی که در گذشته با زمان بسیاری حل می شد، امروز در چند ساعت و مدت زمان اندک حل می شود. نسبت به برخی موضوعات زمینه ای برای پژوهش وجود نداشت ولی امروز زمینه های متعددی در رابطه با مسائل نظام و بین الملل وجود دارد.
امام جمعه قم با اشاره به برخی آسیب ها در این حوزه اظهار داشت: در عرصه تحقیق و پژوهش باید گفت در نسبت به انتظارات امروزه آثار فاخر خصوصا در مسائل اصلی حوزه فراوان نیست. فقه امروز به بالندگی نیاز دارد و فقهی که جواهری و متناسب با اقتضائات و نیازهای زمان است.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: ما امروز بار سنگینی بر دوش می کشیم و همه درها بر روی ما باز شده است و حجت بر همه تمام شده است. این نظام اسلامی و دشمنی با آن همه به این خاطر است که در پس مخابره «کلمه الله هی العیا» به جهان است و همین مطلبد تا در موضوعات جدید با دقت و اهتمام بیشتری وارد شویم همانگونه که رهبر مظعم انقلاب بر این مساله تاکید کرده اند.
آیت الله حسینی بوشهری در پایان بر رفع مشکلات محققان تاکید کرد و ضمن اشاره به ضرورت روش مندی پژوهش در حوزه ها گفت: بسیاری از مولفان آثار متعددی را به رشته تحریر در آورده اند اما با برخی مشکلات در این مسیر مواجه شده اند که البته با تسهیلات متعددی از سوی حوزه علمیه، این مسیر تا حدودی هموار شده است. همچنین تحقیقات باید به صورت روش مند باشد. سیره علمی شهید مطهری و علامه بر این بود که تا چیزی را فهم نمی کردند به سراغ مسئله بعدی نمی رفتند و به سادگی از کنار مسائل نمی گذشتند.
تقدیر از برگزیدگان
در پایان با حضور آیات اعرافی، شب زنده دار، حسینی بوشهری، فقیهی و حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال و آقای راسم النفیس رئیس شیعیان مصر از برگزیدگان بیست‌وششمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات علمی تقدیر به عمل آمد.
در بخش کتب حوزوی، دو اثر شامل کتاب ۱۲ جلدی «نکاح» از دروس فقهی آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی و مجموعه آثار دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه کشور به‌عنوان آثار برگزیده این دوره انتخاب شدند. همچنین در گروه‌های مختلف علمی، آثار متعددی به‌عنوان شایسته تقدیر معرفی شدند. در گروه موسوعه‌نگاری، مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) برای مجموعه آثار همایش بین‌المللی «ابوطالب، حامی پیامبر اعظم (ص)» مورد تقدیر قرار گرفت. در حوزه دانشنامه‌نگاری نیز از مرحوم آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری برای تألیف کتاب «دانشنامه قرآن و حدیث» تجلیل شد. در بخش فرهنگ‌نامه‌نگاری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برای تألیف «فرهنگ‌نامه جامع منطق» موفق به دریافت تقدیرنامه شد.
در بخش علوم اجتماعی، کتاب «امداد فرهنگی از ادبیات تا تجربه (دفتر دوم تا چهارم)» به‌عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد. در حوزه ادبیات و هنر، کتاب «پاک‌کن جادویی» اثر زهرا اخلاقی مورد تجلیل قرار گرفت. همچنین در گروه تاریخ و سیره، کتاب «همسران و فرزندان امام حسن مجتبی (ع)» نوشته حجت‌الاسلام حسین مرادی‌نسب در محور ویژه زن و خانواده شایسته تقدیر شناخته شد. در حوزه تصحیح و تحقیق، مرکز عتبه عباسیه برای تصحیح کتاب «تحفه ذخائر کنوز الاخبار» به‌عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.
همچنین در گروه فقه و اصول، کتاب «فقه تکالیف الزامی کودکان ممیز» تألیف حجت‌الاسلام مصطفی همدانی مورد تقدیر قرار گرفت. در گروه اقتصاد، حجت‌الاسلام ناصر جهانیان برای تألیف کتاب «اقتصاد نهاد وقف» شایسته تقدیر شناخته شد. در گروه حقوق نیز حجت‌الاسلام علی محمدی جورگه برای کتاب «جرم‌شناسی جرایم خشونت‌بار خانوادگی» مورد تجلیل قرار گرفت. در حوزه روانشناسی، حجت‌الاسلام مسعود نورعلی‌زاده میانجی برای تألیف کتاب «تربیت و سلامت جنسی: رویکرد اسلامی و روان‌شناختی» موفق به دریافت تقدیرنامه شد.
در گروه علوم تربیتی نیز چندین اثر مورد تجلیل قرار گرفتند. از جمله کتاب «رشد اخلاقی کودک در تعامل خانواده و رسانه‌های تصویری»، «تربیت زیباشناختی از دیدگاه اسلام» و «اسلام و مجرمان در سیاست جنایی اسلام» که به‌عنوان آثار شایسته تقدیر شناخته شدند. در حوزه علوم سیاسی، حجت‌الاسلام سید کاظم سید باقری برای تألیف کتاب «اخلاق سیاسی در اسلام» و مهدی جام برای پایان‌نامه «الگوی راهبردی امنیت پایدار در حکمرانی اسلامی بر اساس سوره انفال و توبه» شایسته تقدیر معرفی شدند.
برگزیدگان هشتمین جشنواره مقالات علمی
در بخش مقالات علمی نیز آثار متعددی مورد تجلیل قرار گرفتند. در گروه کلام، مقاله‌های حجت‌الاسلام حمیدرضا شاکری با عنوان «بررسی انتقادی محصول جانبی‌انگاری دین در نگاه داوکینز» و حجت‌الاسلام مرتضی علیزاده نجار با عنوان «بازخوانی و آسیب‌شناسی پروژه‌های تقریبی» به‌عنوان آثار شایسته تقدیر معرفی شدند. در گروه فلسفه، مقاله زهرا فرزانگان با موضوع «ناکامی کانت در ناکامی تئودیسه‌های فلسفی و نقد رویکردهای سلبی کانت» موفق به دریافت تقدیرنامه شد. همچنین در گروه روانشناسی، مقاله فاطمه کارگر شورکی با عنوان «مفهوم‌شناسی مرگ‌آگاهی و استخراج مؤلفه‌های آن بر اساس منابع اسلامی» مورد تقدیر قرار گرفت.
در همین راستا کتاب های فضیلت محوری، فلسفه اسلامی معاصر و مساله عدالت اجتماعی، الگوی مطلوب تکافل اجتماعی در اسلام، نظریه هنجاری آثاز ارتباط در سبک زندگی اجتماعی اسلامی، روحانیت و دین مداری در ایران طراحی مدل راهبردی، چالش های فقه و اخلاق در حوزه روابط همسران، التراث الفقهی للسید عبدالله البهبانی، بررسی فقهی تعاملات مالی در بازی های رایانه ای و تطبیق بر بازی کلش آوکلنز، متن فهمی فقیهانه، فتوای هسته ای، الدراسه و التحلیل لصدور الکثیر عن الواحد، نظریه کنش از دیدگاه جان سرل، حقوق عمومی در اسلام، پیمان زناشویی، سایه روشن حیات سیاسی آیت الله خوئی و دو پایان نامه راهبردهای دولت سازی از منظر حکومت سیاسی متعالیه و الگوی مدیریت عملکرد سازمانی از منظر اسلام، به عنوان شایسته تحسین نائل آمدند.
مراکز پژوهشی برگزیده
در بخش معرفی مراکز پژوهشی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مؤسسه آموزش و پژوهش امام خمینی (ره) به‌عنوان کاندیداهای مراکز علمی برتر معرفی شدند. همچنین پژوهشگاه حوزه و دانشگاه موفق به دریافت لوح سپاس به‌عنوان مرکز پژوهشی برگزیده شد و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز به‌عنوان مرکز پژوهشی شایسته تقدیر شناخته شد.
ناشران برگزیده
در بخش ناشران، انتشارات بوستان کتاب به‌عنوان ناشر برگزیده و مؤسسه آموزش و پژوهش امام خمینی (ره) به‌عنوان ناشر شایسته تقدیر معرفی شدند. در بخش مجلات علمی، مجله علمی پژوهشی «قبسات» به‌عنوان مجله برگزیده و مجله علمی پژوهشی علوم سیاسی به‌عنوان مجله شایسته تقدیر شناخته شدند.
ارسال نظرات