هدف رسانههای مخالف برای تحریف ارزشهای زیارت در سایه کوچکترین غفلتهای ما
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجتالاسلام عبدالله رضایی، مسئول مؤسسه رسانهای نسل سلمان، در نشستی با موضوع "بازنمایی زیارت در رسانههای دشمن" که روز پنجشنبه 18 بهمنماه در سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار شد، به اهمیت و نقش زیارت در جامعه اشاره کرد و گفت: زیارت نهتنها عامل تقویت روحیه مقاومت و ایستادگی است، بلکه زمینهساز وحدت بین اقوام وسلایق نیز محسوب میشود.
حجت الاسلام رضایی همچنین به دوره سکوت فرهنگی نزدیک به سیصد سال در تمدن اسلامی ایرانی اشاره کرد و بیان کرد: دورانی که پس از حکومت صفویه آغاز شد و تا نزدیکی انقلاب مشروطه ادامه یافت با ضعف فرهنگی و شنوعی کمای تمدنی ایران همراه بود و همراه با تحولات دنیای غرب زمینه نفوذ دشمنان را فراهم کرد؛ اما انقلاب اسلامی نقطه عطفی شد که باعث بیداری دوباره مردم گشت و جامعه اسلامی تلاش کرد عقبماندگیهای تمدنی، فناوری و فرهنگی خود را جبران کند.
مدیر مؤسسه رسانهای نسل سلمان، با اشاره به موفقیت زیارت مجازی در رسانه ملی که در دوره کرونا اجرا شد آموزه زیارت را چند وجهی و دارای ظرفیت بالای تأثیرگذاری دانست و اظهار کرد: البته افراط در نمایش این موضوع با نگاهی سادهانگارانه و تک وجهی ممکن است زمینهساز دلزدگی مخاطب و سوءاستفاده دشمنان شود.
مسئول سابق دبیرخانه شورای معارف رسانه ملی ، افزود: هدف دشمن تضعیف جنبههای مهم زیارت از جمله باز آفرینی جهاد ومبارزه بزرگان دین وتضعیف کارکرد عناصر پویا و تحول آفرین آن در زندگی و اهمیت بازنمایی تاریخ تمدن ساز از روایت رسانه ای زیارت برای نسل جوان میباشد، دشمن تلاش میکند آن را به مسئلهای تکوجهی و حاشیهای تقلیل دهد، در این میان، ما نیز به موضوع زیارت کمتوجه بوده و نگاه عمیق علمی شایستهای به آن نداشتهایم.
حجت الاسلام رضایی در ادامه ابعاد بازنمایی زیارت در رسانههای مخالف از جمله کلیشهسازی و سادهسازی، برجسته کردن حواشی به جای متن اصلی و ایجاد چارچوبهایی برای ایجاد تحریف در ذهن مخاطبان را تشریح کرد.
مسئول مؤسسه رسانهای نسل سلمان همچنین به تکنیکهایی همچون ارائه تصاویر خاص به جای نمایش تصاویر تمدنی از زیارت، ایجاد تصورات پیشفرض درباره تضاد میان زیارت و زندگی مدرن، و نمایش سوگیرانه پدیدههایی مانند حجاب استایلها و یا به سخره گرفتن مقدسات به اشکال گوناگون اشاره کرد.
وی تحلیلهای تفرقهافکن میان گروههای مذهبی، بایکوت خبری زیارت ازجمله درمورد اجتماع عظیم انسانی وجهانی اربعین، ایجاد وتقویت نگرش کاسبکارانه درمورد زائر نسبت به زیارت همانند خریدن بهشت در قرون وسطی را از جمله التقاط های معرفتی دشمن نسبت به زیارت دانست، و ترویج اباحه گری و بیاحترامی به اماکن مقدس را از دیگر اقدامات اخیر رسانههای معاند برشمرد و افزود: حتی حمله به زیارتگاهها و مقدسات و القای دیدگاههای حکومت محور درباره زیارت نیز در رسانههای معاند به عنوان خط محتوایی آنها به امری عادی تبدیل شده است.
حجت الاسلام رضایی با تأکید بر اینکه زیارت وسیلهای برای دستیابی به اهداف بزرگتر است، اظهار داشت: دشمن نمیتواند به صورت مستقیم اهمیت عمیق زیارت را زیر سوال ببرد ، چراکه نمونههای مشابهی از زیارت به عنوان خواستی فطری و بشری در همه تمدن ها وجود دارد. با این حال، دشمن از طریق رسانهها سعی دارد تأثیرات مثبت این پدیده را تقلیل دهد.
مدیر مؤسسه رسانهای نسل سلمان تأکید کرد: تحلیل چگونگی نمایش زیارت در رسانههای مخالف از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه بسیاری از واکنش ها و تحلیل های ناصواب این رسانهها به بعضی کج سلیقگی های موردی و عرفی گری های عده ای معدود که از خود بروز میدهند و روایت آن در فضای مجازی ضریب میخورد برمیگردد .
حجت الاسلام رضایی با تاکید براینکه برخلاف تلاشهای دشمن، زیارت ریشه در ذات خداجوی انسان دارد، تصریح کرد: میل طبیعی بشر به جمعگرایی و برگزاری آیینها مانع مقابله کامل دشمن با این پدیده میشود، زیارت حالتی فرح بخش دارد که حتی اگر با نیت آگاهانه هم نباشد، جذابیت ذاتی آن درحرکت و تغییر ذائقه زندگی ماشینی امروز انکارناپذیر است و همین ویژگیها باعث شده تا دشمن نتواند بهصورت دلخواه علیه آن موضع بگیرد.
مدیر مؤسسه رسانهای نسل سلمان با تاکید براینکه درک عوام و حتی بعضی خواص نسبت به تفکر امام خمینی (ره) و پس از ایشان رهبر معظم انقلاب در زمینه تمدنسازی و لزوم حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی همچنان با نوعی غفلت و عدم تبیین مواجه است، بیان کرد: نگاههای شعاری و سلیقه زدگی سیاسی از یک سو و یا تحریفات و نگاه تقلیل گرایانه و نه منظومه ای به اجرایی شدن این افکار آسیب جدی وارد کرده است، انقلاب اسلامی، تجلی اندیشه امامین انقلاب است و تمرکز بر ساختار منطقی و پپش برنده آن برای حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی و زمینه ساز از اهمیت بالایی برخوردار است.
حجت الاسلام رضایی با اشاره به اینکه دشمن تلاش میکند تا جامعه را از اصول اصیل اسلامی دور کرده و با ورود خرافات به دین، ارزشهایی مانند زیارت را تضعیف نماید، گفت: متأسفانه تاکنون شیوههای رسانهای مرتبط با زیارت دچار نوعی کلیشهزدگی شده و موفق به بازتاب شکوفایی و معنویت واقعی این مفهوم در زندگی مردم نشده است.
وی همچنین بیان کرد: نفوذ طولانی مدت باورهای خرافی در دین که در سالهای طولانی سکوت و کمای تمدنی ما ریشه دواند و تجلیات آن در زمینه زیارت، موجب شده است که برخی افراد با سوءاستفاده از نظرات برخی سلایق، به جای تمرکز بر ماهیت ارزشمند زیارت، آن را به ابزاری برای مخالفت با نظام حکومتی به بهانه تجدد و پیشرفت تبدیل کنند و این روند به تدریج فضایی را ایجاد کرده که رسانههای دشمن بتوانند از آن بهرهبرداری کنند.
وی ضمن تشکر از دفتر تحقیقات آستان قدس رضوی و خبرگزاری رسا برای این نشست با اشاره به توقف پروژه موزه زنده زیارت از آستان قدس رضوی و شخص جناب حجت الاسلام والمسلمین مروی تولیت آستان رضوی خواست این پروژه با لحاظ بازنمایی تاریخ زندگانی امام رضا مجدد راه اندازی شود تا نمونه ای موفق از فرهنگ زیارت به جهان اسلام عرضه شود.
نویسنده: مهدی الهی