عاشورای حسینی؛ مکتب بیداری، مقاومت و رهایی

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، عاشورا تنها یک حادثه تاریخی نیست، بلکه مکتبی جاودان و درس‌نامه‌ای الهی برای تمام آزادگان و موحدان جهان است. نهضت امام حسین علیه‌السلام در دهم محرم سال ۶۱ هجری، جلوه‌ای از ایثار، عبودیت، بصیرت، استقامت و فداکاری در راه حق بود. قیامی که در برابر سپاهی عظیم از مسلمان‌نمایان دنیاپرست شکل گرفت و دو صحنه متضاد را در برابر بشریت گشود: صفحه‌ای از نور، ایمان و توحید، و صفحه‌ای از تاریکی، نفاق و قساوت. این یادداشت به تحلیل و تبیین ابعاد مختلف این نهضت عظیم می‌پردازد.

جبهه نور، ایمان و فداکاری: جلوه‌ای از عبودیت و ایثار

امام حسین علیه‌السلام با یاران اندک خود، اما سرشار از معرفت، تقوا و ولایتمداری، در برابر سپاه کفر و نفاق ایستاد. یاران آن حضرت، از پیرمردی ۹۰ ساله چون حبیب‌ بن‌ مظاهر، تا طفل شیرخواره‌ای چون علی‌اصغر علیه‌السلام، همگی در راه ولایت جان دادند. وفاداری و بصیرت یاران امام، نمادی از اوج ایمان و فداکاری است.

در شب عاشورا، امام به یارانش فرمود که بیعت خود را از آنان برداشته و می‌توانند از تاریکی شب بهره گرفته، جان خود را نجات دهند. اما پاسخ یاران، سرشار از وفا و ایثار بود. حضرت عباس علیه‌السلام در پاسخ امام عرضه داشت: «هرگز تو را تنها نخواهیم گذاشت» (لهوف، سید بن طاووس). دیگری گفت: «اگر هزار بار کشته شویم و زنده شویم، باز هم دست از یاری‌ات برنمی‌داریم.» این سخنان نشانگر عمق ایمان و معرفت یاران اباعبدالله الحسین (ع) است که مرگ در راه حق را سعادتی ابدی می‌دانستند.

جبهه ظلم، جهل و جنایت: قساوت در برابر قداست

در سوی دیگر میدان، سپاهیان کوفه، با هدایت عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد، در نهایت قساوت و دنائت، فاجعه‌ای را رقم زدند که تاریخ نظیر آن را کمتر دیده است. آن‌ها با بستن آب بر اهل‌بیت (ع) و ایجاد عطش در گرمای سوزان نینوا، از کودک شیرخواره تا پیرمرد کهنسال را در تنگنای بی‌رحمی قرار دادند. این عمل، نشانگر اوج بی‌باکی و رذالت دشمن بود.

طبق روایت سید بن طاووس در لهوف و منابعی چون مقتل خوارزمی، دشمنان دست به جنایات بی‌سابقه‌ای زدند:

کودک شیرخواره را با تیر سه‌شعبه شهید کردند. بدن مطهر امام حسین (ع) را در حالی که زنده بود، سربریدند؛ عملی که در منابع با تعبیر "ذبح عظیم" یاد شده است. بر پیکر امام اسب دواندند، سرها را جدا کردند، انگشتان را برای برداشتن انگشتر بریدند، و اجساد مطهر را سه روز در بیابان بی‌کفن رها کردند. این اعمال وحشیانه، عمق پستی و سفاکی سپاه اموی را به تصویر می‌کشد.

نماز در قلب میدان جنگ: اوج بندگی در اوج مبارزه

یکی از شاخص‌ترین آموزه‌های عاشورا، اقامه نماز در اوج نبرد است. ظهر عاشورا، امام حسین علیه‌السلام در بحبوحه جنگ، نماز جماعت برپا داشت و جمعی از یاران چون سعید بن عبدالله برای حفاظت از امام به شهادت رسیدند. این واقعه پیام بزرگی در اهمیت و اولویت نماز حتی در سخت‌ترین شرایط دارد. امام نشان داد که هیچ امری، حتی جنگ و شهادت، نباید انسان را از بندگی و ارتباط با خداوند بازدارد.

اسارت اهل‌بیت (ع)؛ مظلومیتی بی‌نظیر و رسالتی عظیم

پس از شهادت امام، دشمن به جنایات خود ادامه داد. اهل‌بیت پیامبر، به‌ویژه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها و امام سجاد علیه‌السلام، به اسارت رفتند. در مسیر کوفه تا شام، توهین، تازیانه، عطش، غارت و بی‌احترامی نصیب کاروانی شد که نور ایمان و حقیقت را با خود حمل می‌کرد.

اما حضرت زینب (س) با صلابتی بی‌نظیر در مجلس یزید ایستاد و فرمود: «فَوَ اللَّهِ لا تَمْحُو ذِكْرَنا» – «به خدا سوگند، تو نمی‌توانی یاد ما را از تاریخ محو کنی.» این خطبه‌های کوبنده، مکمل نهضت عاشورا بود و پیام آن را در طول تاریخ ماندگار کرد. اسارت، نقطه پایانی بر قیام نبود، بلکه آغاز رسالت زینبی برای افشای چهره ستم بود.

عاشورا، الگوی جاودان آزادگان: بیداری و مقاومت

عاشورا فقط برای تاریخ نیست؛ الگویی است برای همه ملت‌ها در تمام عصرها. امروز، همانند دیروز، جبهه ظلم و باطل برای بقای خود تلاش می‌کند. ظالمانی همچون صهیونیسم جهانی، اگر از ظلم دست بردارند، نابود می‌شوند؛ چراکه حیاتشان در گرو سرکوب و فساد است. این در حالی است که جبهه حق، همانند عاشورا، حتی با شهادت هم پیروز است، چنانچه در سوره آل‌عمران، آیه ۱۶۰ آمده است: «إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ» (اگر خداوند شما را یاری کند، هیچ‌کس بر شما چیره نخواهد شد).

امروز، قیام‌هایی که در فلسطین، یمن، لبنان، عراق و دیگر بلاد اسلام به وقوع می‌پیوندد، الهام‌گرفته از همین منطق عاشورایی است. ملت‌ها با تکیه بر الگوی عاشورا، می‌توانند زنجیر استعمار و استبداد را بگسلند و به عزتی که اسلام وعده داده، برسند.

نتیجه‌؛ عاشورا، تجلی عینی حق در برابر باطل است؛ صدای وجدان و ایمان است در میان هیاهوی جهل و دنیاپرستی. این نهضت، همچنان زنده است و صدای "هل من ناصر ینصرنی" امام حسین علیه‌السلام در گوش تاریخ طنین‌انداز است. عاشورا به ما آموخت که برای حفظ دین، باید از جان گذشت؛ باید به امام زمان خود لبیک گفت و در جبهه حق، با تمام وجود ایستاد.

امروز نیز، جهانیان می‌توانند با الهام از عاشورای حسینی، خود را از زیر سلطه استعمار، استثمار و استحمار خارج کرده و به سوی نور، عدالت و آزادی حقیقی گام بردارند، ان‌شاءالله. 

حجت الاسلام مجتهدزاده عضو بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم