یادداشت؛
تجلی اندیشه‌های امامین انقلاب در برابر تحریف نواندیشان حوزوی
در حالی که برخی چهره‌های به اصطلاح نواندیش حوزوی، اصل وحدت اسلامی را زیر سؤال می‌برند، اندیشه‌های امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی با نگاهی جامع و راهبردی سیره نبوی را به‌عنوان الگویی برای حفظ هویت امت و مقاومت در برابر دشمنان معرفی می‌کنند.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، مسئله‌ی وحدت اسلامی در دهه‌های اخیر به یکی از پرچالش‌ترین موضوعات در فضای فکری و سیاسی حوزه‌های علمیه تبدیل شده است. با وجود آنکه قرآن کریم و سیره‌ی پیامبر اعظم(ص) بر برادری و همبستگی امت تأکید دارد و امامین انقلاب اسلامی نیز این اصل را ستون راهبردی بقاء امت اسلام معرفی کرده‌اند برخی جریان‌های نواندیش حوزوی با قرائت‌های خاص خود تلاش کرده‌اند این اصل حیاتی را زیر سؤال ببرند.
چهره‌هایی مانند سروش محلاتی، ایازی، فاضل میبدی و یوسفی با تأکید یک‌جانبه بر وجه رحمت و مدارا در شخصیت پیامبر(ص) تصویری ناقص و گزینشی ارائه داده‌اند که عملاً ابزار حمله به نظام اسلامی و تضعیف گفتمان وحدت قرار گرفته است. در مقابل اندیشه‌های امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی تصویری جامع، متوازن و راهبردی از پیامبر رحمت و مفهوم وحدت ارائه کرده که می‌تواند پاسخی قاطع و منطقی به این جریان‌ها باشد.
وحدت در منظومه قرآنی و نبوی
وحدت امت اسلامی یک توصیه صرف اخلاقی نیست بلکه واجب شرعی و سیاسی است. قرآن کریم به صراحت می‌فرماید: «واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا» (آل عمران/۱۰۳).
پیامبر اکرم(ص) نیز با وجود اختلافات قبیله‌ای و فکری در میان عرب جاهلی، امتی واحد ساخت و توانست امت را در برابر دشمنان بیرونی یک‌صدا کند. بنابراین وحدت در منطق اسلام صرفاً تاکتیکی مقطعی نیست بلکه ریشه در متن وحی دارد.
یکی از آسیب‌های فکری جریان‌های نواندیش حوزوی یک‌جانبه‌نگری در تصویر پیامبر اکرم(ص) است.
سروش محلاتی پیامبر را صرفاً مظهر رحمت معرفی می‌کند و در تحلیل‌هایش کمتر نشانی از اقتدار، جهاد و مبارزه‌ی آن حضرت دیده می‌شود؛ ایازی و فاضل میبدی با تأکید افراطی بر مدارا عملاً نقش پیامبر در تشکیل حکومت و برپایی عدالت سیاسی ـ اجتماعی را کمرنگ جلوه می‌دهند و یوسفی و دیگران نیز در مباحث خود از چهره‌ی پیامبر(ص) بیشتر به عنوان «موعظه‌گر فردی» یاد می‌کنند تا «رهبر اجتماعی و سیاسی».
این نگاه گزینشی در عمل به ابزاری برای نقد حاکمیت دینی امروز و تخریب گفتمان وحدت تبدیل شده است. آن‌ها با این رویکرد نظام اسلامی را متهم به خشونت‌ورزی و دوری از سیره پیامبر(ص) می‌کنند در حالی که چنین ادعایی بر پایه تحریفی آشکار از تاریخ صدر اسلام بنا شده است.
اندیشه امام خمینی(ره): وحدت، رمز پیروزی و بقاء
امام خمینی(ره) از آغاز نهضت اسلامی وحدت را به عنوان «کلید نجات» معرفی کردند. ایشان بارها تأکید نمودند که: وحدت یک اصل اعتقادی است و ترک آن مساوی با شکست اسلام.
اختلاف‌افکنی حربه‌ی دشمنان است و هر کس در این مسیر حرکت کند دانسته یا نادانسته به دشمن خدمت می‌کند.پیامبر رحمت در عین حال که مهربان بود در برابر استکبار و جریان‌های فتنه‌گر قاطعانه ایستاد.
امام(ره) همچنین وحدت را به معنای انکار اختلافات مذهبی ندانستند؛ بلکه تأکید داشتند هر مذهب باید هویت خود را حفظ کند اما در برابر دشمن مشترک امت باید یک‌صدا عمل کند.
رهبر معظم انقلاب: وحدت، راهبردی فراتر از تاکتیک
رهبر معظم انقلاب نیز ادامه‌دهنده همین گفتمان هستند. ایشان وحدت را «یک واجب قطعی» و «حکم الهی» می‌دانند و در ده‌ها سخنرانی بر سه محور تأکید کرده‌اند:
- وحدت یک اصل دائمی است نه یک راهکار موقت.
- تقریب مذاهب اسلامی به معنای حذف اختلافات نیست بلکه مدیریت آن‌ها در جهت مصالح کلان امت است.
- هرگونه سخن یا حرکتی که موجب تکفیر، تفرقه یا تضعیف برادری اسلامی شود آب به آسیاب دشمن ریختن است.
این نگاه کاملاً در برابر تصویری قرار دارد که نواندیشان حوزوی ارائه می‌دهند. زیرا آنان با طرح مباحثی مانند «رحمت بی‌قید پیامبر(ص)» یا «عبور از نظام سیاسی دینی» عملاً میدان را برای دشمنان اسلام باز می‌کنند.
نقد رویکرد نواندیشان حوزوی
پیامبر اسلام همان‌گونه که «رحمة للعالمین» است، «نذیر» و «مجاهد» نیز هست. حذف یک بُعد و پررنگ‌کردن بُعد دیگر تحریف تاریخی محسوب می‌شود.
این جریان‌ها با تأکید بر اخلاق فردی پیامبر(ص) از بُعد سیاسی ـ اجتماعی ایشان غفلت می‌کنند در حالی که تشکیل حکومت اسلامی در مدینه یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای نبوی بود.
تصویر یک‌جانبه از پیامبر(ص) بهانه‌ای برای حمله به جمهوری اسلامی می‌شود. آنان می‌کوشند بگویند نظام کنونی با «اسلام رحمت» ناسازگار است در حالی که این تحلیل بیشتر ریشه در رویکرد سیاسی دارد تا حقیقت تاریخی.
امروز دشمنان اسلام از تفرقه میان مسلمانان سود می‌برند. هرگونه تضعیف گفتمان وحدت عملاً خدمت به جریان‌های صهیونیسم و استکبار است. نواندیشان حوزوی با نادیده گرفتن این واقعیت نگاه انتزاعی و غیرواقع‌بینانه‌ای ارائه می‌دهند.
اندیشه‌های امامین انقلاب به مثابه معیار
برای داوری میان این دو رویکرد کافی است به منظومه فکری امامین انقلاب رجوع کنیم. امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب همواره دو اصل را در کنار هم قرار داده‌اند: رحمت و مدارا درون‌امت، اقتدار و مقاومت در برابر دشمنان بیرونی
این همان جمع میان رحمت و قاطعیت است که در سیره پیامبر(ص) نیز دیده می‌شود. پیامبری که در عین بخشش فتح مکه در بدر و احد و احزاب در برابر دشمنان شمشیر کشید.
انقلاب اسلامی خود بهترین گواه کارآمدی اندیشه امامین انقلاب است. اگر وحدت اقشار مختلف ـ از سنتی و انقلابی گرفته تا اقلیت‌های دینی ـ در سایه رهبری امام شکل نمی‌گرفت امکان پیروزی انقلاب و دفاع مقدس وجود نداشت. همچنین امروز نیز در برابر فتنه‌های منطقه‌ای و پروژه‌های دشمن جمهوری اسلامی با پرچم وحدت توانسته جبهه مقاومت را تشکیل دهد.
جمع‌بندی
جریان‌های نواندیش حوزوی با ارائه تصویری گزینشی و یک‌جانبه از پیامبر اسلام(ص) در عمل دو هدف را دنبال می‌کنند:
تقلیل اسلام به اخلاق فردی و عبور از اسلام سیاسی، تخریب مشروعیت حاکمیت دینی و تضعیف گفتمان وحدت.
در برابر این تحریف‌ها اندیشه‌های امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی معیاری روشن و راهبردی است. آنان با بازخوانی جامع سیره پیامبر(ص) هم رحمت و مدارا را برجسته کرده‌اند و هم اقتدار و مقاومت را.
وحدت در این نگاه نه تاکتیکی موقت بلکه استراتژی دائمی برای بقاء اسلام است. بنابراین نقد اندیشه نواندیشان حوزوی تنها نقد یک جریان فکری نیست؛ بلکه پاسداشت هویت تاریخی امت اسلامی و استمرار خط نبوی است.
ارسال نظرات