از ضرورت استقلال در تعریف و ارزشگذاری مدارک حوزوی تا راهکارهای عملیاتی برای بازگشت حوزه به سنتها

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در تاریخ ۳ مهر ۱۴۰۴، دومین جلسه ایدهپردازی با حضور آیت الله شب زنده دار دبیر شورای عالی حوزه های علمیه و جمعی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم برگزار شد.
این نشست دو ساعته به بررسی راهکارهای عملیاتی کردن پیام مقام معظم رهبری در خصوص ارتقاء جایگاه و اعتبار مدارک حوزوی اختصاص داشت.
اساتید در این جلسه به بیان دغدغهها و ارائه پیشنهادهای خود پرداختند که محورهای اصلی بیانات آنان به شرح زیر است:
حجت الاسلام حبیب دیناروندزاده بر بازگشت به اصالتها و سنت های حوزه و اعتباربخشی به مدارک حوزوی تاکید کرد و خواستار تناسب مدارک با مراحل تحصیل و نقش اجتماعی طلبه شد.
حجت الاسلام عباس اشجع اصفهانی ضعف در نظام آموزشی حوزه در حوزه نظریهپردازی و پایاننامهنویسی را یادآور شد و بر ضرورت نقدپذیری، توانمندسازی اساتید و آموزش روش تحقیق برای پشتوانه علمی مدارک تاکید نمود.
حجت الاسلام همتیان(معاون آموزش حوزه علمیه قم) نیاز به دو نوع مدرک حوزوی (داخلی و خارجی) را مطرح کرد و روند ساماندهی اساتید و دفاع پایاننامهها را رو به بهبود دانست.
حجت الاسلام اثناعشری(مدیر دفتر فقه معاصر) با اشاره به استقلال مدارک پزشکی از آموزش عالی، خواستار تعریف مدارک مستقل حوزوی با ارزشگذاری درونی شد که رسمیت قانونی در ساختار کشور را بیابد.
حجت الاسلام میر احمدی بر نمود استقلال حوزه در تعریف مدارک تاکید کرد و لزوم تعریف عناوین و مدارک بومی توسط حوزه، نه در تقابل با دانشگاه، را خاطرنشان ساخت. وی اقدام عملی را نیاز فوری حوزه دانست.
حجت الاسلام جلالی اصل بر ضرورت اعتبار و قابل فهم بودن مدارک حوزه برای ارتباط با نهادهای علمی داخلی و بینالمللی تاکید کرد و لزوم توجه به کیفیت ورودیها و طلاب را یادآور شد.
حجت الاسلام سید رضا حسینی کیا پرسید که مدرک حوزه چه تغییری برای طلبه و حوزه ایجاد کرده است و بر لزوم ایجاد تمایز واقعی و توجه به اساتید و طلاب برای ارزشگذاری مدرک تاکید کرد.
حجت الاسلام سید حسن یوسفی پیشنهاد ایجاد دیپلم حوزوی در مقطع متوسطه دوم را برای کاهش ریزش طلاب و بهبود کیفیت ورودیها مطرح کرد.
حجت الاسلام برته(قائم مقام معاونت بینالملل) اعتبار واقعی مدارک را مورد پذیرش مخاطبان و مراکز علمی دانست و تجربه ناموفق معادلسازی در دانشگاههای خارجی را بیان کرد.
حجت الاسلام استقامت خواستار صدور مستقل مدرک توسط حوزه و عضویت مسئولان آن در شورای انقلاب فرهنگی شد و با اشاره به آثار بزرگان حوزه، جایگاه دانشمندان شیعه را برتر دانست.
حجت الاسلام منصوریان مشکلات حوزه را شامل معیشت ضعیف طلاب، افت جمعیت و انگیزه، کاهش پژوهش، نبود تعامل بین اساتید، کمبود اعتبار مدرک و عدم حمایت مالی از اساتید بازنشسته برشمرد و تجربه شخصی خود از بیفایده بودن مدرک سطح ۴ حوزه را بیان کرد.
حجت الاسلام روح الله نوری ساختار صدور مدارک را نیازمند انسانمحوری و نقشآفرینی اساتید دانست و تقویت دیپلماسی مدارک را راهی برای احیای اعتبار آنها عنوان کرد.
حجت الاسلام سلمان رئوفی مشکل اصلی را اعتبار نداشتن مدارک دانست و دخیل کردن اساتید برجسته در تایید پایاننامهها و مدارک، و همچنین تفکیک و معادلسازی مدارک را راهحل عنوان کرد. وی همچنین به رانت و پارتیبازی در حوزه انتقاد کرد.
حجت الاسلام بحرینی مسئله مدرک، بخشی از مشکلات بزرگتر حوزه است که شامل کاهش انگیزه، کاربردی نبودن کارها و فقدان مرجعیت حوزه میشود. مثال تاریخی تحریم تنباکو به اهمیت مرجعیت و نفوذ حوزه اشاره دارد و تا حوزه مرجعیت نداشته باشد، اعتبار مدرک و جایگاه حوزه دچار مشکل خواهد بود.
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی(معاون آموزش حوزههای علمیه) گفت: شما مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را بخوانید ملاحظه میکنید که مدارکی که حوزه صادر میکند مدرک معادل نیست، بلکه خودش معتبر است و مدرک تعریف شده است. شورای عالی حوزههای علمیه مرجع قانونی صدور مدارک حوزه است و این مدارک دارای اعتبار رسمی میباشند. مشکلاتی در پذیرش مدرک حوزه در دانشگاهها وجود دارد ولی از نظر قانونی همه چیز درست است.حوزه به لحاظ پژوهشی فعال است و برنامههای جذب و ارتقاء طلاب در حال انجام است و حوزه از نظر مدارک و پژوهش مشکلی ندارد، اما نیاز به اصلاحات و دقت بیشتر در عناوین و القاب علمی احساس میشود.
این جلسه با تاکید بر لزوم اقدامات عملی و رفع چالشهای موجود در مسیر اعتباربخشی به مدارک حوزوی پایان یافت.